Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΥΡΙΣΙΗ 

Κραυγή αγωνίας και απόγνωση βγαίνει από την Τουρκοκυπριακή κοινότητα το τελευταίο χρονικό διάστημα ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης που βιώνει η Τουρκική οικονομία, κρίση η οποία οδηγεί σε ελεύθερη πτώση της Τουρκικής λίρας με αποτέλεσμα να επηρεάζει άμεσα την καθημερινότητα των Τουρκοκυπρίων συμπατριωτών μας, οι οποίοι δείχνουν ανήμποροι να διαχειριστούν τις μέχρι σήμερα εξελίξεις. Παρά την τελευταία απόφαση της Κεντρικής Τράπεζας της Τουρκίας όπως αυξήσει κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες τα επιτόκια, η κατάσταση όπως σημειώνουν πολλοί αναλυτές παραμένει ιδιαίτερα εύθραυστη με κάποιους από τους ειδικούς να μιλάνε ακόμα και για πτώχευση της Τουρκικής οικονομίας στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Η παρατεταμένη κρίση που διέρχεται η Τουρκική οικονομία όπως είναι φυσικό στραγγαλίζει και την Τουρκοκυπριακή κοινότητα. Η λίρα από την αρχή του έτους έχει χάσει το 20% της αξίας της και αυτό δημιουργεί αφόρητες πιέσεις στις καθημερινές ανάγκες των Τουρκοκυπρίων οι οποίο πληρώνονται σε Τουρκικές λίρες. Αυτό οδήγησε πριν λίγες ημέρες και τον «πρωθυπουργό» των κατεχομένων Τουφάν Ερχιουρμάν, να κάνει μια δήλωση ότι μελετάται ακόμα και η αλλαγή νομίσματος (παραπέμποντας εμμέσως πλην σαφώς σε υιοθέτηση του ευρώ) που όμως στην συνέχεια ανασκεύασε μετά από αντιδράσεις.

ΤΟ ΕΥΡΩΌσον αφορά τη θέση της Ε.Ε για υιοθέτηση του ευρώ πριν από την επίλυση του πολιτικού προβλήματος πηγές της Ε.Ε ανάφεραν στην «Αλήθεια» ότι δεν τίθεται τέτοιο θέμα αφού για την υιοθέτηση του ευρωπαϊκού νομίσματος θα πρέπει να υιοθετηθεί πρώτα το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Μετά την λύση του κυπριακού το ευρώ θα είναι το κοινό νόμισμα στο νησί. Ωστόσο, σε ερώτημα αν θα υπάρξει μια σταδιακή προσαρμογή για υιοθέτηση του ευρωπαϊκού νομίσματος, η ίδια πηγή μας ανέφερε πως αυτό δεν μπορούμε να το πούμε με βεβαιότητα. «Αυτό συνεπάγεται κοινούς κανόνες, σύμφωνο ανάπτυξης και σταθερότητας. Το ευρώ έχει σαφείς υποχρεώσεις. Όταν στο βόρειο τμήμα δεν ισχύει το κεκτημένο τότε αυτομάτως δεν ισχύουν οι νόμοι και οι κανόνες της Ε.Ε. Πρώτα θα πρέπει να υιοθετηθεί το κεκτημένο και μετά το ευρώ να γίνει κοινό νόμισμα για όλη την επικράτεια του νησιού», ανάφεραν οι ίδιες πηγές στην εφημερίδα μας. Από την πλευρά του ο καθηγητής οικονομικών Moustafa Besim θεωρεί επίσης ανέφικτη την μετάβαση στο ευρώ. «Οι προϋπολογισμοί των κατεχομένων είναι ελλειμματικοί και χρηματοδοτούνται από την τουρκική κυβέρνηση», μας είπε και διερωτήθηκε: «Πως μπορεί μια οικονομία που εξαρτάται εξ ολοκλήρου στην οικονομική βοήθεια από μια άλλη χώρα να μεταβεί στο ευρώ;». Για τον κ. Besim είναι σημαντικό όπως υιοθετηθούν και στο βόρειο τμήμα της Κύπρου νομισματικές πολιτικές παρόμοιες με αυτές της Ευρωζώνης. Η μετάβαση στο ευρώ πρέπει να είναι ένας μεσοπρόθεσμος στόχος, ανάφερε και η Τ/κ  κοινότητα θα πρέπει να στοχεύει σε ισορροπημένους ισολογισμούς και να έχει καλή συνεργασία τόσο με την Ε.Ε όσο και με την Τουρκία. 

ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ.

 Όπως είναι φυσικό την μεγαλύτερη πίεση έχουν οι Τ/κ εργαζόμενοι οι οποίοι μέσω των εκπροσώπων των συντεχνιών τους που μίλησαν στην «Αλήθεια» εκφράζουν καθαρά την αντίθεσή τους στις πολιτικές που εφαρμόζει η Άγκυρα, στέλνοντας και το μήνυμα προς την Ε/κ πλευρά ότι η επίλυση των προβλημάτων τόσο των δικών τους όσο και των δικών μας θα επέλθει μέσα από μια λύση του πολιτικού μας προβλήματος. 

