Ο κυριότερος σκοπός μιας σωστής οικονομικής πολιτικής είναι η αντιμετώπισης της φτώχειας με αξιοπρέπεια και συνείδηση, τόνισε ο Κύπριος Νομπελίστας Χριστόφορος Πισσαρίδης, υπογραμμίζοντας ταυτόχρονα πως για την επίτευξη αυτού του σκοπού και για αντιμετώπιση της φτώχειας χρειάζεται στήριξη της επιχειρηματικότητας, εξεύρεση κεφαλαίων για επενδύσεις, μόρφωση, καλή δημόσια υπηρεσία και περιβαλλοντική πολιτική.

Ταυτόχρονα, τόνισε πως για ριζική λύση στην αντιμετώπιση της διαφθοράς χρειάζεται ένας μοντέρνος δημόσιος τομέας και σύστημα δικαιοσύνης, ενώ ανέφερε πως «δεν είναι μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης» το να πουλάς διαβατήρια της ΕΕ.

Μιλώντας στην ετήσια Δημόσια διαδικτυακή Διάλεξη της Σχολής Οικονομικών Επιστημών και Διοίκησης του Πανεπιστημίου Κύπρου με θέμα «Ελλάδα-Κύπρος: Ένα Αναπτυξιακό Πρόγραμμα για τον 21ο Αιώνα”, ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι οι θέσεις εργασίας μέσω των οποίων θα εξαλειφθεί η φτώχεια χρειάζονται κεφάλαιο, μόρφωση και επιχειρηματικότητα, ενώ για να επιζήσει το δημόσιο και για να εξαλειφθεί η φτώχεια, χρειάζεται έναν δυναμικό ιδιωτικό τομέα.

Χρειάζεται, επίσης, σύμφωνα με τον κ. Πισσαρίδη, μια καλή δημόσια υπηρεσία, δραστήρια, και μια περιβαλλοντική πολιτική που θα πείσει τους εταίρους της Κύπρου στην ΕΕ να μην της επιβάλουν πρόστιμα σε σχέση με το περιβάλλον.

Καλές θέσεις εργασίας

«Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να αντιμετωπίσεις την φτώχεια από το να προσφέρεις καλές θέσεις εργασίας σε όποιον τις έχει ανάγκη», τόνισε ο κ. Πισσαρίδης, ο οποίος εξήγησε ότι «όταν ο άνθρωπος έχει μια καλή δουλειά αποκτά αξιοπρέπεια, γίνεται κυρίαρχος του πλούτου του όσο περιορισμένος και να είναι και αισθάνεται μέρος της κοινωνίας που ζει». Όταν όμως παίρνει χρήματα ως αντιπαροχή από το κράτος, τότε το αντίθετο συμβαίνει, σημείωσε.  

Για αυτό το λόγο, συνέχισε, πρέπει να υποστηριχτεί η επιχειρηματικότητα και η εξεύρεση κεφαλαίων για επενδύσεις, μαζί με τη μόρφωση που είναι απαραίτητη.

Ανέφερε ότι μόνο οι καλές επιχειρήσεις μπορούν να τα προσφέρουν αυτά και όχι το δημόσιο, το οποίο τη μόνη πηγή εισοδήματος που έχει είναι τον ιδιωτικό τομέα, δηλαδή τις ίδιες τις επιχειρήσεις. Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι για να έχει εισόδημα το δημόσιο χρειάζεται καλές επιχειρήσεις γιατί μόνο αυτές θα παράγουν για να μπορέσει να τις φορολογήσει.

Η μεγάλη γραφειοκρατία οδηγεί σε διαφθορά

Κληθείς να σχολιάσει φαινόμενα διαφθοράς, ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι «δεν υπάρχει πιο σίγουρος τρόπος να καταλήξεις σε διαφθορά από τη μεγάλη γραφειοκρατία, η οποία οδηγεί τον πολίτη στο να απαυδήσει επειδή δεν θα μπορεί να κάνει μια εργασία του με το δημόσιο από την κανονική οδό γιατί θα «κτυπά συνεχώς σε τοίχους», όπως εξήγησε.

