O Τουρκοκύπριος ηγέτης Ερσίν Τατάρ επέμενε στην απόρριψη της λύσης ομοσπονδίας και ζήτησε ξανά την διάνοιξη νέου σημείου διέλευσης στην περιοχή της Μιας Μηλιάς, απορρίπτοντας άνοιγμα σημείων διέλευσης στα Κόκκινα και στην Αθηαίνου. Δεν απέκλεισε εξάλλου την πιθανότητα στις 20 Ιανουαρίου να έχει συνάντηση με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη.

Μιλώντας σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, ο οποίος πραγματοποιεί παράνομη επίσκεψη στα κατεχόμενα, ο Τατάρ εξήρε την διπλωματία που ασκεί η Τουρκία στην περιοχή και δήλωσε πως η λαμπρή, όπως την χαρακτήρισε, διπλωματία της Τουρκίας βοηθά στο να κτίζονται γέφυρες και δείχνει τη σημασία της διπλωματίας αντί της βίας στο διεθνές σύστημα.

«Μέσα σε αυτό το άδικο παγκόσμιο περιβάλλον, διεξάγουμε έναν μεγάλο αγώνα για αποκατάσταση των εγγενών δικαιωμάτων του τουρκοκυπριακού λαού, της κυριαρχικής του ισότητας, του ισότιμου διεθνούς καθεστώτος του», είπε και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη  του για την στήριξη που παρέχει η Τουρκία, η οποία τους συμπαραστέκεται, προωθεί το «κράτος» τους και πετυχαίνει το καθεστώς που τους αξίζει κινητοποιώντας όλα τα μέσα της, όπως υποστήριξε.

«Δεν μπορούμε να εκφράσουμε αρκετά την ευγνωμοσύνη μας για τις προσπάθειες που κατέβαλε και καταβάλλει προσωπικά ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για τον Οργανισμό Τουρκικών Κρατών, συμπεριλαμβανομένου του καθεστώτος παρατηρητή μας. […] Έχουμε πει στους διεθνείς παράγοντες που επέτρεψαν να χρησιμοποιηθούν ως δικαιολογία οι διαπραγματεύσεις […], οι οποίες συνεχώς αποτυγχάνουν εδώ και 61 χρόνια και μας εμποδίζουν από το να αποκτήσουμε ερείσματα στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματά μας, ότι αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί έτσι. Επίσης δηλώνουμε συνεχώς ότι είμαστε υπέρ μιας λύσης που θα βρεθεί μέσω διαπραγματεύσεων με ένα νέο όραμα, όπου η πραγματικότητα επί του εδάφους θα αντικατοπτρίζεται στο τραπέζι των συνομιλιών. Ο σημαντικότερος λόγος για μια συγκεκριμένη αποτυχία στα πενήντα έξι χρόνια των διαπραγματευτικών διαδικασιών ήταν η λανθασμένη διάγνωση του προβλήματος, η προσπάθεια επιβολής μιας ανεπιθύμητης φόρμουλας και η επιμονή σε αυτή […]»,  ισχυρίστηκε  ο Τατάρ.

«Μάταιο να επιμένουμε στην συνέχιση του status quo»

Ο Τατάρ συνέχισε τις δηλώσεις του λέγοντας: «Αν και αυτή η πραγματικότητα, την οποία εξέφρασε ακόμη και ο πρώην Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, είναι γνωστή, είναι μάταιο να επιμένουμε στο εξαντλημένο έδαφος που καταδικάζει τον τουρκοκυπριακό λαό τόσο στην απομόνωση όσο και στο status quo. Ως τουρκοκυπριακή πλευρά, λέμε όχι στη διατήρηση του status quo. Στα γεγονότα, όπως αναφέρονται στην έκθεση που προέκυψε ως αποτέλεσμα της εργασίας που διεξήγαγε επί έξι μήνες η κα Ολγκίν,  είναι καταγεγραμμένο ότι η ομοσπονδία, η οποία πέθανε με το όχι του ελληνοκυπριακού λαού [στο δημοψήφισμα] και θάφτηκε το 2017 μετά τη Σύνοδο Κορυφής στο Κραν Μοντανά, δεν αποτελεί πλέον μοντέλο λύσης που αποδέχονται οι δύο πλευρές για συμβιβασμό. Η πραγματικότητα αυτή διατυπώθηκε με σαφήνεια και μετά το δείπνο που παρέθεσε ο κ. Γκουτέρες στις 15 Οκτωβρίου στη Νέα Υόρκη, όπου είχαμε άτυπη συνάντηση με τον Ελληνοκύπριο ηγέτη. Δεν υπάρχουν πλευρές που δεν αποδέχονται αυτή την πραγματικότητα και επιμένουν στην ομοσπονδία γιατί είναι ενάντια στα συμφέροντά τους; Ναι, υπάρχουν. Ωστόσο, για εμάς, οι θέσεις αυτών των πλευρών και οι λόγοι τους δεν έχουν καμία σημασία.

