Η ανάδειξη του αρχηγού των λιβανικών ενόπλων δυνάμεων, Ζοζέφ Αούν, στο αξίωμα του Προέδρου του Λιβάνου από το κοινοβούλιο της χώρας αποτελεί μία εξαιρετικά σημαντική εξέλιξη, που δυνητικά θα μπορούσε να αλλάξει κατά τρόπο αποφασιστικό την φυσιογνωμία της γειτονικής χώρας. Όπως σχολίασε σχετικά ο Γαβριήλ Χαρίτος, αναλυτής του σταθμού μας για ζητήματα Μέσης Ανατολής, ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ και του κυπριακού Ινστιτούτου Μελετών Πολιτικής και Δημοκρατίας (ΙΜΠΔ), η διαδικασία εκλογής του Αούν, ενώ προβλεπόταν ότι ίσως θα διαρκούσε αρκετές μέρες, εν τέλει η ψηφοφορία διήρκησε λίγες μόνο ώρες, κυρίως επειδή ένας από τους ανθυποψηφίους του, Σλιμάν Φραντζίε, που υποστηριζόταν από το πολιτικό σκέλος της Χεζμπολάχ, αποφάσισε να αποσύρει την υποψηφιότητά του. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ότι και Σιίτες βουλευτές υπερψήφισαν τον Αούν.

Η απόφαση των πολιτικών δυνάμεων της χώρας, οι οποίες στην πραγματικότητα εκπροσωπούν τις τοπικές εθνοθρησκευτικές κοινότητες, να στηρίξουν την υποψηφιότητα του Ζοζέφ Αούν, παρότι θα μπορούσε να αντιταχθεί το επιχείρημα ότι θα συνέτρεχε κώλυμα στο πρόσωπό του λόγω της ιδιότητάς του ως αρχηγός του στρατού, καταδεικνύει το κύρος που έχει στην λιβανική πολιτική πραγματικότητα – αυτή τη στιγμή τουλάχιστον – ο θεσμός των ενόπλων δυνάμεων και η ανάγκη να στηριχθεί. Σχολιάζοντας αυτήν τη σημαντική διάθεση μεταβολής της φυσιογνωμίας του λιβανικού κράτους, ο κ. Χαρίτος τόνισε ότι, εάν ο νέος Πρόεδρος της γειτονικής χώρας θα καταφέρει να εφαρμόσει όσα εξήγγειλε στην χθεσινή του ομιλία αμέσως μετά την εκλογή του, τότε ο Λίβανος θα εισέλθει σε μία νέα εποχή.

Θα καταφέρει ο Λιβανέζος Πρόεδρος να αναβαθμίσει τον στρατό της χώρας;

Ο Ζοζέφ Αούν τόνισε ιδιαίτερα στην ομιλία του ότι θα αποτελέσει βασικό μέλημά του, ο τακτικός λιβανικός στρατός να καταστεί η μοναδική ένοπλη δύναμη που θα δραστηριοποιείται στη χώρα. Όσο αυτονόητο κι αν ακούγεται αυτό, στον Λίβανο δεν είναι, όπου κάθε εθνοτική-κοινοτική πολιτική παράταξη διαθέτει και ένοπλη πολιτοφυλακή. Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της πολιτικής παράταξης της σιιτικής Χεζμπολάχ, το στρατιωτικό σκέλος της οποίας ελέγχει από το 2000 τον Νότιο Λίβανο, καθιστώντας πρακτικά αδύνατον στον τακτικό λιβανικό στρατό να ελέγξει το επίσημο λιβανικό κράτος ολόκληρη την εδαφική του επικράτεια. Επιπροσθέτως, όπως επεσήμανε ο κ. Χαρίτος, ο Πρόεδρος Αούν δεσμεύθηκε ότι ο λιβανικός στρατός θα εφαρμόσει την συμφωνία εκεχειρίας και «ο λιβανικός στρατός θα διώξει τις ισραηλινές δυνάμεις από τα λιβανικά εδάφη» – μία δήλωση που προκάλεσε παρατεταμένα χειροκροτήματα στην αίθουσα του κοινοβουλίου. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι ο τακτικός λιβανικός στρατός θα πρέπει να αφοπλίσει την Χεζμπολάχ στον Νότιο Λίβανο, να κατασχέσει τον οπλισμό της και να καταστρέψει τις στρατιωτικές της εγκαταστάσεις. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, ο λιβανικός στρατός δεν έχει προβεί σε αυτές τις ενέργειες, με αποτέλεσμα οι Ισραηλινοί να προβαίνουν εκείνοι σε αυτές τις ενέργειες. Παράλληλα, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι, παρότι ο νυν Πρόεδρος του Λιβάνου, ηγείται του λιβανικού στρατού από το 2017, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, οι λιβανικές δυνάμεις δεν έχουν σημειώσει κάποια αξιόλογη επιτυχία ως προς την ενάσκηση των καθηκόντων τους. Υπό τις παρούσες συνθήκες, λοιπόν, τίθεται το ερώτημα με ποιον τρόπο θα μπορέσει ο λιβανικός στρατός να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, τη στιγμή μάλιστα που σίγουρα, κάποιοι αξιωματικοί και οπλίτες του είναι οι ίδιοι Σιίτες, οι οποίοι θα κληθούν να στραφούν κατά των ομοδόξων τους Σιιτών Λιβανέζων της Χεζμπολάχ για να εφαρμόσουν στην πράξη όσα ορίζονται στη συμφωνία εκεχειρίας. Αυτό το λογικό ερώτημα δεν φαίνεται να έχει βρει ακόμα μία σαφή απάντηση, παρότι οι

Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη δεσμευθεί να ενισχύσουν τον τακτικό λιβανικό στρατό με 95 εκατομμύρια δολάρια για την αναδιοργάνωση και την εκπαίδευσή του. Αναμφίβολα, τόνισε ο κ. Χαρίτος, η ενίσχυση του λιβανικού στρατού, έχει εξαιρετικά μεγάλη σημασία και για την Κύπρο, καθότι εάν πράγματι καταφέρει ο λιβανικός στρατός να ισχυροποιηθεί, θα μπορέσει να αποτρέψει τις μεταναστευτικές ροές που κατευθύνονται προς τις ελεύθερες περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, ένα ζήτημα καίριας σημασίας όχι μόνο για την Λευκωσία αλλά και για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ωστόσο, οι αντικειμενικές δυσκολίες που έχει να αντιμετωπίσει ο Ζοζέφ Αούν είναι υπαρκτές και σημαντικές.

Οι συναντήσεις Χριστοδουλίδη με Ισραηλινό Πρόεδρο και Εμιρατινό Υπουργό Εξωτερικών

Όσον αφορά τις συναντήσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας με τον Πρόεδρο του Ισραήλ και τον Υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων χθες στη Λευκωσία, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι η κινητικότητα που παρατηρείται στην περιοχή οφείλεται πρωτίστως στις επιλογές της Τουρκίας να επεκτείνει την επιρροή της. Εάν δεν είχε διαμορφωθεί το ‘τουρκικό περιφερειακό στρατόπεδο’ με την «νέα Συρία», την μία από τις δύο κυβερνήσεις της Λιβύης που υποστηρίζεται από την Άγκυρα, το Κατάρ, αλλά και το Τσαντ, μία χώρα που βρίσκεται στο μαλακό υπογάστριο της Λιβύης, όπου η Τουρκία φαίνεται ότι έχει αρχίσει να διεισδύει, δεν θα διαμορφωνόταν το «αντίπαλο δέος» που προκύπτει από την «αντι-συσπείρωση» της Ελλάδας, της Κύπρου, της Αιγύπτου, του Ισραήλ (που ενοχλούνται από τις τουρκικές κινήσεις) ως επίσης και των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και του Μπαχρέιν (που, αντιστοίχως, ενοχλούνται από την ολοένα αυξανόμενη διείσδυση του Κατάρ στις συριακές υποθέσεις). Με βάση αυτά τα δεδομένα, ο κ. Χαρίτος χαρακτήρισε ως απολύτως αναγκαία και αναμενόμενη τις χθεσινές συναντήσεις Χριστοδουλίδη στο Προεδρικό.

Η Κύπρος και η ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα

Τέλος, αναφερόμενος στον απόηχο της επίσκεψης του Ισραηλινού Προέδρου Χέρτσογκ στη Λευκωσία και τις αιτιάσεις ότι η κυπριακή ηγεσία δεν συμπαρίσταται στους Παλαιστινίους αμάχους της Λωρίδας της Γάζας, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι θα πρέπει να μην αδικείται η κυπριακή περιφερειακή πολιτική, ειδικά ως προς την ανθρωπιστική της πτυχή. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι, ήδη από τα πρώτα εικοσιτετράωρα του πολέμου που είχε ξεσπάσει στις 7 Οκτωβρίου 2023, και κυρίως, προτού ακόμα αρχίσει η χερσαία ισραηλινή επιχείρηση, η οποία εκδηλώθηκε 20 μέρες μετά την επίθεση της Χαμάς, η Λευκωσία είχε ήδη καταθέσει το «σχέδιο Αμάλθεια», το οποίο στη συνέχεια το εφάρμοσε.

Ο κ. Χαρίτος διευκρίνισε ότι, ενώ η κυπριακή ανθρωπιστική πρωτοβουλία εξεταζόταν από τον ΟΗΕ και την ΕΕ ως προς τον τρόπο εφαρμογής της, την ίδια στιγμή, πάγια θέση του Προέδρου της Αιγύπτου, Αμπντέλ Φατάχ Αλ-Σίσι, ήταν ότι η χώρα του δεν πρόκειται να δεχθεί παλαιστίνιους πρόσφυγες από τη Γάζα. Την ίδια ακριβώς θέση εξέφρασε και η Ιορδανία, και λίγες μέρες αργότερα και ο Αραβικός Σύνδεσμος, ο οποίος όταν κλήθηκε να ξεκαθαρίσει τη θέση του στο πλαίσιο της διεθνούς συνδιάσκεψης που είχε συγκαλέσει για αυτόν ακριβώς τον σκοπό η αιγυπτιακή πολιτική ηγεσία στο Κάιρο, δεν αποφάσισε να λάβει συγκεκριμένα μέτρα υπέρ των αμάχων – γεγονός το οποίο συνεχίζουμε να βλέπουμε και σήμερα στην πράξη.

Παρακολουθήστε την ανάλυση του Γαβριήλ Χαρίτου στη σημερινή εκπομπή ALPHA Ενημέρωση με την Κάτια Σάββα: