Δάνεια πληρωτέα στη λήξη, έλλειψη κανονισμών παραχώρησης δανείων, απουσία οδηγίας για μη εξυπηρετούμενα δάνεια (ΜΕΔ), κομματικές παρεμβάσεις στην εκλογή των μελών των Συνεργατικών Πιστωτικών Ιδρυμάτων (ΣΠΙ) αλλά και η «υδροκέφαλη» εποπτεία του Συνεργατικού Κινήματος ήταν τα καθοριστικά, ήταν το μείγμα που οδήγησε τον Συνεργατισμό στην κατάρρευση το 2013, δήλωσε ο Γιαννάκης Γιαννάκη ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.  «Προχωρούσαμε στα τυφλά» 

Όπως είπε ο κ. Γιαννάκη, στο στάδιο των διαπραγματεύσεων, η ΣΚΤ κάλεσε έναν Γερμανό καθηγητή, τον Κούζνετς να ετοιμάσει μελέτη εναρμόνισης του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα και ο ίδιος πρότεινε το μοντέλο της Ολλανδικής Ράμπομπανκ, που προνοούσε τη δημιουργία πέντε επαρχιακών τραπεζών με την ΣΚΤ να ασκεί τις εξουσίες εποπτείας. «Τα πολύ μεγάλα ΣΠΙ δεν ήθελαν και οι λειτουργοί του Εφόρου πολέμησαν τη μελέτη του  Κούζνετς», ανέφερε ο κ. Γιαννάκη, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Προέδρου της Ερευνητικής Γεωργίου Αρέστη. Είπε ακόμη πως μετά τη συγχώνευση των ΣΠΙ σε 96, η περαιτέρω συγχώνευση ήταν ανέφικτη, καθώς «υπήρχαν έντονες κομματικές παρεμβάσεις και τοπικά βασίλεια».  Και ο κ. Γιαννάκη είπε πως υπήρχαν κομματικές παρεμβάσεις για την εκλογή των μελών των Επιτροπειών των ΣΠΙ,  τα οποία, όπως είπε, μετά την εκλογή τους εργάζονταν για το καλό του ΣΠΙ. «Θα έλεγα ψέματα αν πω ότι οι επιτροπείες δεν εκλέγονταν χωρίς την εμπλοκή κομμάτων», είπε. Ο κ. Γιαννάκη είπε ακόμη πως δεν υπήρχαν προληπτικοί μηχανισμοί έτσι ώστε να αποφευχθούν μεγάλα δάνεια και καθυστερήσεις στις αποπληρωμές δανείων. Όπως είπε, πολιτική παραχώρησης δανείων δεν υπήρχε και μόλις το 2012 η ΣΚΤ κυκλοφόρησε εγχειρίδιο πιστοδοτήσεων. «Οι εποπτικές αρχές έπρεπε να μας είχαν δώσει οδηγίες. Αυτό που μας έδωσε η ΣΚΤ δεν ήταν ούτε υποχρεωτικό, ήταν εθελοντική εφαρμογή», πρόσθεσε.

«Μας ξεπέρασε η εποχή»

Η εταιρική διακυβέρνηση, καθώς ο Συνεργατισμός μεγάλωνε σε μέγεθος ήταν το βασικό πρόβλημα του Συνεργατικού Πιστωτικού Τομέα, δήλωσε το πρώην μέλος της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας Δημήτρης Χρίστου, προσθέτοντας πως ο Συνεργατισμός μεγάλωνε χωρίς να διαθέτει τα απαραίτητα κεφάλαια και δεν είχε μετόχους.

 «Μεγεθύνθηκε πάρα πολύ ο Συνεργατισμός Πιστωτικός Τομέας χωρίς τα απαραίτητα κεφάλαια. Από την άλλη δεν είχαμε  μετόχους αλλά μέλη. Δεν υπήρχε κάποιος να βάλει μετοχικό κεφάλαιο. Ουσιαστικά μας ξεπέρασε η εποχή», ανέφερε ο κ. Χρίστου καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για την κατάρρευση του Συνεργατισμού.  Απαντώντας σε ερώτηση του Προέδρου της Επιτροπής, Γεωργίου Αρέστη για το τι πήγε λάθος στον Συνεργατισμό, ο κ. Χρίστου είπε πως τα νέα σχήματα που προέκυπταν από τις συγχωνεύσεις με προσωπικό 10 με 12 άτομα ήταν αδύνατο να λειτουργήσουν. «Το μεγάλο πρόβλημα διαχρονικά για τα ΜΕΔ ήταν η εταιρική διακυβέρνηση. Αυτή δεν υπήρχε ούτε κατά διάνοια στα ΣΠΙ», είπε.

Η τράπεζα έπρεπε να είχε μείνει Αγροτική

Την εκτίμησή του ότι δεν έπρεπε ποτέ η τράπεζα, όπως είπε, να γίνει Συνεργατική αλλά έπρεπε να παραμείνει Αγροτική, γιατί οι αγρότες την ίδρυσαν, εξέφρασε το πρώην μέλος της Επιτροπείας της Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας (ΣΚΤ) μεταξύ 2001 και 17 Νοεμβρίου 2013, Μίκης Νεοφύτου, καταθέτοντας ενώπιον της Ερευνητικής Επιτροπής για τον Συνεργατισμό.

«Η Τράπεζα δεν ήταν Συνεργατική ήταν Αγροτική μέχρι το 1938 και έτσι έπρεπε να μείνει γιατί οι αγρότες την ίδρυσαν», τόνισε ο ίδιος.

Απαντώντας σε ερώτηση αν θυμάται αν συζητούνταν και αδυναμίες στην Επιτροπεία που έχουν σχέση με την σημερινή κατάσταση πραγμάτων στο Συνεργατισμό,  ο κ. Νεοφύτου απάντησε θετικά. Ναι είπε, προσθέτοντας ότι υπήρχε η ανησυχία γιατί υπήρχαν τα κόκκινα δάνεια από παλιά.

Την ίδια ώρα ο ίδιος σημείωσε ότι, υπήρχε ζήτημα αρμοδιότητας, μεταξύ της Τράπεζας και του Εφόρου αφού δεν ήταν ευκρινές ποιος θα επιλαμβανόταν προβλημάτων που παρουσιάζονταν.

Στην ουσία, ανέφερε ο μάρτυρας, όταν γίνονταν ατασθαλίες δεν μπορούσε η Τράπεζα να επέμβει έπρεπε να πάει ο Έφορος. 

Σε ερώτηση τι φταίει για την κατάσταση στην οποία περιήλθε ο Συνεργατισμός ο μάρτυρας εξέφρασε τη θέση ότι έπρεπε να γίνουν αγροτικοί συνεταιρισμοί στα χωριά. Όχι τράπεζες.  Με την κατάθεση του κ. Νεοφύτου ολοκληρώθηκε η σημερινή δημόσια συνεδρίαση της Επιτροπής και όπως ανακοίνωσε ο Πρόεδρος της Γεώργιος Αρέστη η επόμενη δημόσια συνεδρίαση της θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη. Πρόσθεσε ότι κατά τη διάρκεια της προγραμματίζεται να καταθέσουν τουλάχιστον δύο μάρτυρες, οι οποίοι προέρχονται από την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου.