Του Νικόλα Ζαννέττου
Η Κύπρος στην μέγγενη των μεγάλων υπερδυνάμεων. Το 2018 έφερε την Λευκωσία ενώπιον κρίσιμων αποφάσεων που αφορούσαν τον προσανατολισμό της χώρας στην παγκόσμια σκακιέρα. Στα πηγαδάκια των πολιτικών, λεγόταν όλο και πιο συχνά ότι έφτασε η ώρα που η Κύπρος έπρεπε να αποφασίσει που ανήκει.
H Λευκωσία επιχείρησε καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους την αναβάθμιση των διμερών σχέσεων με την Ουάσιγκτον, η οποία επίσης βρισκόταν σε διαδικασία συμπλήρωσης του παζλ της περιοχής.
“Εργαζόμαστε για να βάλουμε τα κομμάτια του παζλ στη θέση τους για μια ισχυρότερη μακροπρόθεσμα στρατηγική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο”, δήλωνε ο Υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Γουές Μίτσελ στις αρχές του έτους που μας πέρασε.
Η βελτίωση των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες ήρθε όμως τηρουμένων κάποιων προϋποθέσεων. Τον Μάιο που μας πέρασε επισκέφθηκε τη Λευκωσία ο Υφυπουργός Οικονομικών Μάρσιαλ Μπίλινγκσλι ο οποίος μαζί του έφερε μια λίστα με εταιρείες-φαντάσματα και περίεργους τραπεζικούς λογαριασμούς σε κυπριακές τράπεζες οι οποίες εξέθεταν διεθνώς την Κύπρο ως καταφύγιο Ρώσων ολιγαρχών. Η σχετική ανακοίνωση μετά την επίσκεψη ήταν ενδεικτική.
“Η θετική, μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη απαιτεί έναν ισχυρό και καλά ρυθμισμένο τραπεζικό τομέα. Είναι ζωτικής σημασίας οι παράνομοι φορείς να γνωρίζουν ότι η Κύπρος δεν είναι ανοικτή για επιχειρηματικούς σκοπούς.”
Η Λευκωσία συμμορφώθηκε με τις υποδείξεις, η Κεντρική Τράπεζα απέστειλε σχετική εγκύκλιο και προχώρησε στην παγοποίηση τραπεζικών λογαριασμών περίπου 20 εκατομμυρίων ευρώ. Παράλληλα το κυπριακό οικονομικό περιβάλλον γινόταν πιο αφιλόξενο για τους Ρώσους ολιγάρχες, με τις καταθέσεις να παρουσιάζουν μείωση.
Η αντίδραση της ρωσικής κυβέρνησης ήταν θέμα χρόνου…
“Οι συνεχιζόμενες κυρώσεις της ΕΕ προς τη Ρωσία αλλά και η εκστρατεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου για να εντοπίσει και να κλείσει τις λεγόμενες εταιρείες-κέλυφοι, οδήγησαν στο κλείσιμο δεκάδων χιλιάδων τραπεζικών λογαριασμών Ρώσων πελατών στις κυπριακές τράπεζες, ενώ κάποιες μεγάλες ρωσικές εταιρείες έχουν ήδη αποχωρήσει από το νησί ή σκέφτονται να το πράξουν. Αυτές οι εξελίξεις, δεν τιμούν ούτε την Κυπριακή αλλά ούτε τη Ρωσική οικονομία”, ανέφερε σε δηλώσεις του ενώπιον της κυπριακής επιχειρηματικής κοινότητας ο Ρώσος Πρέσβης στην Κύπρο Στάνισλαβ Οσάτσι.
Με τον Χάρη Γεωργιάδη να απαντά ευθαρσώς. “Δεν κρινόμαστε από κανένα πρέσβη.”
Λευκωσία και Ουάσιγκτον έβαλαν στόχο επίσης την αναβάθμιση της συνεργασίας τους και στα θέματα ασφάλειας. Ενδεικτική ήταν η πρόσκληση που έλαβε ο Υπουργός Άμυνας τον Μάιο για να επισκεφθεί το αμερικανικό αεροπλανοφόρο Χάρι Τρούμαν που έπλεε στην περιοχή. Παράλληλα αρχίζουν και οι συζητήσεις για το ενδεχόμενο άρσης του αμερικανικού εμπάργκο πώλησης όπλων που ίσχυε για τη Λευκωσία.
