Τα Συμβούλια Αποχετεύσεων εξ’ορισμού δεν είναι κερδοσκοπικοί Οργανισμοί εφόσον τα τέλη και δικαιώματα που επιβάλλουν με βάση το Νόμο στοχεύουν στην ανάκτηση του σχετικού κόστους. Οφείλουμε δηλαδή εκεί και όπου μπορούμε να εξυπηρετούμε τους πολίτες μας με το χαμηλότερο δυνατό κόστος, διασφαλίζοντας -βέβαια- πάντοτε τη βιωσιμότητα των Οργανισμών μας.

Η τελευταία απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Πάφου (Σ.Α.ΠΑ.) για αγορά ιδιόκτητου κτιρίου γραφείων (πρώην κτίριο ΣΚΤ επί της Χ. Μούσκου) εκτιμώ ότι λήφθηκε βεβιασμένα και με ελλιπή και ανεπαρκή στοιχεία ενώπιον του σώματος. Τις ανησυχίες και τις ενστάσεις μου παρουσίασα στην Ολομέλεια του σώματος θέτοντας αντιπρόταση, με την οποία επιχειρούσα εξορθολογισμό της διαδικασίας διασφαλίζοντας τα καλώς νοούμενα συμφέροντα του Οργανισμού.

Στοιχεία και δεδομένα που θεωρούνται αυτονόητα σε τέτοιες σοβαρές αποφάσεις, πριν καν ξεκινήσει η συζήτηση, δεν μας παρουσιάστηκαν, αλλά ούτε και υπήρχαν.

Η επιλογή του ΔΣ του Σ.Α.ΠΑ. για αγορά του συγκεκριμένου κτιρίου εκτιμώ ότι ήταν βεβιασμένη και δεν βασιζόταν σε επαρκή στοιχεία και ενδελεχή μελέτη. Μας παρουσιάστηκε στην τελευταία Ολομέλεια από τον Πρόεδρο του ΔΣ η εισήγηση για αγορά του εν λόγω κτιρίου (κτίριο πρώην Συνεργατικής Κεντρικής Τράπεζας που διαχειριζόταν η ΚΕΔΙΠΕΣ) έναντι €3.2 εκατομμυρίων. Δια μορφής κατεπείγοντος, για να “προλάβουμε” το εν λόγω κτίριο και με συνοπτικές διαδικασίες ζητήθηκε από το ΔΣ να λάβει απόφαση με ελλιπή στοιχεία και άνευ ουσιαστικής και ενδελεχής έρευνας.

Η αγορά ιδιόκτητων γραφείων του Σ.Α.ΠΑ. αναμφισβήτητα αποτελεί κομβικό σημείο στην πορεία του Οργανισμού και θα έπρεπε η όποια απόφαση να ληφθεί με σοβαρότητα και έντονο προβληματισμό. Άλλωστε το ποσό δεν είναι αμελητέο, είναι μια μεγάλη επένδυση και επηρεάζει αναμφισβήτητα σε μεγάλο βαθμό την οικονομική επάρκεια του Οργανισμού. Θεωρώ αυτονόητο στις όποιες αποφάσεις ή/και συζητήσεις συμμετέχω και λαμβάνω μέρος να μελετώ και να ενημερώνομαι αφού τεθούν -έγκαιρα- ενώπιόν μου όλα τα απαραίτητα στοιχεία και δεδομένα. Κάτι τέτοιο -δυστυχώς- δεν έγινε στην εν λόγω πολύ σημαντική συζήτηση. Στοιχεία και δεδομένα που θεωρούνται αυτονόητα πριν καν ξεκινήσει η συζήτηση δεν μας παρουσιάστηκαν, αλλά ούτε και υπήρχαν.

Το ζήτημα δεν είναι αν το συγκεκριμένο κτίριο είναι μια καλή επένδυση γενικά, αλλά αν το συγκεκριμένο κτίριο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του Σ.Α.ΠΑ. Και ποιές είναι αυτές.

