Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών προβαίνει σε διευκρινίσεις για το πρόγραμμα προστασίας θαλάσσιων ερευνών που υλοποιείται στην Κύπρο, εκφράζει λύπη για την αντιμετώπιση που είχαν από την κοινότητα Αργάκας οι εμπειρογνώμονες που το υλοποιούν, καθώς και την ετοιμότητά του για συνεργασία με την τοπική κοινωνία με στόχο την προστασία και διατήρηση των θαλάσσιων χελώνων, που αποτελούν πολύτιμο συστατικό της φυσικής κληρονομιάς της περιοχής.

Σε ανακοίνωσή του το Τμήμα Αλιείας εκφράζει τη λύπη του για την πρόσφατη ανακοίνωση και δηλώσεις του Κοινοτάρχη Αργάκας, καθώς και για την αντιμετώπιση που έτυχαν από την τοπική κοινότητα οι εμπειρογνώμονες που υλοποιούν εκ μέρους του το πρόγραμμα προστασίας των θαλάσσιων χελώνων.

Διευκρινίζει ότι το πρόγραμμα υλοποιείται από το 2010, μετά από ανοιχτή διαδικασία προσφορών, και χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό, μέσω του Τμήματος.

Δικαίωμα υποβολής προσφοράς έχουν φυσικά ή νομικά πρόσωπα, δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, εφόσον πληρούν τις σχετικές προδιαγραφές.  

Η μη υλοποίηση του προγράμματος από προσωπικό του Τμήματος «οφείλεται κυρίως στο σημαντικό οικονομικό κόστος υλοποίησης του, όπως επίσης, και στο γεγονός ότι η απασχόληση τριών, τουλάχιστον, λειτουργών στο πρόγραμμα για μεγάλη χρονική περίοδο θα δημιουργήσει μεγάλο κενό στο Τμήμα, με απρόβλεπτες συνέπειες στην υλοποίηση των υπολοίπων υποχρεώσεών του».

Ενημερώνει ότι το κόστος του προγράμματος ανέρχεται γύρω στις €20.000 ετησίως με την διαδικασία προσφορών, ενώ έχει εκτιμηθεί πως εάν γινόταν με προσωπικό και πόρους του Τμήματος, το κόστος θα ήταν πολλαπλάσιο.

Σημειώνεται ότι, «σε καμία περίπτωση, δεν γίνονται πληρωμές στη βάση του αριθμού φωλιών που εντοπίζονται, όπως ανυπόστατα λέχθηκε πρόσφατα».

Σύμφωνα με την ανακοίνωση του Τμήματος Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών ανάδοχος του έργου είναι η ΜΚΟ Cyprus Wildlife Society.

Η σύμβαση, αναφέρεται, διαρκεί από Μάιο μέχρι Δεκέμβριο εκάστου έτους και η περιοχή εφαρμογής της είναι όλη η παραλιακή περιοχή από τη Λεμεσό μέχρι τον Πύργο Τηλλυρίας, αναλόγως της σημασίας της παραλίας, με επίκεντρο τη συστηματική κάλυψη των προστατευομένων περιοχών Λάρας – Τοξεύτρας (Χερσόνησος Ακάμα) και Πόλης- Γιαλιάς.

Επίσης, προστίθεται, καλύπτεται και η υπόλοιπη ακτογραμμή της Κύπρου, ανάλογα με τις προκύπτουσες ανάγκες. Επισημαίνεται ότι ο χαμηλός προϋπολογισμός και η μεγάλη περίοδος στο πεδίο με μεγάλο όγκο εργασίας και επιστημονικής αξιολόγησης των δεδομένων, αποθαρρύνουν αρκετούς εμπειρογνώμονες θαλάσσιων χελώνων να υποβάλουν προσφορά.

Για την εκπόνηση του προγράμματος προστασίας των θαλάσσιων χελώνων, απαραίτητη προϋπόθεση είναι όπως αυτό υλοποιείται από  άτομα ή/και οργανισμούς που έχουν σχετική πείρα και επιστημονική κατάρτιση στο αντικείμενο. «Η πείρα που απαιτείται είναι οκτώ χρόνια για τον επικεφαλής εμπειρογνώμονα και τρία για τους λοιπούς επιστήμονες, και όχι είκοσι χρόνια όπως έχει πρόσφατα αναφερθεί, ενώ τα προσόντα που απαιτούνται είναι τα ελάχιστα δυνατά», αναφέρεται.