Εάν επιθυμούμε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση, είναι γεγονός ότι ένας τέτοιος συμβιβασμός μπορεί να βρεθεί μόνο με διαπραγματεύσεις σε μια βάση στην οποία θα συναινέσουν τα μέρη. Έως ότου φτάσουμε σε μια λύση, εργαζόμαστε σε διάφορα θέματα με τη συνεργασία των δύο κρατών».

«Να ανοίξουν κι άλλα σημεία διέλευσης»

Ο Τατάρ ανέφερε πως εργάζονται για το άνοιγμα  νέων σημείων διέλευσης. Όπως είπε, υπάρχουν σήμερα εννέα σημεία διέλευσης, ωστόσο το 65% της συνολικής διακίνησης πραγματοποιείται μέσω του οδοφράγματος του Αγίου Δομετίου.

Επανέλαβε ότι εισηγήθηκαν την διάνοιξη του οδοφράγματος της Μιας Μηλιάς, αλλά όπως υποστήριξε, η ελληνοκυπριακή πλευρά ζητά ανταλλάγματα. Πρόσθεσε μάλιστα λέγοντας: «Η ελληνοκυπριακή πλευρά θέτει όρους γιατί ο Ελληνοκύπριος ηγέτης θέλει να πάρει κάτι ως αντάλλαγμα. Ο ένας από αυτούς είναι η τράνζιτ διέλευση προς τα Κόκκινα, ο άλλος από την Αθηαίνου. Επομένως με αυτές τις οριζόντιες διελεύσεις ουσιαστικά δεν θα ανοίξει η πύλη, αλλά αυτό είναι που θέλουν. Και πάλι, θα ήθελα να του κάνω μια έκκληση εδώ για άλλη μια φορά, και να του πω ότι οι διελεύσεις από την ελληνική πλευρά προς την ελληνική πλευρά δεν είναι αποδεκτές από εμάς. […] Αν έχει κάποια πρόταση για μια άλλη πύλη διέλευσης  ας έρθει να την υποβάλει στην συνάντηση που πιθανότατα θα έχουμε στις 20 Ιανουαρίου […]»

Είπε ακόμη πως η ολοκλήρωση του «προεδρικού συγκροτήματος», που όπως είπε ελπίζει να τελειώσει μέχρι τον Απρίλιο και καταλαμβάνει μια έκταση 400 εκταρίων και βρίσκεται κοντά στο οδόφραγμα του Αγίου Δομετίου, θα αυξήσει ακόμη περισσότερο την κυκλοφοριακή συμφόρηση στο σημείο διέλευσης στον Άγιο Δομέτιο και εξαιτίας αυτού του γεγονότος είναι σημαντική η διάνοιξη και άλλων σημείων διέλευσης «τόσο για την αύξηση του εμπορίου μεταξύ των δύο πλευρών, στο πλαίσιο του Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή, όσο και για την ανάπτυξη της διαμετακόμισης και όλων των ειδών των σχέσεων μεταξύ των δύο πλευρών»,  όπως είπε.

«Διευρυμένη σύνοδος»

Απευθυνόμενος στον Τούρκο ΥΠΕΞ, ο Τατάρ αναφέρθηκε και στην άτυπη διευρυμένη σύνοδο που πιθανόν να γίνει στα μέσα Μαρτίου και είπε:

«Το άλλο σημαντικό γεγονός που έχουμε μπροστά μας, όπως όλοι γνωρίζουμε, είναι η άτυπη διευρυμένη σύνοδος που θα πραγματοποιηθεί στην Ελβετία στα μέσα Μαρτίου. […] Στην συνάντηση αυτή θα συμμετάσχουν οι δύο ηγέτες, ο Υπουργός Εξωτερικών σας και ο Υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας ως μητέρες πατρίδες και σε χαμηλότερο επίπεδο θα υπάρχει και η εκπροσώπηση του Ηνωμένου Βασιλείου. […]

Αυτή η διευρυμένη άτυπη συνάντηση είναι φυσικά σημαντική. Ωστόσο, θα καθορίσει και τα επόμενα βήματα που θα γίνουν σχετικά με το μέλλον της Κύπρου. Θα συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας στο πλαίσιο του συμβουλευτικού διαλόγου με πρακτική και ρεαλιστική αντίληψη για το πώς μπορούν να ρυθμιστούν οι σχέσεις των δύο πλευρών με τη συμπερίληψη των τομέων συνεργασίας σε αυτή τη συνάντηση και πώς μπορούν να επιλυθούν ειρηνικά οι κρίσεις που μπορεί να προκύψουν ταυτόχρονα.