Συγκεκριμένα, τα στοιχεία που θα έπρεπε να συνοδεύουν μια τέτοια συζήτηση και που θα έπρεπε να μας είχαν κοινοποιηθεί τουλάχιστον 2μέρες πριν τη διεξαγωγή συνεδρίασης:

Εκτίμηση Αξίας του Ακινήτου

Είναι εκ των ων ου άνευ ότι οποιοσδήποτε σοβαρός οργανισμός προτού προχωρήσει σε οποιαδήποτε αγορά ή/και ενοίκιο ακινήτου πρέπει να έχει ενώπιόν του τουλάχιστον 2 εκτιμήσεις για να αξιολογήσει αντικειμενικά το ποσό αγοράς ή ενοικίου. Καμία εκτίμηση αξίας του ακινήτου από Εκτιμητή Ακινήτων δεν μας παρουσιάστηκε παρά μόνο προφορικές διαβεβαιώσεις ότι είναι μια “πολύ καλή ευκαιρία”. Σημειώνω στο σημείο αυτό -για χάριν σύγκρισης- ότι τα 6 κτίρια της ΣΚΤ που το κράτος αγόρασε για στέγαση Δημοσίων Υπηρεσιών ανέρχονται σε σύνολο €10 εκατ.

Αξιολόγηση Υφιστάμενης Κατάστασης του Κτιρίου

Για να ληφθεί μια τόσο σοβαρή απόφαση, είναι δεδομένο ότι στο ποσό αγοράς του Ακινήτου θα πρέπει να προστεθεί και η προεκτίμηση κόστους βελτίωσης και ανακαίνισής του ούτως ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του Οργανισμού. Καμία -έστω- προκαταρκτική εκτίμηση της υφιστάμενης κατάστασης του κτιρίου δεν έγινε. Δεν έχουμε εικόνα ποιό θα είναι το ακριβές κόστος βελτίωσης και συντήρησης του κτιρίου για να καταστεί λειτουργικό για τις ανάγκες του Οργανισμού. Ούτε βέβαια μπορούμε να προβλέψουμε την περίοδο εκτέλεσης εργασιών και την ακριβή ημερομηνία μεταστέγασης των υπηρεσιών του Οργανισμού. Το κόστος ανακαίνισης του κτιρίου ενδέχεται να ανέλθει σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ, ποσό που θα πρέπει να προσμετρηθεί στην “πολύ καλή ευκαιρία” που “αρπάξαμε”. Ένα κόστος που τη στιγμή λήψης απόφασης παρέμενε άγνωστο. Λήφθηκε δηλαδή απόφαση χωρίς να γνωρίζει το ΔΣ επακριβώς το κόστος της επένδυσής του. Προφορικά λέχθηκε ότι ίσως και ανέλθει στις €500χιλ ανεβάζοντας έτσι το συνολικό ποσό στα €3,7 εκατομμύρια!!!

Καταγραφή των κτιριολογικών αναγκών του Σ.Α.ΠΑ.

Για την αντικειμενική αξιολόγηση οποιουδήποτε Ακινήτου χρειάζεται να καταγραφούν οι ανάγκες του Οργανισμού για να είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ποιά ακίνητα ανταποκρίνονται σε αυτές τις ανάγκες. Με απλά λόγια, πόσα γραφεία θα πρέπει να έχει το κτίριο του Οργανισμού, πόσους Χώρους Στάθμευσης, πόσες Αποθήκες, κοκ. Τι μέγεθος κτιρίου χρειάζεται ο Οργανισμός για να στεγαστεί; Δεν μας έχουν παρουσιαστεί, ούτε και έχουν καταγραφεί με λεπτομέρεια. Πώς μπορούμε να αξιολογήσουμε ότι ορθά θα λειτουργήσει ο Οργανισμός;

Εξέταση εναλλακτικών λύσεων

Δεν θα έπρεπε να μας παρουσιαστούν εναλλακτικές προτάσεις; Πόσα θα ήταν η αξία ενός αντίστοιχου ακινήτου σε άλλη περιοχή εκτός Κέντρου του Δήμου Πάφου (που οι τιμές προφανώς είναι ψηλότερες);Κυρίως, έχει εξεταστεί το ενδεχόμενο ανοικοδόμησης κτιρίων εξαρχής;

• • • Αν θεωρήσουμε ότι το ιδανικό μέγεθος κτιρίου για να καλύπτει τις ανάγκες του Οργανισμού θα έπρεπε να είναι της τάξης 750τμ (πράγμα που δεν έχουμε ενώπιόν μας αφού δεν έγινε ποτέ τέτοια ανάλυση και που εκτιμώ ότι είναι υπερβολικά μεγάλο), ακόμη και με κόστος κατασκευής €2000/τμ (που είναι αρκετά υψηλό) τότε η αξία κατασκευής θα ανερχόταν στα €1.5εκ
    • Η αγορά της γης για να κατασκευαστεί ένα τέτοιο κτίριο με τα σημερινά δεδομένα -και χωρίς να “εγκλωβιζόμαστε” εντός Δήμου Πάφου αφού δεν βλέπω μειονέκτημα τα γραφεία του Οργανισμού να ήταν στη Γεροσκήπου ή στην Έμπα ή στη Χλώρακα, κλπ, θα ανερχόταν στις €500χιλ.
    • Θα μπορούσε δηλαδή να μας κοστίσει €2εκ να προδιαγράψουμε καινούργιο κτίριο που να ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες μας με υπερσύγχρονες προδιαγραφές -και επαρκείς Χώρους Στάθμευσης. Με λίγα λόγια με σχεδόν €1.5εκ λιγότερα θα μπορούσαμε να καλύψουμε τις ανάγκες του Οργανισμού. Δεν άξιζε τον κόπο -τουλάχιστον- να το εξετάσουμε;

Κατέθεσα πρόταση και έκκληση στην Ολομέλεια του ΔΣ να αναβληθεί η λήψη τελικής απόφασης για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα μέχρι να μας παρουσιαστούν όλα τα δεδομένα που προανέφερα.

Μας παρουσιάστηκε μια έτοιμη λύση με συγκεκριμένα δεδομένα, χωρίς όμως να έχουν τεθεί ποτέ συγκεκριμένες προδιαγραφές. Το ζήτημα δεν είναι αν το συγκεκριμένο κτίριο είναι μια καλή επένδυση γενικά, αλλά αν το συγκεκριμένο κτίριο μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του Σ.Α.ΠΑ. Και ποιές είναι αυτές.

• Το μέγεθος του κτιρίου φαίνεται εκ πρώτης όψεως υπερβολικό για τις ανάγκες του Σ.Α.ΠΑ.
• Η επιλογή του κτιρίου στην περιοχή είναι κατά την άποψή μου προβληματική. Μηδαμινοί Χώροι Στάθμευσης σε ένα ήδη βεβαρημένο κέντρο πόλης. Μια βόλτα μέχρι το μεσημέρι κοντά στα Κυβερνητικά Γραφεία είναι αρκετή για να δικαιολογήσει τον προβληματισμό μου.
• Το κτίριο είναι παλιό, ακόμη και με σοβαρές επεμβάσεις θα παρουσιάζει προβλήματα σε βάθος χρόνου τα οποία δεν έχουν αξιολογηθεί ποτέ.
• Το κόστος του κτιρίου είναι πολύ υψηλό για τις ανάγκες του Οργανισμού

Κατέθεσα πρόταση και έκκληση στην Ολομέλεια του ΔΣ να αναβληθεί η λήψη τελικής απόφασης για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα μέχρι να μας παρουσιαστούν όλα τα δεδομένα που προανέφερα. Δεδομένα που θα θεωρούνται αυτονόητα σε όλους τους σοβαρούς οργανισμούς προτού προχωρήσουν σε μια τέτοιου μεγέθους επένδυση. Η πρότασή που κατέθεσα δεν υιοθετήθηκε από το Σώμα, το οποίο υιοθέτησε την εισήγηση του Προέδρου του Σ.Α.ΠΑ., όπως δηλαδή προεγκριθεί η αγορά του κτιρίου υπό την αίρεση ότι οι εκτιμήσεις που ΘΑ ληφθούν δεν θα είναι κατά πολύ χαμηλότερες του ποσού των €3,2εκατ.

Μέχρι σήμερα, και ενώ προχθές υπογράφηκε το συμβόλαιο (απ’ ότι ενημερωθήκαμε από τα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης) δεν μας έχουν παρουσιαστεί οι εν λόγω εκτιμήσεις. Ανεξαρτήτως των πορισμάτων των μελετών, δεοντολογικά θα έπρεπε να μας παρουσιαστούν, έστω και για ενημέρωση.

Έχουμε προχωρήσει στη μεγαλύτερη “επένδυση” από τη μέρα ανάληψης καθηκόντων του υφιστάμενου ΔΣ του Σ.Α.ΠΑ. με συνοπτικές διαδικασίες στη βάση του ότι είναι μια “πολύ καλή ευκαιρία”. Ο Οργανισμός όμως δεν είναι επενδυτική εταιρεία για να ψάχνει “πολύ καλές επενδυτικές ευκαιρίες” αλλά κοινωφελής Οργανισμός που οφείλει να εξετάζει όλες τις εναλλακτικές για να διασφαλίσει την καταλληλότερη.

