Του Νικόλα Ζαννέττου
Ακανθώδες είναι το τοπίο γύρω από την άτυπη πενταμερή που θέλει να συγκαλέσει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών με στόχο την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο κυπριακό. Η δήλωση του Γενικού Γραμματέα ήταν από τη μια σαφής ότι στόχος είναι η συνέχιση των συνομιλιών από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα, ωστόσο περιείχε και μια ασάφεια ότι δηλαδή τα εμπλεκόμενα μέρη έχουν δικαίωμα να αναλαμβάνουν τις πρωτοβουλίες που επιθυμούν.
Που βρισκόμαστε όμως σήμερα;
ΟΗΕ:Η Ειδική Απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέα Τζέιν Χολ Λουτ βρίσκεται σε επαφή με τα εμπλεκόμενα μέρη στο κυπριακό διερευνώντας τις προοπτικές για μια άτυπη πενταμερή περί τα μέσα Ιανουαρίου. Αναμένεται πως θα επισκεφθεί τη Λευκωσία τις τελευταίες ημέρες του Νοέμβρη. Η δημόσια εκφρασθείσα θέση των Ηνωμένων Εθνών είναι η συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα.
E/κ πλευρά: Η δημόσια εκφρασθείσα θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς είναι επίσης η συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα, αξιοποιώντας το περιεχόμενο του πλαισίου των 6 σημείων όπως τα κατέγραψε ο Γενικός Γραμματέας το 2017.
Ελλάδα: Η ελληνική κυβέρνηση που ήρθε σε επαφή με την Τζέιν Χολ Λουτ υιοθετεί τις θέσεις της Λευκωσίας και επί των ημερών Μητσοτάκη δεν φαίνεται να συμβάλλει δημιουργικά στις προσπάθειες σε μια λογική “Η Κύπρος αποφασίζει, η Ελλάδα συμπαρίσταται”.
Τουρκική πλευρά: Η τουρκική πλευρά με τον κ. Ερντογάν και τον κ. Τατάρ επαναλαμβάνουν διαρκώς τη θέση για επίλυση του κυπριακού με λύση δύο κρατών ή συνομοσπονδία. Προχωρούν με νέα τετελεσμένα επί του εδάφους, αυτή τη φορά στα Βαρώσια.
Bρετανία: Οι Βρετανοί από τη μια λένε ότι το καλύτερο θα ήταν η συνέχιση των διαπραγματεύσεων από το σημείο που διακόπηκαν στο Κραν Μοντάνα, όμως επισημαίνουν ότι εφόσον τις πλευρές χωρίζει χάσμα ανάμεσα στη Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία και τα δύο κράτη/συνομοσπονδία, ας τα βρουν κάπου στη μέση. Κάπου εδώ οδηγούμαστε σε ένα μοντέλο “πολύ χαλαρής ομοσπονδίας” που διαφυλάττει τα τρία “singles” όμως δεν απέχει και πολύ από μια συνομοσπονδία.
ΕΕ: Η ΕΕ μετέφερε το μήνυμα στην Τουρκία και τον Τατάρ δια στόματος του Ζοζέπ Μπορέλ πως δεν θα αποδέχεται λύση δύο κρατών και είναι πολύ έντονη και ξεκάθαρη σε σχέση με την προσπάθεια δημιουργίας τετελεσμένων στα Βαρώσια.
Η συνέχεια
Το τελευταίο ενδεχομένως να έχει υιοθετηθεί ήδη από το διεθνή παράγοντα ως το “εφικτό” μοντέλο εδώ που έφτασαν τα πράγματα. Για αυτό και η δήλωση του Αντόνιο Γκουτέρες ότι παρά ότι ο στόχος είναι η συνέχιση από το σημείο που διακόπηκαν οι διαπραγματεύσεις στο Κραν Μοντάνα, “κάθε μέρος έχει το δικαίωμα να αναλαμβάνει τις πρωτοβουλίες που θέλει”, αφήνοντας έτσι ανοιχτό το πεδίο για “νέες ιδέες”.
Εν κατακλείδι θα πρέπει να σημειώσουμε ότι και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μίλησε σε αρκετές περιπτώσεις για ένα μοντέλο χαλαρής ομοσπονδίας, χωρίς όμως να δώσει περαιτέρω λεπτομέρειες για το ποιες εξουσίες και αρμοδιότητες θα αφαιρεθούν από την κεντρική κυβέρνηση για να μεταφερθούν στα συνιστώντα κρατίδια.
Η εκτίμηση αυτή τη στιγμή είναι πως η άτυπη πενταμερής θα εξαγγελθεί εντός Δεκεμβρίου και θα πραγματοποιηθεί περί τα μέσα Ιανουαρίου. Εκεί θα γίνει η επιχείρηση ξεκαθαρίσματος…
