Η επαρκής κάλυψη των αναγκών των δικαιούχων σε φάρμακα και θεραπείες εντός του Συστήματος αποτέλεσε σημείο αιχμής για το ΓεΣΥ από την πρώτη ημέρα της έναρξής του. Με την εφαρμογή του Γενικού Σχεδίου Υγείας όλοι ανεξαιρέτως οι δικαιούχοι απέκτησαν τη δυνατότητα πρόσβασης σ’ ένα μεγάλο αριθμό φαρμακευτικών προϊόντων, με το κόστος τους να καλύπτεται εξ ολοκλήρου από το Σύστημα, πλην μερικών εξαιρέσεων.

Η σύσταση του Καταλόγου Φαρμακευτικών Προϊόντων (ΚΦΠ) αποτέλεσε μία από τις σημαντικότερες μεταρρυθμίσεις του Συστήματος, η οποία αναβάθμισε τον τομέα υπηρεσιών φροντίδας υγείας στην Κύπρο. Μια διευρυμένη λίστα που συνεχώς ανανεώνεται και εμπλουτίζεται δίνοντας, σε αρκετές περιπτώσεις, περισσότερες από μία επιλογές φαρμακευτικών προϊόντων στους επαγγελματίες υγείας και στους δικαιούχους. Ένα χρήσιμο εργαλείο που, αν αξιοποιηθεί σωστά, μπορεί να συμβάλει τα μέγιστα στη βιωσιμότητα και στην ενδυνάμωση του Γενικού Συστήματος Υγείας.

Αξιοποιώντας τον Κατάλογο Φαρμακευτικών Προϊόντων

Όλα τα φάρμακα που καλύπτονται από το ΓεΣΥ περιλαμβάνονται στον Κατάλογο Φαρμακευτικών Προϊόντων (ΚΦΠ) ο οποίος είναι αναρτημένος στην ιστοσελίδα https://bit.ly/3lri7T6.

Κάθε μήνα ο ΚΦΠ επικαιροποιείται έτσι ώστε τόσο οι πάροχοι όσο και οι δικαιούχοι να ενημερώνονται για τα εξής:

• τα νέα φαρμακευτικά προϊόντα που προστέθηκαν στον ΚΦΠ.
• τα φαρμακευτικά προϊόντα για τα οποία ο ασθενής δε απαιτείται να πληρώσει Συνεισφορά ΙΙ.
• τα φαρμακευτικά προϊόντα για τα οποία ο ασθενείς πληρώνει Συνεισφορά ΙΙ και το ύψος αυτής.

Επισημαίνεται, επιπλέον, ότι  μία φορά το χρόνο -συνήθως τον Φεβρουάριο- ο ΚΦΠ αναθεωρείται με σκοπό να εφαρμοστούν οι νέες Συνεισφορές ΙΙ που προκύπτουν  από την δημοσίευση του ετήσιου αναθεωρημένου τιμοκατάλογου του Υπουργείου Υγείας.  Αυτό σημαίνει ότι λόγω των αλλαγών στην χονδρική τιμή των φαρμακευτικών προϊόντων, μπορεί να επηρεαστεί είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω και η Συνεισφορά ΙΙ που καλείται να καταβάλει ο δικαιούχος. Έτσι, ως αποτέλεσμα της πιο πάνω διαδικασίας, ο δικαιούχος ενδέχεται να παρατηρήσει κάθε Φεβρουάριο αλλαγές στο ποσό της Συνεισφορά ΙΙ που συνήθως πληρώνει στο φαρμακείο, προκειμένου να λάβει την φαρμακευτική του αγωγή.

Οι αλλαγές που έγιναν  στον τιμοκατάλογο φαρμάκων από το Υπουργείο Υγείας για το 2023 επηρέασαν τις συνεισφορές 270 φαρμακευτικών προϊόντων που παρέχονται μέσω του Συστήματος. Σε 170 φαρμακευτικά προϊόντα παρουσιάστηκε αύξηση και στα υπόλοιπα 100 παρουσιάστηκε μείωση της Συνεισφοράς ΙΙ.

