Είναι καιρός να ληφθούν αποφάσεις τις επόμενες εβδομάδες για το ζήτημα της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κύπρου με την ηπειρωτική Ευρώπη και τις γειτονικές χώρες, ανέφερε την Τρίτη ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Παπαναστασίου. Είπε επίσης πως το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας στην Κύπρο είναι «δολοφόνος για τα νοικοκυριά, για τη βιομηχανία αλλά και την οικονομία», υπογραμμίζοντας την σημασία της ηλεκτρικής διασύνδεσης και της επέκτασης χρήσης φωτοβολταϊκών συστημάτων για παραγωγή ηλιακής ενέργειας. Αναφερόμενος στην ανταγωνιστική αγορά, είπε ότι στόχος είναι αυτό να επιτευχθεί μέχρι τον Ιούλιο του 2025, με το άνοιγμα της αγοράς του ηλεκτρισμού.

Ο Γιώργος Παπαναστασίου μίλησε, το πρωί, κατά την εναρκτήρια τελετή του επιστημονικού συνεδρίου EuroSun2024 που διοργανώνει το ΤΕΠΑΚ σε συνεργασία με το International Solar Energy Society (ISES), το IEA Solar Heating and Cooling Programme και το ISES Κύπρου και στο οποίο συμμετέχουν περίπου 200 επιστήμονες, ερευνητές, μηχανικοί και εκπρόσωποι της βιομηχανία από 40 χώρες, που παρουσιάζουν τις πρόσφατες εξελίξεις και προοπτικές στον τομέα της πράσινης ανάπτυξης.

Σε εκτός κειμένου αναφορές του ανέλυσε τους τρεις πυλώνες στους οποίους εργάζεται το Υπουργείο του για μείωση του κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, σημειώνοντας ότι ο πρώτος πυλώνας αφορά στην εισαγωγή του φυσικού αερίου, που αν και δεν θεωρείται «το πιο καθαρό καύσιμο» θα επιτρέψει την μείωση των εκπομπών ρύπων κατά 40 με 45%.

Ο δεύτερος πυλώνας, συνέχισε, αφορά στη χρήση ΑΠΕ και ειδικά την ηλιακή ενέργεια, τονίζοντας ότι στόχος είναι η ηλεκτρική αυτοπαραγωγή νοικοκυριών και βιομηχανιών, μέσα από την παροχή κινήτρων, για χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων αλλά και μπαταριών, για συλλογή ενέργειας που θα χρησιμοποιείται κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Όπως υπέδειξε ο κ. Παπαναστασίου, ο συνδυασμός της συμβατικής και ακριβής παραγωγής ηλεκτρισμού με την παραγωγή φτηνής ηλιακής ενέργειας, χρειάζεται μια ανταγωνιστική αγορά και στόχος είναι αυτό να επιτευχθεί μέχρι τον Ιούλιο του 2025, με το άνοιγμα της αγοράς του ηλεκτρισμού.

Αναφερόμενος στον τρίτο πυλώνα, την ηλεκτρική διασύνδεση της Κύπρου με την ηπειρωτική Ευρώπη και τις γειτονικές χώρες, είπε πως «είναι κάτι που εργαζόμαστε τα τελευταία χρόνια και είναι καιρός να ληφθούν αποφάσεις τις επόμενες εβδομάδες». Η Κύπρος, υπέδειξε, είναι το τελευταίο κράτος μέλος της ΕΕ που δεν είναι συνδεδεμένο με την κοινή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και υπάρχει απόφαση και οικονομική στήριξη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που φτάνει περί το 30% του συνολικού κόστους του έργου.

Ο Υπουργός υπογράμμισε τη σημασία των πιο πάνω, υποδεικνύοντας ότι η λιανική τιμή αγοράς του ηλεκτρικού ρεύματος είναι 33 σεντς την κιλοβατώρα ανά ώρα (kWh) την ώρα που ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 15 σεντς kWh. «Αντιλαμβάνεστε ότι αυτό είναι ο δολοφόνος της βιομηχανίας, είναι ο δολοφόνος των νοικοκυριών αλλά και της οικονομίας», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Παπαναστασίου.

Σημείωσε ακόμη το θέμα της ασφάλειας της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας για την Κύπρο, η οποία βρίσκεται σε μια περιοχή με αναταραχές και πολέμους.

Λέγοντας πως «οι στόχοι που έχουμε υποσχεθεί στην Ευρώπη (για την παραγωγή ΑΠΕ) δεν είναι εύκολοι» ο κ.Παπαναστασίου είπε πως αν δεν θέτεις υψηλούς στόχους δεν μπορείς να φτάσεις κοντά σε αυτούς και πως στόχος «στο τέλος της ημέρας», είναι η χρήση 100% ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ.

Εξάλλου, στην ομιλία του, ο Υπουργός Ενέργειας μίλησε για τη φιλοδοξία της Κύπρου και των υπόλοιπων μελών του MED9, να μετατρέψουν την περιοχή της Μεσογείου σε έναν πράσινο διάδρομο για τη μεταφορά ενέργειας μεταξύ των χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών.

«Αυτή η μοναδική ευκαιρία για την οικοδόμηση ενός ενεργειακού μοντέλου στην περιοχή, προσαρμοσμένο στις προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης, θα συζητηθεί στη 2η Υπουργική Σύνοδο MED9, που θα πραγματοποιηθεί τον επόμενο μήνα στη Λάρνακα», συμπλήρωσε.

Αναφερόμενος στο αναθεωρημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, για το 2030, είπε πως αυτό απαιτεί τουλάχιστον 33% μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας, περίπου 38% συνεισφορά ΑΠΕ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, 54% των ΑΠΕ στον τομέα θέρμανσης και ψύξης και 17% ΑΠΕ στον τομέα των μεταφορών.

Την ίδια ώρα υπέδειξε πως, αν και το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κυρίως στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας, παραμένει σχετικά χαμηλό, το 2022 η Κύπρος είχε την 3η μεγαλύτερη αύξηση μεταξύ των 27 κρατών μελών της ΕΕ στη θέρμανση και ψύξη, σε σύγκριση με το ποσοστό του 2021 και την 8η μεγαλύτερη αύξηση μεριδίου ΑΠΕ στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας και στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση ενέργειας της χώρας. Εξήγησε δε ότι η αύξηση αυτή αποδίδεται κυρίως στην ηλιακή ενέργεια και τη χρήση φωτοβολταϊκών συστημάτων και ηλιακών θερμικών συστημάτων για ζεστό νερό και θέρμανση χώρων.

Μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Ενέργειας επεσήμανε ότι η Κύπρος ήδη επενδύει πολλά στην ενεργειακή μετάβαση, καθώς το 41% των κονδυλίων που έχουν προϋπολογιστεί για το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της χώρας χρησιμοποιείται για την επιτάχυνση της μετάβασης σε μια πράσινη οικονομία.

Ανέλυσε, επίσης, μεταρρυθμίσεις και μέτρα πολιτικής, μέχρι το 2027, μέσω εθνικής και κοινοτικής χρηματοδότησης, όπως η επέκταση, αναβάθμιση και ψηφιοποίηση του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, η ψηφιοποίηση, απλοποίηση και επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης για ΑΠΕ, η προώθηση σχεδίων φωτοβολταϊκών συστημάτων για ιδιοκατανάλωση, προγράμματα στήριξης για ενεργειακή αναβάθμιση νοικοκυριών, επιχειρήσεων και δημόσιων και δημοτικών κτιρίων, καθώς και η προώθηση σημείων φόρτισης ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων.