Του Ρένου Iωαννίδη, Διοικητικού Σύμβουλου, KPMG Cyprus Credit Institute

Το παραγωγικό δυναμικό της τοπικής οικονομίας αποτελείται κυρίως από μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε ένα περιβάλλον όπου οι ξεκάθαρες εταιρικές δομές και η διακυβέρνηση δεν θεωρούνταν, παραδοσιακά, ως απαραίτητες.

Ωστόσο, οι εμπειρίες των τελευταίων ετών έχουν καταδείξει ότι μια στοχευμένη και ορθά δομημένη εταιρική διακυβέρνηση (μαζί με τις σχετικές διαδικασίες) αποτελεί βασικό συστατικό για την ανθεκτικότητα μιας εταιρείας.

Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και των συνεχών αλλαγών, παράδειγμα των οποίων είναι η πρόσφατη πανδημία με τις πρωτόγνωρες και απρόβλεπτες επιπτώσεις, η βιωσιμότητα των επιχειρήσεων δεν είναι δυνατό να διασφαλιστεί στη βάση του παραδοσιακού τρόπου λειτουργίας, διοίκησης και διακυβέρνησης. Αντιθέτως, ο νέος τρόπος διοίκησης και διακυβέρνησης προϋποθέτει μέγιστη ευελιξία, συνεχή αλλαγή και προσαρμοστικότητα στα συνεχώς μεταβαλλόμενα δεδομένα.

Επομένως, οι επιχειρήσεις που θέλουν να παραμείνουν ανθεκτικές στην καινούργια ευμετάβλητη πραγματικότητα, θα πρέπει να εφαρμόσουν προοδευτικά μια σειρά από βασικές αρχές:

1.     Να αποδεχθούν πως οι καινούργιες προκλήσεις, οι οποίες συχνά θα υπονομεύουν τη βιωσιμότητα της επιχείρησης, θα είναι πλέον καθημερινό φαινόμενο.

2.     Να εκτιμήσουν πως ο παραδοσιακός τρόπος λειτουργίας και διακυβέρνησης έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.

3.     Να αντιληφθούν πως η ξεκάθαρη εταιρική δομή και η σαφής εταιρική διακυβέρνηση είναι καθοριστικές για τη βιωσιμότητά τους, με συγκεκριμένες δράσεις για:

i.     τον σαφή διαχωρισμό των ρόλων και των πεδίων ευθύνης του ιδιοκτησιακού καθεστώτος, των μελών του διοικητικού συμβουλίου και των επιχειρησιακών διευθυντών της εταιρείας

ii.     την ξεκάθαρη διάκριση μεταξύ των αποφάσεων πολιτικής και στρατηγικής και των αποφάσεων που απορρέουν από τις καθημερινές επιχειρηματικές δραστηριότητες

iii.     την αναγνώριση της σημασίας της επαρκούς, αξιόπιστης και έγκαιρης διοικητικής και οικονομικής πληροφόρησης, όπως και της επικοινωνίας με τα ενδιαφερόμενα μέρη (stakeholders)

iv.     την υιοθέτηση κουλτούρας που να συνδυάζει τον στρατηγικό προγραμματισμό, την κατάρτιση χρηματοοικονομικών προβλέψεων και την τακτική προσαρμογή του σχεδιασμού ανάλογα με τα πραγματικά αποτελέσματα.

4.     Να αναγνωρίσουν τη σημασία της ενεργητικής και έγκαιρης διαχείρισης των ενδιαφερόμενων μερών (πελάτες, εργαζόμενοι, προμηθευτές, δανειστές, κυβερνητικές υπηρεσίες κτλ.).

5.     Να συνειδητοποιήσουν πως η εξασφάλιση σωστής και ισορροπημένης κεφαλαιουχικής δομής μεταξύ ιδίων και ξένων κεφαλαίων είναι ουσιώδους σημασίας για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Η υπερβολική δανειακή εξάρτηση μειώνει ραγδαία την επιχειρηματική ανθεκτικότητα.

6.     Να ενσωματώσουν στη στρατηγική τους την κοινωνική ευθύνη: υγεία και ασφάλεια, με απώτερο σκοπό την ευημερία των εργαζομένων και των άλλων ενδιαφερόμενων μερών, όπως και το όφελος προς την ευρύτερη κοινωνία και κοινότητα όπου δραστηριοποιείται η επιχείρηση.

7.     Να αναγνωρίσουν ότι η συνέπεια στην τήρηση των δεσμεύσεων που έχουν αναλάβει υπό τη μορφή της πληρωμής των δανειακών δόσεων, των εισφορών κοινωνικών ασφαλίσεων, την εκπλήρωση των φορολογικών και άλλων κρατικών υποχρεώσεων, των πληρωμών προς τους προμηθευτές κλπ., αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της χρηστής διαχείρισης ως μέρος της ευρύτερης εταιρικής τους ευθύνης.

8.     Να θεσπίσουν μηχανισμό έγκαιρης προειδοποίησης προκειμένου να ενεργούν προληπτικά, όταν υπάρχουν ενδείξεις επερχόμενων χρηματοοικονομικών δυσκολιών.

Εύρωστες εταιρικές δομές και κουλτούρα που ευνοούν την ισχυρή και χρηστή εταιρική διακυβέρνηση είναι απαραίτητα συστατικά που διασφαλίζουν την επιχειρηματική ανθεκτικότητα. Οι ανθεκτικές επιχειρήσεις είναι καλύτερα προετοιμασμένες για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων κρίσεων, όπως για παράδειγμα την πανδημία του COVID-19.

Η υπό εξέλιξη κρίση είναι μια υπενθύμιση ότι οι ιδιοκτήτες, οι διοικητικοί σύμβουλοι και οι διευθυντές των επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως μεγέθους, οφείλουν να ενεργούν με τρόπους που προστατεύουν και διαφυλάσσουν την επιχείρηση. Σε αυτή την περίπτωση, είναι εύλογο και αναμενόμενο ότι οι κρατικές αρχές, οι τράπεζες και οι λοιποί εμπλεκόμενοι θα προσφέρουν στήριξη στις εν λόγω εταιρείες όποτε την χρειάζονται.