«Στο τέλος δίνεις ΄φακελάκι΄ και γίνεται η δουλειά σου», πρόσθεσε.  

Αναφορικά με τις το θέμα που προέκυψε με τις πολιτογραφήσεις, ο κ. Πισσαρίδης είπε πως αν είναι “όλα ξεκάθαρα» και τα δικαστήρια και τα Υπουργεία λαμβάνουν γρήγορα αποφάσεις «πολύ λιγότερη ευκαιρία σου δίνεται για διαφθορά».

«Πρέπει να προσπαθήσουμε όσο μπορούμε να μην επιτρέψουμε τη διαφθορά, εξ ου και το πόθεν έσχες, αλλά για μια ριζική λύση θα πρέπει να φτιάξουμε έναν μοντέρνο δημόσιο τομέα και σύστημα δικαιοσύνης», ανέφερε και έφερε ως παράδειγμα τη Δανία και την Σουηδία, όπου μπορείς να πάρεις άμεσα αυτό που θέλεις, όπως είπε, χωρίς να ξοδέψεις ούτε ένα ευρώ.

Το Επενδυτικό πρόγραμμα δεν είναι μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης

Σε σχέση με το ΚΕΠ, ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι «δεν είναι μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης» να πουλάς διαβατήρια, προσθέτοντας ότι «αν θέλουμε να φέρουμε λεφτά από το εξωτερικό, θα πρέπει να τα φέρουμε υπό μορφή επένδυσης στους πιο παραγωγικούς τομείς της οικονομίας».

Ο τομέας των κατασκευών δεν είναι παραγωγικός γιατί πουλάς γη και καταθέτεις τα λεφτά στην τράπεζα, πρόσθεσε.

Μεταρρυθμίσεις στο δημόσιο και την αγορά εργασίας 

Κληθείς να πει πώς μπορούν Ελλάδα και Κύπρος να είναι πρωτοποριακές, ο κ. Πισσαρίδης εξέφρασε την ανάγκη της ύπαρξης μιας καθολικής πολιτικής για όλη την οικονομία, ξεκινώντας από τις μεταρρυθμίσεις από τον δημόσιο τομέα και στη συνέχεια να αρχίσουν σιγά – σιγά να γίνονται μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας, αφήνοντας τον Κύπριο επιχειρηματία να επιλέξει τους κλάδους που θα προωθήσει.

Ερωτηθείς πώς θα αλλάξει το πολιτικό κατεστημένο, ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι για να γίνει αυτό «χρειάζεται προσπάθεια από όλους και αρχικά από τους ψηφοφόρους», ενώ εξέφρασε αισιοδοξία για την Ελλάδα, καθώς το γραφείο του Πρωθυπουργού εργάζεται πολύ, όπως είπε.

«Στην Κύπρο δεν έχω ελπίδες ότι μπορεί να γίνει κάτι», σύμφωνα με τα σημερινά δεδομένα, ανέφερε και πρόσθεσε ότι «χρειάζεται πολύ δουλειά», που θα γίνει εκ των έσω και δημοκρατικά, χωρίς επαναστάσεις.

Στην παρουσίαση του, ο κ. Πισσαρίδης αναφέρθηκε στην ανάγκη μεσοπρόθεσμου και μακροπρόθεσμου προγράμματος ανάπτυξης (μέχρι 10 χρόνια) και στο πώς βλέπει η ΕΕ τον ρόλο του κράτους και των αγορών στην ανάπτυξη, κάτι που δεν ακολουθείται, όπως είπε, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Κύπρο.

Εξέφρασε την ανάγκη να αλλάξει ο τρόπος σκέψης και να σκεφτούμε ολόκληρη την οικονομία και πως δεν είμαστε διαφορετικά από τα άλλα κράτη της ΕΕ, ενώ σημείωσε πως είναι σημαντικό ότι η Κύπρος και η Ελλάδα είναι μέλη της μεγάλης ευρωπαϊκής αγοράς.

Αναφέρθηκε επίσης στην ανάγκη στήριξης της καινοτομίας, να εντοπιστούν τα πλεονεκτήματα που έχει η Κύπρος στην ενιαία αγορά της ΕΕ.

Χρειάζεται νέα νοοτροπία και ένα νέο σύστημα διακυβέρνησης και ένα τρόπο να ενθαρρύνει την καινοτομία και την εξέλιξη, την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς και του φυσικού πλούτου και ένας δημόσιος τομέας μακριά από την γραφειοκρατία που να ενθαρρύνει την ιδιωτική πρωτοβουλία, υπογράμμισε.

Η σύγκριση με την ΕΕ

Επικαλούμενος στοιχεία της ΕΕ, ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι σε σχέση με την παραγωγικότητα της αγοράς εργασίας, η Ελλάδα βρίσκεται στην 16η θέση και η Κύπρος στην 13η θέση στην ΕΕ, ενώ αναφορικά με την αποτελεσματικότητα της κατανομής πόρων η Ελλάδα βρίσκεται στην 27η θέση και η Κύπρος στην 26η θέση. Είπε ακόμη ότι η Ελλάδα έχει χαμηλότερη συμμετοχή παραγωγικών συντελεστών από την Κύπρο και βρίσκεται στην 27η θέση και η Κύπρος στην 14η θέση. Αναφορικά με τις επενδύσεις, ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση με μόνο 10% του ΑΕΠ να επενδύεται, ενώ η Κύπρος βρίσκεται στην 22η θέση από τα 27 κράτη μέλη, ενώ στην επιχειρηματικότητα, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ελλάδα βρίσκεται στην 26η θέση και η Κύπρος στην 23η θέση. Σε σχέση με την αποτελεσματικότητα στην κατανομή των πόρων στην αγορά εργασίας, ανέφερε ότι η Ελλάδα χρησιμοποιεί αυτή την κατανομή πόρων με τη χειρότερη αποτελεσματικότητα, ενώ η Κύπρος ξεπερνά μόνο την Ελλάδα από όλες τις χώρες της ΕΕ, σύμφωνα με στοιχεία της Κομισιόν. «Είμαστε πολύ πίσω στην ΕΕ στην παραγωγικότητα και στις επενδύσεις και πολύ φτωχοί στην απόδοση στην καινοτομία», ενώ «πληρώνουμε πρόστιμα στην ΕΕ εξαιτίας της περιβαλλοντικής ασυνειδησίας», υπογράμμισε και σημείωσε σε σχέση με τον δείκτη κυκλικής χρήσης υλικών, η Κύπρος βρίσκεται στην 23η θέση και η Ελλάδα στην 22η θέση. Αναφορικά με το πώς επιτυγχάνεται η αλλαγή, ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι η Κυβέρνηση της Ελλάδας το αντιμετωπίζει στο σύνολό του το πρόβλημα και σημείωσε ότι χρειάζεται μια ολιστική πολιτική, η οποία να αλλάξει ριζικά όλο το σύστημα.

«Χρειάζεται το εσωτερικό του τόπου να φέρει την καινοτομία και να σκεφθεί το περιβάλλον για να πάει μπροστά», ανέφερε και τόνισε ότι «χρειάζεται χρόνος και συνεργασία όλων των παραγόντων μακριά από κομματικά συμφέροντα, από τη διαφθορά και τις κλαδικές πιέσεις».

Ανέφερε επίσης πως «πρέπει να ξεχωρίσουμε το ρόλο του κράτους από αυτό του ιδιωτικού τομέα στην οικονομία» και πρόσθεσε πως και οι δύο έχουν σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν στην οικονομική ανάπτυξη του τόπου και πρέπει να συνεργαστούν.

Ανέφερε επίσης ότι είναι σημαντικό ότι Κύπρος και Ελλάδα βρίσκονται στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά και τόνισε πως για να επιτευχθούν οι αναγκαίες αλλαγές «χρειάζεται προσαρμογή των δικών μας δεδομένων στα πετυχημένα ευρωπαϊκά μοντέλα μικρών χωρών», όπως πολιτιστική κληρονομιά, γεωγραφική θέση και άλλα. Σε αντίθεση με την Αμερική, όπως είπε, στην Ευρώπη έχουμε το κράτος πρόνοιας, ενώ το κράτος προσφέρει καλής ποιότητας δημόσια αγαθά, υποδομές, υγεία και μόρφωση και πρόσθεσε πως για την υποστήριξη αυτή χρειάζεται καλή δημόσια υπηρεσία και φορολογία. Πρόσθεσε ότι σημαντική οικονομική πολιτική είναι το τι φορολογεί το κράτος και το πώς φορολογεί για να μην υπάρχουν αντικίνητρα για τον ιδιωτικό τομέα.