Τον Οκτώβριο μια έκθεση του State Department αποκάλυψε την ύπαρξη αμερικανικής βάσης εντός των βρετανικών βάσεων Ακρωτηρίου στην οποία βρίσκονταν σταθμευμένα ελικόπτερα για σκοπούς εκκένωσης πρεσβειών γειτονικών χωρών. Λειτουργούσε από το 2013 μέχρι το 2017 ωστόσο έκλεισε γιατί κρίθηκε ασύμφορη. (11 οκτωβρίου 2018) Η είδηση έκανε τον γύρο του κόσμου. Φιλοκυβερνητικά ρωσικά μέσα ενημέρωσης με ψυχροπολεμική προσέγγιση μετέδιδαν πως επρόκειτο ακόμα και για κέντρο ξεπλύματος χρήματος των αμερικανών.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Θύελλα αντιδράσεων για την αμερικανική βάση “μυστήριο” (ΒΙΝΤΕΟ)
ΑΛΛΑΖΟΥΝ ΟΙ ΟΡΟΙ ΤΟΥ ΠΑΙΓΝΙΔΙΟΥ
Η αναβάθμιση των σχέσεων Λευκωσίας-Ουάσιγκτον κεφαλαιοποιήθηκε στη διάρκεια της επίσκεψης Χριστοδουλίδη στις Ηνωμένες Πολιτείες. Συναντήθηκε με τον Αμερικανό ομόλογο του στο State Department και υπέγραψε με τον Γουές Μίτσελ τη δήλωση προθέσεων, θεσμοθετώντας πλέον την πορεία αναβάθμισης των σχέσεων των δύο χωρών με έμφαση στον τομέα της ασφάλειας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Το State Department χαιρετίζει τη δήλωση προθέσεων Κύπρου και ΗΠΑ
“Η Κυπριακή Δημοκρατία δεν προσεγγίζεται πλέον από τις Ηνωμένες Πολιτείες απλά ως το κυπριακό πρόβλημα ή από τον φακό των σχέσεων των Ηνωμένων Πολιτειών με την Τουρκία”, δήλωνε σε αποκλειστική συνέντευξη του στο AlphaNews.live ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο Υπουργός Εξωτερικών ανοίγει τα χαρτιά του στο AlphaNews.live
Ακολουθεί η διαπίστευση Κύπριου στρατιωτικού ακόλουθου στην Ουάσιγκτον με αποκλειστική ευθύνη την προώθηση της αμυντικής συνεργασίας των δύο χωρών. Καθώς επίσης και η κάθοδος αμερικανών εμπειρογνομώνων για να εξετάσουν τα κυπριακά αεροδρόμια σε περίπτωση που απαιτηθεί να χρησιμοποιηθούν για εκκένωση πληθυσμών μετά από μια νέα κρίση στη Μέση Ανατολή.
ΠΡΩΤΟΦΑΝΗΣ ΡΩΣΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ (6 δεκεμβρίου)
«Περαιτέρω στρατιωτικοποίηση του νησιού και ανάμιξή του στην εφαρμογή των σχεδίων των Αμερικανών και του ΝΑΤΟ θα έχει, αναπόφευκτα, επικίνδυνες και αποσταθεροποιητικές επιπτώσεις για την Κύπρο. Η Μόσχα δεν μπορεί παρά να λάβει υπόψη το αντιρωσικό υπόβαθρό αυτών των σχεδιασμών. Θα πρέπει να λάβουμε αντίμετρα σε περίπτωση εφαρμογής τους», είχε αναφέρει στις 6 Δεκεμβρίου η εκπρόσωπος τύπου του ρωσικού ΥΠΕΞ Μαρία Ζαχάροβα.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Στο μάτι ψυχροπολεμικού κυκλώνα η Κύπρος (ΒΙΝΤΕΟ)
Η ψυχροπολεμική απειλή της Μόσχας, σηματοδοτεί μια νέα διπλωματική κρίση. Η Λευκωσία απαντά ευθέως μη κρύβοντας την ενόχληση της και ξεκαθαρίζοντας παράλληλα τον προσανατολισμό της χώρας.
“Οι επιλογές της εξωτερικής πολιτικής της χώρας μας ανήκουν στην Κυβέρνηση της και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Δεν μπορεί να αμφισβητείται από κανένα αυτή η θέση της Κύπρου ως κράτος μέλος της ΕΕ και ο προσανατολισμός που αυτό σημαίνει”, απαντά ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου.
Ο Υπουργός Εξωτερικών επικοινωνεί τηλεφωνικώς με τον Σεργκέι Λαβρόφ και καλεί τον Ρώσο Πρέσβη ζητώντας εξηγήσεις. Η κρίση εκτονώνεται σε μερικά 24ωρα.
“Οι δηλώσεις Ζαχάροβα αφορούσαν τις Ηνωμένες Πολιτείες και όχι την Κύπρο”, δηλώνει ο Οσάτσι αποφεύγοντας να σχολιάσει δηλώσεις προϊσταμένων του.
Το παζλ συμπληρώνεται
Λίγο πριν το τέλος του χρόνου, ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών στο πλαίσιο της συνάντησης για τον στρατηγικό διάλογο Ηνωμένων Πολιτειών-Ελλάδας προχώρησε σε μια ενδεικτική δήλωση. Το αμερικανικό παζλ της Ανατολικής Μεσογείου είχε συμπληρωθεί. Σε αυτό περιλαμβανόταν και η Κύπρος
“Η περιοχή αυτή (Ανατολική Μεσόγειος) είναι ένα σημαντικό στρατηγικό σύνορο. Οι ΗΠΑ εργάζονται για να ενισχύσουν τις σχέσεις μας με σταθερές δημοκρατίες και δημοκρατικούς συμμάχους εκεί. Συμμάχους όπως η Ελλάδα και η Κύπρος και το Ισραήλ», είπε χαρακτηριστικά ο Πομπέο.
Η Λευκωσία επενδύοντας πάντως σε αυτή τη σχέση παίρνει σημαντικά ρισκα επιχειρώντας παράλληλα να κρατήσει ισορροπίες. Το μέλλον θα δείξει τις αντοχές αλλά και το βάθος της σχέσης με τους Αμερικανούς, ή κατά πόσο μια νέα αμερικανοτουρκική προσέγγιση θα αφήσει την Κύπρο μόνη και τρομερά εκτεθειμένη.