Ο Asim Ezeoglu μέλος της συντεχνίας Turk-Sen ανέφερε πως η κατάσταση είναι τραγική και η εξάρτησή τους στην Τουρκία είναι τόσο μεγάλη που δεν μπορούν να κάνουν απολύτως τίποτα.  «Είμαστε δεμένοι στην Τουρκία και ότι περνά η Τουρκία περνούμε και εμείς τα ίδια βάσανα», σημείωσε χαρακτηριστικά. Ανάφερε πως αν αλλάξει η κυβέρνηση και φύγει ο Ερντογάν μπορεί τα πράγματα να γίνουν καλύτερα, αν όχι και ο Ερντογάν κερδίσει ξανά τις εκλογές οι συνθήκες θα χειροτερεύσουν. «Εμείς» σημείωσε «πληρωνόμαστε σε τουρκικές λίρες». «Για να αγοράσεις παραδείγματος χάρη ένα σπίτι αυτή την στιγμή πρέπει να πληρώσεις περίπου 60.000 με 70.000 σε στερλίνες διότι είναι σε στερλίνες που αγοράζουμε ακίνητα εδώ. Μια στερλίνα αξίζει πέραν των 6 τουρκικών λιρών, επομένως ποιος μπορεί να αγοράσει σπίτι; Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα μεγάλο μεταξύ των νέων». Υπέδειξε πως ο βασικός μισθός στα κατεχόμενα είναι περίπου 2500 τουρκικές λίρες, δηλαδή περίπου 500 ευρώ. «Οι τιμές ψηλώνουν αλλά τα λεφτά που πληρωνόμαστε με τουρκικές λίρες στο τέλος του μήνα είναι λιγότερα. Ακόμα και η αλλαγή του νομίσματος είναι δύσκολη», κατέληξε ο κ. Ezeoglu.

ΣΥΝΤΕΧΝΙΑ ΔΑΣΚΑΛΩΝΑπό την πλευρά του ο γενικός γραμματέας της συντεχνίας των δασκάλων Shener Elcil ανέφερε πως τα πάντα εξαρτώνται από την Τουρκία «αφού βρισκόμαστε υπό κατοχή από το 1974», όπως χαρακτηριστικά τόνισε. «Είναι μια συστηματική προσπάθεια της Τουρκίας να συμπεριλάβει τη βόρεια Κύπρο στην Τουρκία μέσω του οικονομικού ελέγχου. Από τότε πληρώνουμε τον τουρκικό πληθωρισμό επειδή η τουρκική οικονομία είναι εύθραυστη». Τόνισε παράλληλα πως οι επιπτώσεις από την υποτίμηση της τουρκικής λίρας οδηγεί τις τιμές σε άνοδο, ο πληθωρισμός ανεβαίνει και το κατά κεφαλήν εισόδημα των Τ/κ συρρικνώνεται. «Τα δίδακτρα, τα ενοίκια, οι αγορές των αυτοκίνητων και άλλα αγαθά είναι εκτιμημένα σε ξένο συνάλλαγμα όπως το ευρώ και η στερλίνα. Από την στιγμή που πληρωνόμαστε σε τουρκικές λίρες τότε αυτόματα χάνουμε αγοραστική δύναμη λόγω της υποτίμησης της τουρκικής λίρας έναντι των ξένων νομισμάτων», τόνισε ο κ. Elcil. «Ακόμα και η υιοθέτηση του ευρώ είναι ένα προσωρινό μέτρο. Η μόνη λύση είναι η επίλυση του κυπριακού προβλήματος  να επανενώσουμε την κοινωνία και την οικονομία μας. Ζούμε στην πιο ωραία γωνιά του πλανήτη και θα πρέπει όλοι να δουλέψουμε για να βρούμε λύση στο πρόβλημα», κατέληξε.  

Μέτρα από την «κυβέρνηση» 

Σε μια προσπάθεια αναχαίτησης των αρνητικών επιπτώσεων από την υποτίμηση της Τουρκικής λίρας και την άνοδο του πληθωρισμού, ο «πρωθυπουργός» των κατεχομένων Τουφάν Ερχιουρμάν ανακοίνωσε το βράδυ της Παρασκευής την λήψη κάποιων επιπρόσθετων μέτρων, όπως είναι η επιδότηση του γάλακτος ώστε να μην αυξηθεί περαιτέρω η τιμή του, ενώ ανέφερε πως στην ατζέντα της «κυβέρνησης» περιλαμβάνεται η επιτάχυνση των δομικών μεταρρυθμίσεων και η εξέταση των περιπτώσεων εξαίρεσης και απαλλαγής από τον φόρο καθώς επίσης και μέτρα ενάντια στην παραοικονομία.