Το Flexicurity εφαρμόζεται με επιτυχία στις πιο πολλές μικρές χώρες του βορρά Δανία, Νορβηγία, Ολλανδία και Σουηδία όπου έχει ανθίσει η καινοτομία και πρόσθεσε ότι οι προτάσεις του για το αναπτυξιακό μοντέλο της Ελλάδας εναρμονίζονται με αυτή τη γενική προσέγγιση στη διαχείριση της οικονομίας και αυτό χρειάζεται η Κύπρος

Τεράστιες ευκαιρίες λόγω του Brexit 

Επιπλέον, ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι στην Κύπρο έχουμε ένα πλεονέκτημα επειδή έχουμε το αγγλικό δίκαιο, το οποίο προτιμάται και πρόσθεσε ότι μετά το Brexit αυτό μας δίνει τεράστιες ευκαιρίες για ξένες επενδύσεις και αυτό εκμεταλλεύεται και η Ιρλανδία, που είναι η πιο παραγωγική χώρα στην ΕΕ.

Ανέφερε επίσης ότι η Κύπρος ποτέ δεν θα γίνει Δανία γιατί έχει δικά της δεδομένα, θέλουμε να κρατήσουμε την πολιτιστική μας κληρονομιά, έχουμε ανθρώπινο δυναμικό, κυρίως νέους με ευρωπαϊκή συνείδηση, έχουμε μια γεωγραφική ευρωπαϊκή θέση πολύ διαφορετική από αυτές τις Δανίας και Ολλανδίας, έχουμε τη θάλασσα και τον ήλιο, την ιστορία μας και πολλά άλλα.

«Μπορούμε όμως να πάρουμε το μοντέλο που έχουν οι άλλες χώρες για να το προσαρμόσουμε στα δικά μας δεδομένα για να πετύχουμε όπως και αυτοί μέσα στην Ευρώπη», υπογράμμισε. Αναφορικά με το πού μπορούν να βρεθούν λεφτά για επενδύσεις, ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι δεν υπάρχουν λεφτά στο εσωτερικό της χώρας για αυτό χρειάζονται ξένοι επενδυτές και πρόσθεσε ότι στην Ελλάδα το μεγαλύτερο εμπόδιο που βλέπουν οι ξένοι επενδυτές είναι το σύστημα δικαίου και η γραφειοκρατία. Χρειάζονται μεταρρυθμίσεις στο σύστημα δικαίου και στη δημόσια υπηρεσία ανέφερε και πρόσθεσε ότι δεν υπάρχει το κίνητρο για γίνει μεγάλη μεταρρύθμιση γιατί το παρών καθεστώς δίνει ακόμη πιο μεγάλη δύναμη στα πολιτικά κόμματα, ενώ η δημόσια υπηρεσία έχει το «κεκτημένο» της. Ανέφερε επίσης ότι η μόρφωση είναι υψίστης σημασίας και ότι η προσχολική έχει σημαντική επιρροή για το τι κάνει ο μαθητής στη συνέχεια, ενώ πρόσθεσε πως Ελλάδα και Κύπρος έχουν πολύ χαμηλές επιδόσεις στη σχολική μόρφωση, ενώ είναι ιδιαίτερα χαμηλή η απόδοση Κυπρίων στην κατανόηση κειμένων. Τέλος, ο κ. Πισσαρίδης είπε ότι χρειάζεται περισσότερος σεβασμός προς τους καθηγητές από την εξουσία, καθώς και ανεξαρτησία πανεπιστημίων, προσθέτοντας ότι οι περισσότεροι καθηγητές στην Κύπρο έχουν πάρει πτυχία από καλά νέα ξένα πανεπιστήμια έτσι «αφήστε τους να τα εφαρμόσουν αυτά που έμαθαν» και στην Κύπρο.