Ζούμε σε ένα από τα λίγα μέρη του πλανήτη όπου η γλώσσα που μιλούμε μεταξύ μας διαφέρει από αυτήν που επίσημα διδασκόμαστε και αυτό μας προκαλεί ένα μπέρδεμα που κουβαλούμε για πάντα μαζί μας. Νιώθουμε απόλυτα άνετοι να εκφραστούμε με την σύνταξη και το λεξιλόγιο που μας δίδαξαν οι γονείς μας και που απορροφήσαμε από τον περίγυρό μας, μέχρι την μέρα που πατάμε για πρώτη φορά το πόδι μας στο δημοτικό. Μετά όλα αλλάζουν. Ξαφνικά συνειδητοποιείς ότι ο τρόπος που μιλούσες μέχρι τότε είναι λάθος, μιλούσες μια διάλεκτο που απαγορεύεται να γράψεις, που δεν είναι αποδεκτή ως μέσο έκφρασης. Από εκείνη τη στιγμή αποκτάς το “κόμπλεξ του Κυπραίου”, ένα κόμπλεξ που σε κυνηγά μέχρι το τέλος της ζωής σου, που σε κάνει να ντρέπεσαι όταν μιλάς σε κάποιον άγνωστο, στην κάμερα και μπροστά σε πλήθος. Όταν πριν μιλήσεις για να εκφράσεις την άποψη σου πρέπει να τροποποιείς τη σκέψη σου για να παράγεις λόγο, προφορικό ή γραπτό, τότε γίνεσαι διστακτικός, με πολλές παύσεις και πολλές φορές με τραγελαφικό αποτέλεσμα, αφού πολλές φορές οι δύο κώδικες μπερδεύονται με τον ομιλητή να μην μπορεί να αποφασίσει ποιον από τους δύο να υποστηρίξει.
Το λάθος του εκπαιδευτικού συστήματος αλλά και της κοινωνίας που το στηρίζει είναι η επιμονή του απόλυτου διαχωρισμού της Νέας Ελληνικής και της Κυπριακής διαλέκτου και τον ολοκληρωτικό αφορισμό της δεύτερης. Δεν διδαχτήκαμε ποτέ για τον πλούτο του ιδιώματος που μιλούμε, την ετυμολογία των λέξεών του, την πορεία και την εξέλιξή τους διαμέσου των αιώνων. Δεν συνειδητοποιήσαμε ποτέ ότι οι δύο ομιλίες μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά μεταξύ τους και να μετατρέψουμε αυτό που θεωρούμε ελάττωμα σε προτέρημα. Καταλήξαμε να αυτολογοκρινόμαστε μόνοι μας και να αντικαθιστούμε κυπριακές λέξεις που χρησιμοποιούμε κατά κόρον στις αντίστοιχες νεοελληνικές. Έτσι ο Κυπραίος γίνεται Κύπριος, ο αδελφότεκνος ανιψιός, ο τατάς νονός, το αυτοκίνητο αμάξι και πάει λέγοντας. Αρχαίες λέξεις όπως η όρνιθα και η Αίγια αντιμετωπίζονται με χλευασμό και θεωρούνται ότι αρμόζουν μόνο στο λεξιλόγιο κάποιου ηλικιωμένου που ζει κάπου αποκομμένος από τον πολιτισμό, ασχέτως αν η λέξη όρνιθα είναι αυτή που χρησιμοποιείται στα επιστημονικά συγγράμματα και όχι κότα.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Τα δώδεκα χρόνια της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης η εκμάθηση της νέας ελληνικής γίνεται κάπως μηχανικά, χωρίς περιθώρια για δημιουργική έκφραση. Μαθαίνουμε πώς να συντάσσουμε μια έκθεση ιδεών ή να γράφουμε μια απάντηση χρησιμοποιώντας ένα πεπερασμένο αριθμό φράσεων τις οποίες απλά επαναλαμβάνουμε και προσπαθούμε να χρησιμοποιήσουμε όσες πιο πολλές λέξεις παπαγαλίσαμε από τους καθηγητές μας οι οποίες ακούγονται εντυπωσιακές, χωρίς όμως να γνωρίζουμε το ακριβές νόημά τους. Αντιμετωπίζουμε τα Νέα Ελληνικά ως ένα ακόμα μάθημα στο οποίο θέλουμε να πάρουμε καλό βαθμό, ως κάτι αποκομμένο από την καθημερινότητα μας. Εξ ου το γεγονός ότι όσο περνά ο καιρός ξεχνάμε την ορθογραφία και την σημασία των λέξεων.
Τα τελευταία χρόνια έχει αποδαιμονοποιηθεί αρκετά η Κυπριακή διάλεκτος στα μέσα της τηλεόρασης και του ραδιοφώνου, ενώ με την εξάπλωση του Ίντερνετ και ιδιαίτερα των social media εμφανίζεται πλέον και γραπτή. Στην περίπτωση όμως της γραφής εμφανίζεται ένα άλλο πρόβλημα. Δεν υπάρχουν κοινοί προκαθορισμένοι κανόνες για το πώς μεταφέρεται η Κυπριακή διάλεκτος σε γραπτό λόγο με αποτέλεσμα πολλοί που προσπαθούν να εκφράσουν γραπτώς τη σκέψη τους παράγουν κείμενα δυσνόητα χωρίς καμία σύνταξη και συνοχή, με ανύπαρκτη γραμματική και παντελή έλλειψη ορθογραφίας. Συνδυάζοντας τα πιο πάνω με τη χρήση των greeklish βλέπουμε σχόλια σε μέσα και ιστοσελίδες που δείχνουν ότι σαν λαός έχουμε τεράστιο πρόβλημα όσο αφορά την χρήση της γλώσσας και την ορθή απόδοση και έκφραση της σκέψης μας.
