Τέσσερις νέοι άνθρωποι έχασαν τις ζωές τους στην άσφαλτο. Μια είδηση – εφιάλτης που ήρθε το ξημέρωμα ενός βροχερού πρωϊνού. Μια λίστα θυμάτων ανεξάντλητη, όπως και οι συζητήσεις που γίνονται κάθε φορά. Όλοι μας, γνωστοί – άγνωστοι που προσπαθούμε να αναζητήσουμε το πελώριο «ΓΙΑΤΙ» το οποίο θα μας βασανίσει εφήμερα.

Θα πει ο καθένας την άποψη του εστιάζοντας στο συγκεκριμένο συμβάν, για να έρθει μετά η … αναμενόμενη εξάντληση ενός θέματος που θα κρατήσει τα φώτα πάνω του 2-3 μέρες.

 «Έτρεχαν», «δεν φορούσαν ζώνη» και πάει λέγοντας. Μέχρι το επόμενο…

Ο ανθρώπινος παράγοντας

Μιλώντας γενικά για τα τροχαία δυστυχήματα έχουμε τον αυταπόδεικτο ανθρώπινο παράγοντα που αφορά υπερβολική ταχύτητα, απόσπαση προσοχής, οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, μη χρήση ζώνης και κράνους. Αδιαπραγμάτευτα συστατικά της συνείδησης, είναι προφανώς η προσωπική ευθύνη του καθενός που προκύπτει από τις προσλαμβάνουσες του οικογενειακού κύκλου και την καλλιέργεια παιδείας στην περίοδο πριν την ενηλικίωση. Στο ίδιο πεδίο εμπίπτουν και τα όποια προγράμματα πρόληψης δυστυχημάτων και οδικής συνείδησης στα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τον στρατό και την κοινωνία ευρύτερα. Δεν αρκούν όμως όλα αυτά από μόνα τους και γι’ αυτό θέλω να αναφερθώ και σε έναν άλλο εξίσου σημαντικό παράγοντα.

Το προβληματικό οδικό δίκτυο

Η πρόληψη, η καλλιέργεια συνείδησης  και οι νομοθεσίες, είναι αλληλένδετοι όροι και με το περιβάλλον που πρέπει να εφαρμοστούν. Δηλαδή το οδικό δίκτυο και την ποιότητα του. Ένα οδικό δίκτυο το οποίο δεν πρέπει να λειτουργεί ως «προβοκάτορας» εναντίον των πιο πάνω.

Και ναι, τα θλιβερά στατιστικά σε κάθε χώρα προκύπτουν και από την κατάσταση των οδικών δικτύων. Γι’ αυτό άλλωστε μιλούμε για «δρόμους καρμανιόλες», «στροφές θανάτου» και τόσα άλλα που χαρακτηρίζουν μελανά σημεία του οδικού δικτύου. Ο γνωστός – άγνωστος θύτης που θυματοποιεί σε πολλές περιπτώσεις και αυτόν που “φευγει” αλλά και αυτόν που μένει πίσω. Αλλά αυτός ο γνωστός – άγνωστος θύτης παραμένει εκεί αμετάβλητος. 

Δυστυχώς το σύστημα στη χώρα μας είναι ελλιπές, αντιφατικό, προβληματικό και σε πολλές περιπτώσεις δημιουργεί βιαστικούς, εκνευρισμένους, προκατειλημμένους, αγχωτικούς, εκδικητικούς και επικίνδυνους οδηγούς.  Το ζούμε όλοι μας καθημερινά.

Δρόμοι με ανύπαρκτες σημάνσεις, δρόμοι πνιγμένοι στο σκοτάδι, δρόμοι χωρίς πεζοδρόμια, ορεινοί δρόμοι χωρίς προστατευτικά για τους γκρεμούς, χωμάτινα «παγκέτα» με διαφορά υψομέτρου από τον δρόμο, ακόμη και μέσα στα αστικά κέντρα. Δρόμοι «πατσιαρισμένοι», δρόμοι με λακκούβες και σαμαράκια χωρίς προδιαγραφές. 

Σταθερές κάμερες που δημιουργούν «τρόμο» στους πολίτες για το αν ο τροχός θα πατήσει την γραμμή με αποτέλεσμα να υπάρχει μια κακή αμυντικογενής συμπεριφορά που οδηγεί στο να καταγράφονται ατυχήματα από το «παλούκωμα» των φρένων. Και ακόμη να συζητάμε για χρονοδιακόπτες…

Κινητές κάμερες προκλητικά «στημένες» και πολλές φορές χωρίς την απαραίτητή προειδοποιητική σήμανση δημιουργώντας αρνητικά συναισθήματα στους οδηγούς που βλέπουν «φαντάσματα» που ψάχνουν τις τσέπες τους.

