Μήνυμα στις μικρότερες τράπεζες της Κύπρου να ακολουθήσουν τον δρόμο που χάραξαν οι μεγαλύτερες, στη μείωση των κόκκινων δανείων, έστειλε ο Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου (ΚΤΚ), Κωνσταντίνος Ηροδότου, προειδοποιώντας ταυτόχρονα πως παρά την υπερβάλλουσα ρευστότητα και την πίεση στην κερδοφορία τους, οι τράπεζες δεν πρέπει να το «παρακάνουν» σε ό,τι αφορά την παραχώρηση δανείων. Σε ομιλία του κατά τη διάρκεια γεύματος του ροταριανού ομίλου Λευκωσίας Λήδρα την Τρίτη, με θέμα «Οι τρέχουσες οικονομικές εξελίξεις και η σημασία των αποφάσεων νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας», ο κ. Ηροδότου αναφέρθηκε στην τεράστια πρόοδο που έγινε για μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) στο σύστημα, τα οποία από τα €28 δισ. στην κορύφωσή τους υποχώρησαν στα €9,5 δισ., παρουσιάζοντας ονομαστική μείωση 68%, με το ποσοστό των ΜΕΔ στο σύστημα να βρίσκεται στο 32%. Τόνισε ωστόσο πως υπάρχει πολύς δρόμος για το κυπριακό τραπεζικό σύστημα να προσεγγίσει το κατώφλι του 10% που θέτει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (ΕΕΜ) ή το 3% που είναι ο μέσος όρος των ΜΕΔ στην ΕΕ. Διαβεβαίωσε ταυτόχρονα πως ο ΕΕΜ δεν αναμένει σε ένα χρόνο το ποσοστό των ΜΕΔ να υποχωρήσει από το 30% στο 10%, αλλά αναμένει ένα «αξιόπιστο μονοπάτι» μείωσής τους. «Πιστεύω πως οι μεγάλες τράπεζες το έχουν επιδείξει αυτό πρόσφατα και αυτό είναι ευχάριστο, αλλά θεωρώ ότι πρέπει να ενθαρρύνουμε και τις μικρότερες τράπεζες τώρα που βλέπουν ότι αυτό (το μονοπάτι) δούλεψε για τις μεγαλύτερες» τράπεζες», είπε. Επισημαίνοντας πως είναι απόλυτα φυσιολογικό και αναμενόμενο οι μεγαλύτερες τράπεζες να οδηγούν το δρόμο στη μείωση των ΜΕΔ, ο κ. Ηροδότου τόνισε ωστόσο πως «θεωρώ πως τώρα είναι η ώρα για τις μικρότερες τράπεζες να ξεκινήσουν να σχεδιάζουν (τη μείωση των ΜΕΔ τους) μέσω των επιχειρηματικών τους πλάνων, προκειμένου να αποφύγουν την επιβολή μέτρων από τον επόπτη». Σημειώνεται ότι οι μικρότερες τράπεζες δεν υπάγονται στον ΕΕΜ αλλά εποπτεύονται απευθείας από την ΚΤΚ. Οι μικρότερες τράπεζες, τόνισε, «πρέπει να το θέσουν ως προτεραιότητα και, επαναλαμβάνω, οι μεγαλύτερες τράπεζες έδειξαν το δρόμο». Σε αυτό το πλαίσιο, ο Διοικητής υπογράμμισε πως η σταθερότητα του νομικού πλαισίου διαχείρισης των ΜΕΔ είναι «θεμελιώδους σημασίας» και υπενθύμισε τις συζητήσεις που είχε η ΚΤΚ με τη Βουλή το περασμένο καλοκαίρι και επανέλαβε πως η ΚΤΚ μόλις λάβει απάντηση από την ΕΚΤ θα υποβάλει στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών τον μηχανισμό διαχείρισης παραπόνων για τις εκποιήσεις. Προσοχή στις δαvειοδοτήσεις, να αποφεύγουμε τις φούσκες Εξάλλου, ο κ. Ηροδότου επανέλαβε πως οι κυπριακές τράπεζες δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας, φέρνοντας ως παράδειγμα τον δείκτη κάλυψης ρευστότητας του κυπριακού τραπεζικού συστήματος, ο οποίος βρίσκεται στο 352% σε σύγκριση με 150% της ευρωζώνης.