Ως εκ τούτου, το Τμήμα «αρνείται κατηγορηματικά τις ανυπόστατες δηλώσεις περί σκοπιμοτήτων για ανάθεση της Σύμβασης σε συγκεκριμένα άτομα».

Όσον αφορά στην Έκθεση του Γενικού Ελεγκτή (ΓΕ) του 2012, αναφέρεται ότι το Τμήμα έχει ήδη υιοθετήσει τις συστάσεις του ΓΕ και ως προς τον σκοπό αυτό, κάθε χρόνο γίνονται εκπαιδεύσεις του προσωπικού του, το οποίο και λαμβάνει μέρος στο πρόγραμμα.

Διευκρινίζεται ότι δεν υπάρχει πρόγραμμα εθελοντών ούτε για την υλοποίηση του προγράμματος των χελώνων, αλλά ούτε και για τα υπόλοιπα προγράμματα που εφαρμόζει, αφού η απασχόληση εθελοντών προϋποθέτει συνεχή παρουσία προσωπικού του Τμήματος, ώστε πέραν της υλοποίησης του προγράμματος των χελώνων, να εκπαιδεύει και να καθοδηγεί τους εθελοντές.

Παρόλα αυτά, μέσω του προγράμματος, προστίθεται, «έχουν διαχρονικά εκπαιδευτεί σχετικοί επιστήμονες τόσο από την Κύπρο, όσο και από όλη την Μεσόγειο».  

Πέραν αυτών, η παρουσία του κοινού κατά την υλοποίηση του προγράμματος από τους εμπειρογνώμονες δεν αντιμετωπίστηκε ποτέ αρνητικά ούτε από το Τμήμα, αλλά ούτε και από τους εμπειρογνώμονες.

Είναι σε αυτό το πλαίσιο, αλλά και για σκοπούς πλήρους διαφάνειας, που η Διευθύντρια του Τμήματος συμφώνησε με τον Δήμαρχο Πόλεως Χρυσοχούς όπως πραγματοποιηθούν από κοινού επισκέψεις στην περιοχή, ώστε να παρουσιαστούν και εξηγηθούν αναλυτικά οι διαδικασίες του προγράμματος, αναφέρεται.

Η οποιαδήποτε όμως συμπεριφορά ή ενέργεια παρεμποδίζει τη διαδικασία και επεμβαίνει στο έργο της προστασίας των θαλασσίων χελωνών, είναι ανεπίτρεπτη και καταδικαστέα.

Στην Έκθεση του ΓΕ για το 2014 γίνεται και αναφορά στην προειδοποιητική επιστολή της ΕΕ  στις 11.7.2014, σε σχέση με τις υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας με βάση την Οδηγία 92/43/ΕΟΚ,  σχετικά με την έλλειψη λήψης των αναγκαίων μέτρων ώστε να θεσπιστεί και να τεθεί σε εφαρμογή ένα αποτελεσματικό σύστημα αυστηρής προστασίας των δύο ειδών θαλάσσιας χελώνας στην περιοχή του κόλπου της Χρυσοχούς.

Η ανακοίνωση συνεχίζει σημειώνοντας ότι το πρόγραμμα προστασίας των θαλασσίων χελωνών στην Κύπρο «αναγνωρίζεται σε  ευρωπαϊκό αλλά και διεθνές επίπεδο ως ένα από τα πιο επιτυχημένα προγράμματα προστασίας βιοποικιλότητας».

«Είναι αντιληπτό πως τα αποτελέσματα του εν λόγω προγράμματος αποδεικνύουν την επιτυχία της διατήρησης των δύο αυτών ειδών για την Κύπρο. Σε αντίθετη περίπτωση, δηλαδή σε περίπτωση που τα αποτελέσματα του προγράμματος παρουσίαζαν αρνητικά αποτελέσματα, μειωμένη φωλεοποίηση κλπ, τότε θα ήταν απαραίτητη η λήψη περαιτέρω μέτρων», αναφέρεται.

Διευκρινίζεται ότι όλα τα επιστημονικά δεδομένα που συλλέγονται στα πλαίσια του προγράμματος αναρτώνται στην ιστοσελίδα του Τμήματος και ότι η πιο πρόσφατη έκθεση είναι αναρτημένη στον σύνδεσμο https://bit.ly/30PQ1Be

Το Τμήμα Αλιείας και Θαλασσίων Ερευνών εκφράζει «την επιθυμία και την ετοιμότητά του για συνεργασία με την τοπική κοινωνία με στόχο την προστασία και διατήρηση των θαλάσσιων χελώνων, που αποτελούν πολύτιμο συστατικό της φυσικής κληρονομιάς της περιοχής».