Το Σ.Α.ΠΑ. έχει πληγώσει την πόλη μας -και τους Δημότες μας- και οι πληγές είναι μέχρι σήμερα εμφανείς. Οι υπερκοστολογήσεις που είχαν ως αποτέλεσμα την μετακύλιση των ασυνείδητων ατασθαλειών στους καταναλωτές μας έχει απασχολήσει κατά διαστήματα αρκετές φορές. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που επιχειρηματολογούσαν -αρκετοί και εντός του υφιστάμενου ΔΣ του ΣΑΠΑ- να “επιστραφούν τα κλεμμένα στους πολίτες”, ουσιαστικά κάνοντας λόγο για μειώσεις των Αποχετευτικών Τελών, κάτι που μέχρι σήμερα δεν είδαμε να γίνεται.

Πριν από 2 περίπου χρόνια, τον Οκτώβριο του 2017 μετά από πρόταση της Βουλής αποφασίστηκε η μείωση των Αποχετευτικών Τελών. Η μείωση των Τελών συνεπαγόταν και μείωση €1εκ στα ποσά που θα εισέπραττε το Σ.Α.ΠΑ. για το έτος 2017. Η αντίδραση ορισμένων εντός του ΔΣ του Σ.Α.ΠΑ. άγγιζε τα όρια κινδυνολογίας για αυτό το έλλειμμα του €1 εκατ. φαίνεται ότι σε αυτή την περίπτωση δεν ισχύει. Τελικά η μείωση των Τελών έγινε, οι πολίτες -έστω και λίγο- ανακουφίστηκαν, και προφανώς ο Οργανισμός δεν ζημιώθηκε.

Θέτω πολύ ψηλά στις αξίες που υπηρετώ το σεβασμό στους θεσμούς της Δημοκρατίας. Η απόφαση της πλειοψηφίας του ΔΣ του Σ.Α.ΠΑ. αν και με βρίσκει αντίθετο είναι απόλυτα σεβαστή. Εκείνο που θα επιθυμούσα να αναδειχθεί μέσα από την πρόσφατη διαδικασία είναι η λήψη αποφάσεων που θα εδράζονται σε επαρκή δεδομένα και με τον απαραίτητο χρόνο διερεύνησής τους. Έχουμε άλλωστε τη βαρύτατη ευθύνη διαχείρισης ενός Οργανισμού που εξυπηρετεί τους πολίτες και οι όποιες αποφάσεις μας πρέπει να λαμβάνονται με σοβαρότητα και πλήρως τεκμηριωμένες. Έχουμε προχωρήσει στη μεγαλύτερη “επένδυση” από τη μέρα ανάληψης καθηκόντων του υφιστάμενου ΔΣ του Σ.Α.ΠΑ. με συνοπτικές διαδικασίες στη βάση του ότι είναι μια “πολύ καλή ευκαιρία”. Ο Οργανισμός όμως δεν είναι επενδυτική εταιρεία για να ψάχνει “πολύ καλές επενδυτικές ευκαιρίες” αλλά κοινωφελής Οργανισμός που οφείλει να εξετάζει όλες τις εναλλακτικές για να διασφαλίσει την καταλληλότερη.

Τέλος, εκτιμώ ότι ως ΔΣ οφείλουμε να αναγνωρίσουμε το έγκλημα που έγινε σε βάρος των πολιτών μας -και δεν εννοώ στα λόγια, αλλά στις πράξεις. Είναι ζήτημα προσέγγισης και προτεραιοτήτων, αυτό το Συμβούλιο Αποχετεύσεων οφείλει να εξαντλήσει τις δυνατότητές του για να εξευρεθούν τρόποι όσο το δυνατόν περισσότερης μείωσης των τελών, όπως ακριβώς πολύ ορθά ανακοίνωσε το Συμβούλιο Αποχετεύσεων Λεμεσού (του οποίου τα τέλη είναι ήδη χαμηλότερα από του ΣΑΠΑ) το οποίο θα μειώνει κάθε έτος 5% με στόχο τη συνολική μείωση ύψους 25% σε βάθος χρόνου. Ελπίζω ότι σε ανάλογη συζήτηση στο μέλλον για μείωση των Αποχετευτικών Τελών ή για την απαραίτητη βελτίωση του δικτύου του Σ.Α.ΠΑ. δεν θα προκύψουν ιδιαίτερες αντιδράσεις όταν για μια επένδυση σχεδόν €4εκ δεν ζητήθηκαν περισσότερα στοιχεία.