Περιπολικά με σβηστούς φάρους και οδηγούς που αναζητούν εφαρμογές στο διαδίκτυο τύπου “Waze” που θα «προβλέπουν» την ύπαρξη των ραντάρ. Σαν ένα παιχνίδι επιβίωσης…

Βελτιωτικά έργα που σε άλλες χώρες τελειώνουν σε μια νύχτα, ενώ στην Κύπρο μήνες ολόκληρους. Έργα που μένουν στη μέση λόγω κακής διαχείρισης.

Την ίδια ώρα επανασχεδιάζουμε το οδικό δίκτυο δημιουργώντας σε πολλές περιπτώσεις προβλήματα και κινδύνους αντί λύσεις. Βλέπε Λεωφόρο Καλλιπόλεως στη Λευκωσία για παράδειγμα. Δρόμος που εξ αντικειμένου χωρά μόλις ένα αυτοκίνητο, αλλά εμείς τραβήξαμε μια γραμμή στη μέση για να γίνει διπλής λωρίδας – μονής κατεύθυνσης. Αποτέλεσμα; H οδήγηση να μοιάζει με «βίντεο-παιχνίδι» αποφυγής εμποδίων και προσπάθειας να μην έρθεις σε επαφή με τον δίπλα.  

Άλλο παράδειγμα η  Λεωφόρος Λεμεσού στο ύψος του outlet καταστήματος αθλητικών ειδών. Αν είναι δυνατόν να επιτρέπεται από το «αλτ» του κάθετου δρόμου να διασταυρώσεις την κυριότερη οδική αρτηρία εντός πόλης για να πας στην άλλη κατεύθυνση. Κάθε διέλευση και ένα ρίσκο την ώρα που σε παράδρομους ισχύουν γελοίες απαγορεύσεις. Δύο μέτρα και δύο σταθμά όταν «βολεύει». Συγχωρέστε με που δεν μιλώ για άλλες πόλεις αλλά καταθέτω την δική μου μαρτυρία ως οδηγός που ζει στη Λευκωσία. 

Είναι δυνατόν να έχουμε μόλις δύο κύριους αυτοκινητοδρόμους  (Λευκωσία – Λεμεσό – Πάφο/ Λευκωσία – Λάρνακα – Ελεύθερη Αμμόχωστο)  και όταν βρέχει να δημιουργούνται μικρές «λίμνες» με αποτέλεσμα σε ανύποπτο χρόνο να χάνεται ο έλεγχος του οχήματος ακόμη και με μικρές ταχύτητες. Και είναι δυνατόν αυτοί οι ΔΥΟ μόλις αυτοκινητόδρομοι να μην έχουν φωτισμό σε όλη την διαδρομή τους; Απλά πράγματα…

Τόσο απλά όσο έπρεπε να ήταν και η επίλυση του θέματος με τους προβληματικούς αερόσακους. Γνωρίζουν και αφήνουν ένα δημόσιο κίνδυνο να κυκλοφορεί στους δρόμους. Για όνομα του Θεού. Και να  χάνονται μέσα σε ένα κυκεώνα αναζήτησης ευθυνών, γραφειοκρατίας και κόστους ελέγχου. “Εμείς εν τζιαι”.

Και μέσα σ’ όλα αυτά, μια καθημερινή αφόρητη κίνηση, με ατέλειωτες ουρές και με αποτέλεσμα ο κόσμος να φτάνει στην δουλεία του κουρασμένος και εκνευρισμένος. Και μετά την δουλειά το ίδιο. 

Σε ότι αφορά το δίκτυο μέσων μαζικής μεταφοράς και τις στάσεις λεωφορείων προτιμών να μην ασχοληθώ.  

Αλήθεια, έχουμε ποτέ διερωτηθεί γιατί ενώ στην Κύπρο, οι οδηγοί έχουν μια βιαστική, αγχωτική και επικίνδυνη συμπεριφορά, οι ίδιοι οδηγοί στο εξωτερικό (σε χώρες με σωστές υποδομές), αποτελούν υπόδειγμα; Γιατί εκεί όλοι οι παράγοντες συνυπάρχουν αρμονικά. Πρόληψη – Παιδεία – Σύγχρονο Οδικό Δίκτυο – Δημόσιες Συγκοινωνίες.   

Και αυτό είναι ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ του κράτους. Επικέντρωση σε όλους τους πιο πάνω παράγοντες ως «Συγκοινωνούντα Δοχεία». Όχι με επιμέρους, αποσπασματικές κινήσεις και κροκοδείλια δάκρυα κάθε φορά.