Ο διεθνής οίκος αξιολόγησης DBRS Morningstar, σε έκθεσή του, σημειώνει τη σημαντική πρόοδο της Κύπρου στη μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ) εντός 2020 παρά τις συνθήκες της πανδημίας. Ωστόσο προειδοποιεί για πιθανές προκλήσεις μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα. Όπως σημειώνει οι κυπριακές τράπεζες επιτάχυναν ουσιαστικά τη μείωση των συσσωρευμένων ΜΕΧ τους το 2020 και δείκτης ΜΕΧ μειώθηκε κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες εντός του 2020. Επιπλέον τα μη εξασφαλισμένα δάνεια έφτασαν στο χαμηλότερο σημείο εδώ και αρκετά χρόνια. Ο DBRS Morningstar αναμένει ότι οι πωλήσεις επισφαλών δανείων σε μη τραπεζικά ιδρύματα θα παραμείνουν ο κύριος μοχλός μείωσης του όγκου των ΜΕΔ. Σημειώνει επίσης ότι το σύνολο των μέτρων στήριξης της οικονομίας στην Κύπρο έχει μειώσει αποτελεσματικά και αναβάλει τον πιθανό αντίκτυπο στην ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών κατά τη διάρκεια του 2020. Ωστόσο όπως αναφέρει, καθώς η έκτακτη υποστήριξη αποσύρεται, οι πιστωτικές απώλειες θα μπορούσαν να αρχίσουν να συσσωρεύονται στο τραπεζικό σύστημα. Σημειώνει επίσης ότι τα ΜΕΔ και η συνολική μόχλευση παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Ο DBRS Morningstar βλέπει επίσης θετικά τη συνέχιση ορισμένων από τα μέτρα κατά της πανδημίας και αναφέρει ότι θα συνεχίσει να παρακολουθεί την εφαρμογή τους. Ο οίκος σημειώνει ότι ο δείκτης των ΜΕΔ διαμορφώθηκε στο 17,7% τον Δεκέμβριο του 2020, έχοντας μειωθεί κατά σχεδόν 10 ποσοστιαίες μονάδες από 28% τον Δεκέμβριο του 2019. Σημειώνεται επίσης ότι η σημαντική μείωση το 2020 αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό σε συναλλαγές συνολικού ύψους €2,0 δισ. από την Τράπεζα Κύπρου (Helix 2- Portfolio A, Velocity 2) και την Alpha Βank. Αναφέρει επίσης ότι οι διαγραφές ανήλθαν περίπου στα €1,1 δισ. ευρώ κυρίως από την Ελληνική Τράπεζα, ενώ τα υπόλοιπα ήταν μέσω οργανικών λύσεων. Αναφέρεται ακόμα ότι μια άλλη συναλλαγή ύψους €0,5 δισ. Ευρώ, που αποτελείται κυρίως από δάνεια λιανικής και δάνεια ΜμΕ ολοκληρώθηκε τον Ιανουάριο του 2021 από την Τράπεζα Κύπρου. Υπό πίεση η ποιότητα ενεργητικού λόγω του σοκ της COVID-19————————————————————-Την ίδια ώρα ο οίκος αναφέρει ότι παρά τη σημαντική μείωση των ΜΕΔ, ο αρνητικός αντίκτυπος της κρίσης της COVID-19 στην οικονομική δραστηριότητα θα οδηγήσει αναπόφευκτα σε νέες ροές ΜΕΔ, ειδικά όταν αποσυρθούν τα έκτακτα μέτρα στήριξης, δημιουργώντας πρόσθετες προκλήσεις για τις προσπάθειες των κυπριακών τραπεζών να βελτιώσουν την ποιότητα του ενεργητικού τους . Η έκταση της ζημιάς, προστίθεται, παραμένει ασαφής και θα εξαρτηθεί από την ικανότητα των νοικοκυριών και των εταιρειών να προσαρμοστούν στο σοκ της COVID-19 και να συνεχίσουν να εξυπηρετούν τις υποχρεώσεις τους.
