Σε διατύπωση αναφορικά με την αξιολόγηση της σχέσης ΕΕ-Τουρκίας αλλά και τις συνέπειες της συνεχιζόμενης έντασης που δημιουργεί η Άγκυρα στην Ανατολική Μεσόγειο αναμένεται να καταλήξουν οι 27 ηγέτες της ΕΕ κατά τη διάρκεια του δείπνου που θα πραγματοποιηθεί απόψε στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής.
Το κατά πόσο θα παρθούν αποφάσεις για κυρώσεις κατά της Τουρκίας και ποιες θα είναι αυτές παραμένει άγνωστο ενώ το προσχέδιο των συμπερασμάτων που κυκλοφόρησε χθες εισηγείται την προσθήκη νέων ονομάτων στη λίστα κυρώσεων που δημιουργήθηκε το 2019 και περιλαμβάνει φυσικά και νομικά πρόσωπα που εμπλέκονται στις παράνομες δραστηριότητες της Τουρκίας στην κυπριακή ΑΟΖ.
Στόχος της Ελλάδας και της Κύπρου είναι οι αποφάσεις να ωθήσουν την Άγκυρα να τερματίσει τις προκλήσεις ώστε να διεξαχθεί ένας διάλογος για την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και να επαναρχίσουν διαπραγματεύσεις για την επίλυση του κυπριακού υπό τα Ηνωμένα Έθνη.
Σύμφωνα με το προσχέδιο των συμπερασμάτων που εκπόνησε η Προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, σε συνεργασία με τις εθνικές αντιπροσωπείες, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο καλείται να εξετάσει αν θα προστεθούν νέα ονόματα στη λίστα των κυρώσεων για τις παράνομες τουρκικές γεωτρήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ και αν θα επεκταθεί η ισχύς της και σε πράξεις κατά της Ελλάδας. Η σχετική παράγραφος αναφέρει ότι “το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο “καλεί το Συμβούλιο να προετοιμάσει πρόσθετες καταχωρίσεις βάσει της απόφασής του (ΚΕΠΠΑ) 2019/1894 και, εάν χρειαστεί, να εργαστεί για την επέκταση του πεδίου εφαρμογής της απόφασης”. Επίσης, “καλεί τον Ύπατο Εκπρόσωπο και την Κομισιόν να υποβάλουν εκθέσεις σχετικά με την πορεία των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Τουρκίας, καθώς και για τις επιλογές για το πώς θα εξεταστούν αυτές στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Μαρτίου 2021”.
Υπό διαπραγμάτευση το κείμενοΣύμφωνα με το ΚΥΠΕ που επικαλείται ανώτερο Ευρωπαίο διπλωμάτη που είχε την αρμοδιότητα να ενημερώσει τον Τύπο στις Βρυξέλλες για τη Σύνοδο Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, το κείμενο για την Τουρκία δεν είναι το τελευταίο, θα τεθεί στους 27 για διαπραγμάτευση και οι 27 θα είναι αυτοί που θα αποφασίσουν για δύο θέματα, κατά πόσο θα προστεθούν και άλλα ονόματα και αν θα επεκταθεί η υπάρχουσα λίστα ως προς το εύρος εφαρμογής της. Ο ίδιος σημείωσε ότι υπάρχουν διαφορετικές απόψεις και για την παράγραφο και τη σχέση με την Τουρκία γενικά, “δεν είναι έκπληξη ότι κάποια κράτη μέλη διαφωνούν”, είπε χαρακτηριστικά. “Μεταξύ των κρατών μελών επικρατεί απογοήτευση για το γεγονός ότι η Τουρκία δεν ανταποκρίθηκε στην πρόσκληση του Οκτωβρίου για μια θετική ατζέντα”, δήλωσε έτερη κοινοτική πηγή. Η ίδια πηγή τόνισε ότι μεταξύ των κρατών υπάρχουν πολύ διαφορετικές απόψεις και οι 27 θα δυσκολευτούν εξαιρετικά να βρούν λύση στο ζήτημα, αλλά όπως επεσήμανε δεν μπορεί να προκαταλάβει τις συζητήσεις και εναπόκειται στους ίδιους τους ηγέτες να κρίνουν πώς θα συνεχίσουν.