Το Σύστημα Πληροφορικής ενημερώνεται αυτόματα με τις αλλαγές στη Συνεισφορά ΙΙ, με αποτέλεσμα οι επαγγελματίες υγείας να έχουν πρόσβαση σε όλες τις απαραίτητες και επικαιροποιημένες πληροφορίες ώστε να μπορούν να λειτουργούν προς όφελος των δικαιούχων. Οι γιατροί είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν αλλά και να προτείνουν στους δικαιούχους τη φθηνότερη επιλογή της κατηγορίας. Οι φαρμακοποιοί μπορούν να αντικαταστήσουν, με τη σύμφωνη γνώμη του δικαιούχου, το φάρμακο που του συνταγογραφήθηκε με άλλο φθηνότερο φάρμακο που περιέχει την ίδια δραστική ουσία (γενόσημο). Με αυτή την αλλαγή ο δικαιούχος δεν θα χρειαστεί να καταβάλει Συνεισφορά ΙΙ στο ταμείο του φαρμακείου.

Για απορίες σχετικές με τον Κατάλογο Φαρμακευτικών Προϊόντων (ΚΦΠ), οι δικαιούχοι μπορούν να απευθύνονται στο Κέντρο Εξυπηρέτησης του ΓεΣΥ στο 17000 και για ερωτήματα που αφορούν σε συνταγές για φάρμακα, στους επαγγελματίες υγείας.

Πώς να αποφύγετε τη Συνεισφορά ΙΙ

Μία από τις σημαντικότερες κοινωνικές αλλαγές που έφερε η εφαρμογή του ΓεΣΥ, ήταν η μείωση του κόστους αγοράς φαρμακευτικών προϊόντων για κάθε ασθενή. Ακόμη και στις περιπτώσεις φαρμακευτικών προϊόντων που απαιτείται η καταβολή της Συνεισφοράς ΙΙ, το ποσό που πρέπει να πληρώσει ο ασθενής αντιστοιχεί μόνο σε ένα κλάσμα της τιμής που ο ασθενής θα πλήρωνε αν το φάρμακο αυτό δεν το κάλυπτε το ΓεΣΥ .

Βάσει νομοθεσίας, το Γενικό Σύστημα Υγείας αποζημιώνει πλήρως τουλάχιστον ένα  φαρμακευτικό προϊόν από κάθε κατηγορία φαρμάκων που περιλαμβάνεται στον ΚΦΠ. Στις περιπτώσεις που υπάρχουν περισσότερα διαθέσιμα φαρμακευτικά προϊόντα σε μία κατηγορία, τότε ο Οργανισμός αποζημιώνει πλήρως αυτό με την χαμηλότερη τιμή. Εάν ο γιατρός σας, σας συνταγογραφήσει φαρμακευτικό προϊόν άλλο από το φθηνότερο της κατηγορίας, τότε θα πρέπει να καταβάλετε τη διαφορά της τιμής (Συνεισφορά ΙΙ).

Ο Κατάλογος Φαρμακευτικών Προϊόντων του Γενικού Συστήματος Υγείας περιλαμβάνει πέραν των 2100 σκευασμάτων -αριθμός κατά πολύ μεγαλύτερος απ’ αυτό που κάλυπτε το δημόσιο- με την πλειοψηφία των φαρμακευτικών προϊόντων να διαθέτουν ανταλλάξιμα/γενόσημα για τα οποία οι δικαιούχοι δε χρειάζεται να καταβάλουν Συνεισφορά ΙΙ. Ως εκ τούτου, ο κάθε δικαιούχος έχει το δικαίωμα να ζητήσει από τον φαρμακοποιό του να τον προμηθεύσει με το γενόσημο φαρμακευτικό προϊόν που καλύπτει πλήρως το ΓεΣΥ, έτσι ώστε να μην πληρώσει Συνεισφορά ΙΙ, έστω και αν η συνταγή του αναφέρει διαφορετικό φαρμακευτικό προϊόν.

Σημειώνεται ότι τα γενόσημα φαρμακευτικά προϊόντα περιέχουν την ίδια δραστική ή συνδυασμό δραστικών ουσιών και ως εκ τούτου έχουν την ίδια θεραπευτική δράση με τα πρωτότυπα φαρμακευτικά προϊόντα. Κάθε γενόσημο φαρμακευτικό προϊόν, εντάσσεται στον ΚΦΠ του ΓεΣΥ μόνο εφόσον  διαθέτει όλες τις απαραίτητες εγκρίσεις και άδειες είτε από τις Φαρμακευτικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας είτε από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων.

