Μην με παρεξηγήσετε. Θεωρώ την πράσινη μετάβαση όχι απλά αναπόφευκτη, αλλά απαραίτητη. Και ναι, το κράτος θα πρέπει να δώσει και κίνητρα αλλά και να επιβάλει αντικίνητρα για να πάμε μια ώρα αρχύτερα σε πράσινες μορφές ενέργειας. Μέσα σε αυτό το πολύ γενικό πλαίσιο, έχει χώρο και το πρόγραμμα του Υπουργείου Ενέργειας “Φωτοβολταϊκά για όλους”. Μόνο που δεν είναι τώρα η ώρα του. Τώρα, το όλο εγχείρημα μοιάζει καταδικασμένο να αποτύχει. Όχι γιατί δεν θα πιάσει το στόχο των 6 χιλιάδων νοικοκυριών. Αυτό σίγουρα θα τον πιάσει με τις τιμές στο ηλεκτρικό ρεύμα στα ύψη. Θα αποτύχει γιατί δεν μπορεί να στοχεύσει στις κοινωνικές πραγματικότητες, στις τεχνικές δυνατότητες αλλά και στα δεδομένα της αγοράς στην οποία πιθανότατα θα προκαλέσει στρέβλωση.
Σε μια εποχή που οι εταιρείες εγκατάστασης φωτοβολταϊκών δεν προλαβαίνουν τοποθετούν τα πάνελ και η Αρχή Ηλεκτρισμού δεν προλαβαίνει να κάνει τις συνδέσεις και το δίκτυο της δεν μπορεί να απορροφήσει την παραγόμενη πράσινη ενέργεια, το κράτος εν τη σοφία του έρχεται να ρίξει ακόμη 6 χιλιάδες στην αγορά. Προσπαθούμε δηλαδή να δούμε πότε πέφτει ο διακόπτης της ΑΗΚ ή πάμε να σπρώξουμε τις τιμές προς τα πάνω με μια εφάπαξ αγορά 30 εκατομμυρίων στις αρχές της επόμενης χρονιάς. Με άλλα λόγια, το μέτρο αυτό θα είχε νόημα αν είχαμε να κάνουμε με ένα δίκτυο που το άντεχε και ένα κοινό που οι χαμηλές τιμές ενέργειας δεν θα του προκαλούσαν κανένα ενδιαφέρων για να επενδύσει. Εδώ έχουμε ακριβώς το αντίθετο. Όλοι θέλουν να τοποθετήσουν φωτοβολταϊκά εδώ και τώρα.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Θα μπορούσε να πει πως έτσι σιγουρευεται το κράτος πως δεν μένουν πίσω ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού. Αν αυτό ήταν το ζητούμενο, προσωπικά δεν θα είχα καμία ένσταση. Αλλά το πρόγραμμα απευθύνεται σε όλα τα πορτοφόλια και το μοναδικό κριτήριο είναι όποιος προλάβει πρόλαβε. Δεν στοχεύει αποκλειστικά σε κάποιους που δεν μπορούν ή που έστω δυσκολεύονται. Και ενώ είναι για όλα τα πορτοφόλια, αφήνει εκτός τους πολίτες που διαμένουν σε διαμερίσματα και που είναι πιο πιθανόν να έχουν μικρότερα εισοδήματα. Το σχέδιο είναι για όσους έχουν δική τους ταράτσα, δηλαδή μονοκατοικίες. Αν αντί για εγκατάσταση σε ιδιόκτητη κατοικία, δινόταν η επιλογή για αγορά μεριδίου σε φωτοβολταϊκό πάρκο της ΑΗΚ, θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν και όσοι διαμένουν σε διαμερίσματα μέσα από το virtual net metering.
Με άλλα λόγια, το πρόγραμμα είναι πιθανών να φουσκώσει τις τιμές αλλά και να αποκλείσει τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα από το να έχουν τη δική τους παραγωγή ενέργειας. Είναι για αυτό που ακόμη και αν επωφεληθούν από αυτό και τα 6 χιλιάδες νοικοκυριά που είναι ο στόχος του Υπουργείου Ενέργειας, το σχέδιο θα είναι αποτυχία. Ο μόνος τρόπος για να πετύχει είναι έστω και τώρα να στοχεύσει στις ομάδες του πληθυσμού που δεν έχουν τα οικονομικά μέσα ή την κατοικία για να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά και να προσφέρει λύσεις. Διαφορετικά, θα το κράτος θα έχει αγνοήσει για ακόμη μια φορά τις ανάγκες τους και για ακόμη μια φορά θα έχει επιλέξει να προχωρήσει μπροστά, αφήνοντας τους πίσω. Και θα μείνουν πίσω ακόμη πιο θυμωμένοι και πιο ευάλωτοι στις ακριβές τιμές ενέργειας. Μετά θα τους βρούμε στην κάλπη να ψηφίζουν ακραία ή/και λαϊκίστικα κόμματα ή στην αποχή. Αν αυτοί είναι οι στόχοι, αυτά μάλλον θα τα πετύχουμε.