Τόνισε ωστόσο πως «οι τράπεζες δεν πρέπει να σπεύσουν να παραχωρήσουν δάνεια», χαλαρώνοντας τα κριτήρια παραχώρησης δανείων. «Δεν πρέπει να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος. Ναι υπάρχει υπερβάλλουσα ρευστότητα, ναι οι τράπεζες μας αντιμετωπίζουν δύο προκλήσεις, τα ΜΕΔ και την κερδοφορία, αλλά δεν πρέπει να επιτρέψουμε στις τράπεζες να σπεύσουν να δώσουν δάνεια». Όπως είπε, οι τράπεζες θα πρέπει να αξιολογούν το ρίσκο των δανείων, την ικανότητα αποπληρωμής. «Και μόνο όταν αυτά τα δάνεια παρουσιάζουν μια ορθή επιχειρηματική πράξη και μια ορθή ικανότητα αποπληρωμής, τότε οι τράπεζες θα πρέπει να αφεθούν μόνες τους, χωρίς καμία πίεση, να παραχωρήσουν τα δάνεια, τα οποία θεωρούν καλά για τους ισολογισμούς τους και τις δραστηριότητες τους», συμπλήρωσε. «Και αν οι τράπεζες το παρακάνουν», συνέχισε, «τότε είναι ευθύνη του επόπτη να αλλάξει τις εποπτικές απαιτήσεις, είτε γιατί οι τράπεζες το παρακάνουν, γιατί, αν ως ΚΤΚ, δούμε ότι ορισμένοι τομείς υπερθερμαίνονται και προκειμένου να αποφύγουμε μια κατάρα της χώρας μας, να πηγαίνει από φούσκα σε φούσκα, πρέπει να αρχίσουμε να εμποδίζουμε τις φούσκες όσο περισσότερο μπορούμε». Σημειώνοντας ότι η δημιουργία φούσκων δεν είναι τοπικό φαινόμενο και πάντα συμβαίνει σε κάθε οικονομία, ο Διοικητής της ΚΤΚ είπε ότι «πρέπει να είμαστε πιο προληπτικοί σε αυτό το θέμα». Παράλληλα, ο κ. Ηροδότου είπε πως η πλειοψηφία της μείωσης των ΜΕΔ οφείλεται στη μεταφορά τους εκτός του τραπεζικού συστήματος και σε εταιρείες εξαγοράς πιστώσεων (ΕΕΠ), για να τονίσει πως αυτό σημαίνει πως τόσο τα νοικοκυριά όσο οι μικρομεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις συνεχίζουν να διατηρούν το χρέος αυτό. «Συνεπώς πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ο κώδικας συμπεριφοράς των ΕΕΠ και ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζονται αυτά τα δάνεια είναι ορθός για την οικονομία, αλλά επίσης συνάδει με τις παραδοχές και με το νομικό πλαίσιο υπό το οποίο τα δάνεια αυτά έχουν πωληθεί». Αναφερόμενος στις αποφάσεις νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, ο κ. Ηροδότου είπε πως ο στόχος είναι το τρίπτυχο τόνωσης της ανάπτυξης στην ευρωζώνη, η οποία παρουσιάζει επιβράδυνση, η ενίσχυση του πληθωρισμού στον στόχο του κάτω, αλλά κοντά στο 2% και η ενθάρρυνση των τραπεζών να αυξήσουν τη δανειοδότηση της οικονομίας. Παράλληλα, είπε πως η Κύπρος παρά την επιβράδυνση παρουσιάζει ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης που δημιουργούν περιθώρια και τόνισε την ανάγκη διατήρησης των δημοσιονομικών πλεονασμάτων, ως μαξιλάρι που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις ύφεσης. Υπογράμμισε δε πως η νομισματική πολιτική γίνεται πιο αποτελεσματική όταν συμπληρώνεται από την κατάλληλη δημοσιονομική πολιτική. Σε σχέση με την προώθηση της εξωστρέφειας και του ρόλου της ΚΤΚ στην ευρωζώνη, ο κ. Ηροδότου είπε πως ήδη έχουν υπογραφεί μνημόνια τεχνικής βοήθειας και συνεργασίας με έξι ΚΤΚ, της Ελλάδας, της Γερμανίας, της Πορτογαλίας, Ολλανδίας , Ιρλανδίας και Βελγίου και ότι θα υπάρξουν και άλλα. Είπε τέλος πως τεχνοκράτες της ΚΤΚ θα συνεισφέρουν στη διενέργεια των επόμενων τεστ αντοχής του ΕΕΜ.