Για περισσότερα από 50 χρόνια, η ειρήνη και η ηρεμία επικρατούν στην  Κύπρο χάρη σε αυτή την ειρηνευτική επιχείρηση που διεξήγαγε η Μητέρα Πατρίδα Τουρκία. Το κράτος μας […] υπάρχει μέσα σε αυτή την πολιτική ειρήνης και εμπιστοσύνης και είναι καθήκον όλων μας να  το διατηρήσουμε  παρά τις όποιες δυσκολίες.

Και κύριε Υπουργέ, ανάλογα με τις πρόσφατες γεωπολιτικές και γεωστρατηγικές εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο, το τουρκικό κράτος της βόρειας Κύπρου αποτελεί κατά μία έννοια εγγύηση, κλειδί για την ειρήνη, την ηρεμία και την ασφάλεια σε αυτή τη γεωγραφία. Και είναι η μεγαλύτερη επιθυμία μου […] να συνεχίσουμε τη συνεργασία μαζί σας σε αυτό το ιερό ταξίδι ως εθνική πολιτική της πολιτικής μας που διεξάγουμε μαζί σας, τόσο για τις προσδοκίες της πατρίδας μας όσο και για να συνεχίσει ο τουρκοκυπριακός λαός τη ζωή του σε ειρήνη και ασφάλεια.

Με τη Δημοκρατία της Τουρκίας να έχει λόγο στον κόσμο ως παγκόσμιος παράγοντας υπό την ηγεσία του Προέδρου της Δημοκρατίας της Τουρκίας και με τις εξελίξεις στην περιοχή, η θέση της τουρκικής κυβέρνησης της βόρειας Κύπρου έχει φυσικά ενισχυθεί. Υπάρχει μια τέτοια κατάσταση που κανείς δεν μπορεί να παραιτηθεί από το τουρκικό κράτος της βόρειας Κύπρου και αναφέρω ξανά αν θα υπάρξει συμφωνία στο μέλλον, η μορφή της κυριαρχίας μας  πρέπει να είναι ισότιμη. Το εθνικό μας αίτημα και η τουρκοκυπριακή διοίκηση της βόρειας Κύπρου πρέπει να είναι μέρος αυτής της συμφωνίας και θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για άλλη μια φορά για την υποστήριξη που μας δίνετε».

Σε ερώτηση δημοσιογράφου αναφορικά με το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης, «αν δηλαδή υπήρξε κάποια αλλαγή σε αυτό το θέμα ή  αλλαγή στη νοοτροπία», ο Τατάρ ανέφερε το εξής:

«Θα περιμένουμε να δούμε. Αλλά πιθανόν να έχουμε μια συνάντηση στις 20 Ιανουαρίου. Όπως μόλις ανέφερα, έχουμε επιθεωρήσει το σημείο διέλευσης της Μιας Μηλιάς με οικονομικές οργανώσεις, τον δήμαρχο Λευκωσίας και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. Το έχουν εγκρίνει και οι στρατιωτικοί μας. Αυτό το μέρος είναι κατάλληλο. Διότι υπάρχει βιομηχανική ζώνη και υπάρχει κατάλληλο έδαφος για διελεύσεις στην άλλη πλευρά. Και πάλι, το άνοιγμα αυτής της πύλης στα ανατολικά της Λευκωσίας μετά το μεγάλο κυκλοφοριακό πρόβλημα στον Άγιο Δομέτιο, είναι προς το συμφέρον και των δύο πλευρών και δεν είναι ένα θέμα στο οποίο θα αντιταχθεί κανείς. Επομένως, εάν υπάρξει άλλη πύλη που θα προταθεί, θα την αξιολογήσουμε από κοινού. Αλλά η διέλευση διέλευσης από τα Κόκκινα ή από την Αθηαίνου, την οποία αποκαλούμε οριζόντια διέλευση [τράνζιτ], δεν είναι δυνατή. Δεν είναι δυνατόν να το δεχτούμε αυτό. Ως εκ τούτου, είναι η μεγαλύτερη επιθυμία και ευχή μου να επιλυθεί αυτό με έναν συμβιβασμό. Το μοιράζομαι εδώ για άλλη μια φορά με το λαό μας, το μοιράζομαι στη νότια Κύπρο και απευθύνω αυτή την έκκληση στον Ελληνοκύπριο ηγέτη Χριστοδουλίδη, τον οποίο θα δούμε. Με άλλα λόγια, ελπίζω ότι θα κάνει τις προετοιμασίες του, θα έρθει και όποιο συγκεκριμένο βήμα είναι, ελπίζω ότι αυτό θα υλοποιηθεί, καθώς θα ωφελήσει όλους».