Το ζήτημα των καινοτόμων φαρμάκων

Ένας από τους βασικούς στόχους του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας είναι η συνεχής ένταξη καινοτόμων φαρμάκων που θα καλύπτουν περισσότερες ομάδες ασθενών. Πρόκειται για μία δυναμική διαδικασία, η οποία βρίσκεται σε διαρκή εξέλιξη. Ο ΟΑΥ προβαίνει συνεχώς σε αξιολογήσεις καινοτόμων φαρμάκων έτσι ώστε να δημιουργήσει πρωτόκολλα θεραπείας τα οποία είναι προς όφελος των δικαιούχων, αφού με αυτά διασφαλίζεται η ορθολογική χρήση τους. Η τακτική αυτή ακολουθείται σε όλα τα συστήματα υγείας των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε αυτή τη φάση ο Οργανισμός καλύπτει, μέσω του ΓεΣΥ, πέραν των 500 καινοτόμων φαρμάκων, για τα οποία, παρά το πολύ υψηλό τους κόστος δεν απαιτείται καταβολή Συνεισφοράς ΙΙ.

Για το 2023 ο ΟΑΥ εξασφάλισε επιπλέον ποσό ύψους 40-45 εκατομμυρίων ευρώ στον ετήσιο προϋπολογισμό του, ώστε να είναι δυνατή η ένταξη ακόμα περισσότερων καινοτόμων φαρμάκων. Στόχος είναι μέχρι το τέλος του χρόνου να ενταχθεί στον Κατάλογο Φαρμακευτικών Προϊόντων του ΓεΣΥ, η πλειοψηφία των σκευασμάτων της συγκεκριμένης κατηγορίας.

Ένα άλλο ζήτημα που προκύπτει με τα καινοτόμα φάρμακα είναι η διάθεσή τους από συγκεκριμένα σημεία. Λόγω της ευαίσθητης τεχνολογίας τους, πολλά από αυτά τα φάρμακα χρειάζονται εξειδικευμένες συνθήκες φύλαξης για να μην αλλοιωθούν, ως εκ τούτου την ευθύνη για τη φύλαξη, τη συντήρηση και τη διάθεση καινοτόμων φαρμάκων αυτή τη στιγμή έχει ο ΟΚΥΠΥ, το Ινστιτούτο Γενετικής και Νευρολογίας και το Ογκολογικό Κέντρο της Τράπεζας Κύπρου.

Θετικές εξελίξεις για τους χρόνιους ασθενείς

Στα τρία και πλέον χρόνια εφαρμογής του Γενικού Συστήματος Υγείας, ο ΟΑΥ μέσα από τις ενέργειες και τις δράσεις του πέτυχε, σε συνεργασία πάντα με τους εμπλεκόμενους φορείς και οργανώσεις, να βελτιώσει και να διευκολύνει την καθημερινότητα των ασθενών με χρόνιες παθήσεις.

Το ΓεΣΥ σήμερα καλύπτει μια μεγάλη ποικιλία δραστικών ουσιών και φαρμακευτικών προϊόντων για ένα σημαντικό αριθμό ομάδων χρόνιων ασθενών, δίνοντας τους επιλογές που δεν είχαν προηγουμένως, όπως θεραπείες για άτομα με διαβήτη και καρδιοπάθειες.

Οι χρόνιοι ασθενείς έχουν τη δυνατότητα λήψης επαναλαμβανόμενων συνταγών με ισχύ έως και έξι (6) μήνες από τον θεράποντα ιατρό τους. Σημειώνεται ότι, κατά τη διάρκεια των 6 μηνών που ισχύει η συνταγή, οι δικαιούχοι μπορούν να παίρνουν τα φάρμακα τους απευθείας από το φαρμακείο χωρίς να χρειάζεται να επισκέπτονται τον ιατρό τους για εξασφάλιση νέας συνταγής.

Επίσης η πλειοψηφία των φαρμακευτικών προϊόντων που καλύπτει το ΓεΣΥ διατίθεται πλέον από τα φαρμακεία της γειτονιάς διευκολύνοντας έτσι τους δικαιούχους να τα προμηθευτούν. Επιπλέον, οι χρόνιοι ασθενείς εντός του 2023 θα μπορούν να λαμβάνουν από τα νοσοκομειακά φαρμακεία ποσότητα φαρμάκων που θα καλύπτει τις ανάγκες τους για δύο μήνες, με στόχο την καλύτερη εξυπηρέτησή τους.

Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι, με βάση τις νέες λειτουργίες του Συστήματος Πληροφορικής του ΓεΣΥ, από τον Νοέμβριο του 2022 οι δικαιούχοι μπορούν και ενημερώνονται για όλα τα εν ισχύι παραπεμπτικά που τους έχουν εκδοθεί και για όλες τις εν ισχύι συνταγές φαρμακευτικών προϊόντων ή/και αναλώσιμων (επαναλαμβανόμενων και μη) ώστε να είναι ενήμεροι ανά πάσα στιγμή για τα δεδομένα τους.