Μια συνολικά θετική εικόνα για την κατάσταση και την προοπτική της κυπριακής οικονομίας σκιαγράφησαν με τις παρουσιάσεις τους οι ομιλητές της εκδήλωσης «Κύπρος: Ανακτώντας τη δυναμική της – Στοχεύοντας Επενδύσεις και Ανάπτυξη» που διοργάνωσε το πρωί της Πέμπτης ο Economist στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου. Το στίγμα έδωσε ο βασικός συντονιστής Τζον Άντριους, μέλος της αρχισυντακτικής ομάδας του Economist, ο οποίος ανοίγοντας την εκδήλωση σχολίασε ότι «τα πράγματα μοιάζουν μάλλον υγιή για την Κύπρο, αν και ορισμένες προκλήσεις παραμένουν, όπως τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια». Το πρώτο μέρος του συνεδρίου εξέτασε την κατάσταση ως προς τις συνομιλίες για την επίτευξη λύσης στο Κυπριακό. Ο Βρετανός ακαδημαϊκός και γνώστης του εθνικού ζητήματος Τζέιμς Κερ-Λίντσεϊ, ο οποίος παρακολούθησε στενά τη Διάσκεψη για την Κύπρο, εκτίμησε ότι δε δικαιολογείται από τα υπάρχοντα στοιχεία η αίσθηση αισιοδοξίας πως μετά από τις προεδρικές εκλογές θα μπορέσουν γρήγορα να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες. Διατύπωσε ιδιαίτερη ανησυχία για το γεγονός ότι πλέον η δυναμική του Κυπριακού δεν μπορεί να εκτιμάται υπό το πρίσμα της ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας, καθώς υπό τον Πρόεδρο Ερντογάν η χώρα οδεύει «προς επικίνδυνη κατεύθυνση». Πρόσθεσε πως φάνηκε ότι δεν είχε γίνει επαρκής προετοιμασία για τη Διάσκεψη για την Κύπρο στην Ελβετία. Στη συζήτηση για το οικονομικό μέλλον γενικότερα της νοτιοανατολικής Ευρώπης, ο Γερμανός καθηγητής οικονομικών και μέλος της Επιτροπής Σοφών της γερμανικής κυβέρνησης Πέτερ Μποφίνγκερ έκανε λόγο για «ανάκαμψη που προξενεί έκπληξη», αποδίδοντάς την στον «μάγο» Μάριο Ντράγκι. Σχολίασε ότι σε σύγκριση με τις υπόλοιπες ασθενείς οικονομίες της ΝΑ Ευρώπης η κυπριακή έχει ανακάμψει ταχύτερα διότι είναι πιο ανοιχτή και έχει καταφέρει να ανακτήσει το χαμένο έδαφος ως προς τις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών. Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου για την Κύπρο και άλλες ευρωπαϊκές χώρες Άντονι Ντε Λανόι επιχείρησε να συνοψίσει τους λόγους για τους οποίους η Κύπρος έχει ανακάμψει.
Ανέφερε την αύξηση του ΑΕΠ με ποικίλο βαθμό συνδρομής από διαφορετικούς τομείς της οικονομίας, τη δημοσιονομική ισορροπία που έχει επιτευχθεί (προβλέποντας ότι το δημόσιο χρέος θα μειωθεί το 2022 σε περίπου 75% λόγω του σταθερού πρωτογενούς πλεονάσματος), την ανάκτηση πρόσβασης στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, τη βελτίωση των δεικτών αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας και την αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Ως προκλήσεις για το παρόν και το μέλλον επισήμανε το υψηλό δημόσιο και ιδιωτικό χρέος στην Κύπρο και τα αναλογικά πολύ υψηλά μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια απασχόλησαν ως βασικό ρίσκο για την κυπριακή οικονομία και τους ομιλητές στο κομμάτι της εκδήλωσης που κάλυψε τη θεώρηση της Κύπρου από την πλευρά των κεφαλαιαγορών. Ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής Οικονομικών και Χρηματοοικονομικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Σερβάας Ντερούς είπε ότι η Κύπρος έχει πετύχει μία «αξιοθαύμαστη ανάκαμψη» και έχει ξαναβρεί μία ζωηρή δυναμική, επαινώντας την «ακλόνητη εφαρμογή» του προγράμματος προσαρμογής από τις κυπριακές αρχές. Για τα «κόκκινα» δάνεια είπε ότι χρειάζεται ακόμα δουλειά ώστε να μειωθούν, ενώ πρόσθεσε στην εξίσωση των προκλήσεων την ανάγκη μείωσης του δημοσίου χρέους και την αύξηση της παραγωγικότητας. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Τράπεζας Κύπρου Νικ Φάχι, αφού παρουσίασε τα πεπραγμένα της τράπεζας στην εποχή μετά την κρίση του 2013, σημείωσε ότι η χορήγηση δανείων έχει αυξηθεί καθώς η εμπιστοσύνη επιστρέφει στην κυπριακή οικονομία. Εκτίμησε ότι θα χρειαστεί ακόμα καμιά διετία για να μειωθούν επαρκώς τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αν και τόνισε ότι ήδη έχουν περιοριστεί σημαντικά (κατά 5,2 δισεκατομμύρια ευρώ την τελευταία τριετία, ένα ποσοστό 28% επί του ΑΕΠ της Κύπρου). Στάθηκε επίσης στον υψηλό βαθμό συμμόρφωσης με διεθνή τραπεζικά δεδομένα. Ο Κόλιν Έλις, επικεφαλής του οίκου αξιολόγησης Moody’s για την Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική, παρουσίασε λεπτομέρειες της αναβάθμισης της αξιολόγησης της πιστοληπτικής ικανότητας της Κύπρου που τον πείθουν ότι η χώρα έχει ξεπεράσει τον όποιο κίνδυνο πτώχευσης. Έκανε και αυτός λόγο για «πολύ ισχυρή ανάκαμψη» και για «σταθερή εφαρμογή μεταρρυθμίσεων». Στο τελευταίο μέρος του συνεδρίου εξετάστηκε το ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Κύπρο. Ο Μπόγιαν Μάρκοβιτς, Αναπληρωτής Διευθυντής του Τμήματος Οικονομικών, Πολιτικής και Διακυβέρνησης στην Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) είπε ότι ήδη η τράπεζα έχει επενδύσει στην Κύπρο 270 εκ. ευρώ σε δύο χρόνια, σε διάφορους τομείς. Σχολιάζοντας και αυτός το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων είπε ότι σύντομα θα αναπτυχθούν τρεις διαφορετικές πρωτοβουλίες (σε επίπεδο ΕΕ, σε επίπεδο σύμπραξης δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και σε επίπεδο EBRD, αντίστοιχα) που δύνανται να βοηθήσουν την Κύπρο στην αντιμετώπιση του ζητήματος. Τα πλεονεκτήματα της Κύπρου ως επενδυτικού προορισμού παρουσίασαν ο Διευθύνων Σύμβουλος της PwC Κύπρου Ευγένιος Ευγενίου και η Γενική Διευθύντρια του Κυπριακού Οργανισμού Προώθησης Επενδύσεων (CIPA) Νατάσα Πηλείδου, ενώ την εμπειρία τους από τους τομείς της ναυτιλίας και των επενδυτικών ταμείων στην Κύπρο παρέθεσαν αντίστοιχα ο Άλαν Ντάτον από την Columbia Marlow Holding και ο Στέλιος Ηλία από την BC Partners.