Ωστόσο, η DBRS Morningstar σημειώνει τα σχετικά ισχυρά επίπεδα κεφαλαιοποίησης και ρευστότητας του τραπεζικού συστήματος που παρέχουν στις τράπεζες χώρο για να απορροφήσουν τις απώλειες χωρίς να επηρεάσουν την ικανότητά τους να δανείζουν στην οικονομία. Όμως, η λήξη της αναστολής αποπληρωμής του δανείου, που επιβλήθηκε μεταξύ Μαρτίου και Δεκεμβρίου 2020, θα μπορούσε να οδηγήσει σε νέες ροές ΜΕΔ, ειδικά στους τομείς της οικονομίας που πλήττονται περισσότερο, προστίθεται. Δάνεια ύψους €11,7 ή 42% των συνολικών δανείων και 56% του ΑΕΠ τελούσαν υπό μορατόριουμ αποπληρωμής δόσεων, μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020. Ωστόσο, όπως αναφέρεται, ένα δεύτερο μορατόριουμ που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2021 και λήγει τον Ιούνιο του 2021 είχε πολύ μικρότερη συμμετοχή. Προστίθεται ότι η σχετική έκθεση του κυπριακού τραπεζικού συστήματος σε τομείς που πλήττονται σοβαρά από την πανδημία είναι η υψηλότερη στην ΕΕ, ακολουθούμενη από την Ελλάδα. Σημειώνεται ότι τα δάνεια στους τομείς της φιλοξενίας, της ψυχαγωγίας, του εμπορίου και των μεταφορών αντιπροσώπευαν σχεδόν το 50% του χαρτοφυλακίου δανείων μη χρηματοοικονομικών εταιρειών. Αυτό, αναφέρεται, δεν προκαλεί έκπληξη δεδομένης της σημασίας του τουριστικού τομέα για την κυπριακή οικονομία. Η ανάκαμψη σε αυτούς τους τομείς, προστίθεται, είναι πιθανό να είναι σταδιακή και εξαρτάται από την πορεία του εμβολιασμού στην Κύπρο και στις βασικές αγορές τουρισμού. Αναφέρεται ακόμα στη σημαντική έκθεση του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών στις ΜμΕ, έναν τομέα που τείνει να έχει χαμηλότερη οικονομική ευελιξία. Το άνοιγμα του χαρτοφυλακίου δανείων των τραπεζών σε ΜμΕ αντιπροσώπευε το 64% του συνόλου των δανείων τον Δεκέμβριο του 2020, επικεντρωμένο σε τομείς όπως το χονδρικό και λιανικό εμπόριο, την μεταποίηση, τη στέγαση και τις υπηρεσίες τροφίμων. Οι πρώτες ενδείξεις μετά τη λήξη του μορατόριουμ, αναφέρεται, υποδηλώνουν περιορισμένο αντίκτυπο μέχρι στιγμής, αν και χρειάζεται περισσότερος χρόνος για να εκτιμηθεί ο τελικός αντίκτυπος στα δάνεια που εξέρχονται από το πρόγραμμα. Μόνο το 5% των δανείων που εξέρχονται από το μορατόριουμ έχουν καθυστερήσεις έως τα τέλη Ιανουαρίου, σημειώνεται. Συνολικά, προστίθεται, η ικανότητα των πελατών να πληρώσουν τις δανειακές τους υποχρεώσεις θα εξαρτηθεί από το πόσο γρήγορη θα είναι η οικονομική ανάκαμψη μετά την απόσυρση των μέτρων στήριξης. Δεδομένης της σημασίας του τουριστικού τομέα για την οικονομία, αναφέρεται, η ταχύτητα ανάκαμψης στον τομέα αυτό θα είναι το κλειδί για την ανάκαμψη. Ο οίκος αναφέρει ότι παρά την ουσιαστική πρόοδο, πρέπει να γίνουν περισσότερα. Το ακόμη υψηλό επίπεδο συσσωρευμένων ΜΕΔ, τόσο εντός όσο και εκτός του τραπεζικού συστήματος, και ο ιδιαίτερα χρεωμένος ιδιωτικός τομέας παραμένουν βασικές πιστωτικές αδυναμίες για την Κύπρο. Παράλληλα ο οίκος σημειώνει ότι το υψηλό επίπεδο ΜΕΔ εκτός τραπεζικού συστήματος, που υπερβαίνει επί του παρόντος το επίπεδο των ΜΕΔ στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα, υπογραμμίζοντας τη σημασία της ενίσχυσης της πρόσβασης σε δεδομένα για τη διαχείριση ΜΕΔ σε εταιρείες απόκτησης και διαχείρισης δανείων. Αναφέρεται επίσης ότι η διατήρηση και η ενίσχυση το πλαισίου εκποιήσεων θα παραμείνει ένας σημαντικός καθοριστικός παράγοντας της επιτυχίας στην επίλυση των ΜΕΔ και στη βελτίωση της πειθαρχίας πληρωμής των οφειλετών.