Στην πράξη το κείμενο επιχειρεί να επιφέρει ένα πρακτικό άμεσο μέτρο, τα πρόσθετα ονόματα προσώπων και οντοτήτων για τις υφιστάμενες και συνεχιζόμενες παραβιάσεις στην κυπριακή ΑΟΖ, αντίστοιχο καθεστώς για πιθανές παραβάσεις τις οποίες καταγγέλλει η Ελλάδα και διπλωματικά καλυμμένη αλλά υπαρκτή εντολή στον Ύπατο Εκπρόσωπο για επιπλέον επιλογές μέτρων. Η Ελλάδα θα ήθελε η διατύπωση να ήταν ισχυρότερη και αυτό θα θέσει στο δείπνο.Όσο για το αίτημα περί εμπάργκο όπλων, κοινοτικές πηγές εξηγούν ότι δεν έχει αλλάξει η νομική βάση, η ΕΕ μπορεί να εφαρμόσει εμπάργκο του ΣΑΗΕ, αλλά όχι να επιβάλει δικό της και υπάρχει ήδη συντονισμός εθνικών εμπάργκο από το 2019 για την υπόθεση της εισβολής στη Συρία. Εξηγούν επίσης ότι το αίτημα αυτό είναι περισσότερο διμερές για την Ελλάδα και ως τέτοιο το μεταφέρει σε ορισμένους εταίρους. Παρομοίως για την ενδεχόμενη αναστολή της τελωνειακής ένωσης δεν προβλέπεται σχετική διαδικασία. Οι διαφορές πρέπει πρώτα να συζητηθούν σε μικτή επιτροπή και συνέχεια να ακολουθηθούν οι προβλέψεις των άρθρων της σχετικής συνθήκης. Ταυτόχρονα το προσχέδιο ορίζει ένα νέο σημείο αναφοράς αξιολόγησης, με την ελπίδα ως τότε να έχουν ξεκινήσει οι διερευνητικές επαφές Ελλάδας και Τουρκίας – κάτι που δεν είναι απίθανο αν μεσολαβήσει μια περίοδος ηρεμίας μεταξύ των δύο κρατών, εκτιμούν Ευρωπαίοι διπλωμάτες, που υπενθυμίζουν ότι η γερμανική μεσολάβηση την οποία ζήτησε η Ελλάδα δεν έχει τερματιστεί.
Ποιοι έχουν ενστάσεις
Προ ημερών ελληνική διπλωματική πηγή περιέγραφε τις τάσεις των χωρών ως εξής: Μέχρι στιγμής, φαίνεται ότι Ιταλία, Ισπανία, Γερμανία, Μάλτα δεν επιθυμούν κυρώσεις. Η Πορτογαλία δεν έχει ακόμη εκδηλωθεί για το ζήτημα. Από την άλλη, Γαλλία, Αυστρία, Λουξεμβούργο, Σλοβενία και Σλοβακία είναι υπέρ σκληρής απάντησης, αλλά και Βέλγιο και Ιρλανδία θεωρούν ότι η συμπεριφορά της Τουρκίας δεν είναι ανεκτή. Σημείωσε ότι Δανία, Εσθονία, Σουηδία και Βαλτικές χώρες είναι αδιάφορες για το θέμα και θα δεχθούν κάθε απόφαση.Για να ληφθεί οποιαδήποτε απόφαση εξωτερικής πολιτικής στην ΕΕ χρειάζεται εκ της συνθήκης ομοφωνία – πράγμα που σημαίνει ότι πρέπει να ικανοποιούνται όλα ανεξαιρέτως τα ΚΜ από το συμβιβασμό.Απογοήτευση για το προσχέδιο εξέφρασε ο εκπρόσωπος του Προέδρου Ερντογάν, Ιμπραχίμ Καλίν. Συγκεκριμένα, ο Ιμπραχίμ Καλίν δήλωσε στη διάσκεψη του German Marshall Fund ότι “είδα το σχέδιο της συνόδου κορυφής της ΕΕ, ήταν απογοητευτικό να βλέπει κανείς αυτήν τη γλώσσα κυρώσεων. Ελπίζω να αποφύγετε τις κυρώσεις και τη γλώσσα αυτή», ανέφερε χαρακτηριστικά.
