Γυναίκες του κόσμου

08.03.2019

ΑΠΟΨΕΙΣ

08:45

Γυναίκες του κόσμου

ΕΛΕΝΗ ΠΛΑΒΟΥΚΟΥ

Oι γυναίκες μέσω αγώνων και διεκδικήσεων έχουν κάνει απίστευτα βήματα προς την ισότητα, δεν υπάρχει αμφιβολία. Ωστόσο γεγονός παραμένει ότι ισότητα δεν έχει επιτευχθεί, παρά τις προσπάθειες των οργανωμένων γυναικών , τις διαβεβαιώσεις κυβερνήσεων και θεσμών, τους νόμους κρατών, τις προτροπές διεθνών Οργανισμών και την μεγάλη τεχνολογική ανάπτυξη με την παγκόσμια γνώση που αυτή μας παρέχει. Δεν είναι όμως όλος ο πλανήτης στο ίδιο επίπεδο, ασφαλώς. Υπάρχουν κράτη που έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο σ αυτόν τον τομέα, αλλά και κράτη με κοινωνίες που φαλκιδεύουν κάθε αλλαγή στον συντηρητικό και υποδεέστερο για την γυναίκα τρόπο ζωής, άλλων εποχών.

Στην Ευρωπαική ΄Ένωση η ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών είναι κεντρικός στόχος. Η νομοθεσία, η νομολογία και οι τροποποιήσεις των Συνθηκών συμβάλουν στην ενίσχυση αυτής της αρχής και της εφαρμογής της.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες που γεννήθηκαν μεγάλα φεμινιστικά κινήματα, οι γυναίκες διεκδικούν δυναμικά και κατακτούν όλο και μεγαλύτερους στόχους. Πέρυσι, 257 γυναίκες διεκδίκησαν μια θέση στο Κογκρέσο. Γυναίκες κυριάρχησαν και στα βραβεία Emmy. Και γυναίκες της μεγάλης βιομηχανίας του θεάματος τόλμησαν να βγουν ανοιχτά και να μιλήσουν για σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας, μέσα από το Time’s Up και το #MeToo ταράζοντας τα νερά της φαινομενικά ήρεμης λίμνης, της συνείδησης πολλών.

Στην καθημερινότητα επίσης, σε όλον τον κόσμο, πολλές γυναίκες και μάλιστα όλων των ηλικιών, πρωτοπορούν. Μια 5χρονη κοπέλα η Ava έπεισε την αγαπημένη της εταιρεία Pizza Express να σταματήσει να χρησιμοποιεί καλαμάκια. Έγραψε στο εστιατόριο μια επιστολή, επισημαίνοντας πώς είναι”πολύ κακό για τα ζώα” και έτσι ξεκίνησε η εκστρατεία κατάργησής τους .

Στον θεωρούμενο ως δυτικό κόσμο, οι φεμινιστικές οργανώσεις έχουν πλέον φωνή στα κεντρικά όργανα και θέτουν υψηλούς στόχους στο θέμα της ισότητας. Ίση αμοιβή ανδρών και γυναικών στην εργασία , ίση εκπροσώπηση στα Διοικητικά Συμβούλια εταιρειών, ίση εκπροσώπηση στα κοινοβούλια και στις κυβερνήσεις, είναι μερικοί από τους στόχους πρώτης γραμμής. Στόχοι που φαντάζουν ως μεγάλη πολυτέλεια για πολλά άλλα κράτη, στα οποία οι γυναίκες απέχουν πολύ από το να είναι ίσες, ακόμα και απέναντι στον νόμο, πολύ δε περισσότερο στην παγιωμένη αναχρονιστική συμπεριφορά κάποιων κοινωνιών.

Είναι σημαντικό την μέρα της γυναίκας να θυμόμαστε ότι υπάρχουν πολλά που, αν και οι γυναίκες της δύσης θεωρούμε ως δεδομένα, δεν μπορούν να τα απολαύσουν οι γυναίκες όλου του κόσμου.

Ας ρίξουμε ενδεικτικά μια ματιά σε κάποια.

Τον Οκτώβριο του 2018, το Ιράν έδωσε παγκόσμια πρωτοσέλιδη είδηση, με μια στιγμή ορόσημο. Για πρώτη φορά μετά από 35 χρόνια επετράπη με κεντρική απόφαση σε γυναίκες να παρακολουθήσουν μια αθλητική διοργάνωση, έναν αγώνα ποδοσφαίρου μεταξύ Ιράν και Βολιβίας. Τα φλας των πρακτορείων όπως ήταν αναμενόμενο άναψαν και οι φωτογράφοι απαθανάτισαν την στιγμή κοινοποιώντας την σε όλον τον κόσμο. Μετά τον αγώνα όμως, η χώρα επέστρεψε στην προηγούμενη απαγόρευση που υπάρχει από την ισλαμική επανάσταση του 1979.

Έξι μόνον χώρες στον κόσμο παρέχουν 52 εβδομάδες άδειας μητρότητας ή περισσότερο, με τη Σουηδία να είναι στην κορυφή με 68 εβδομάδες. Στην πρώτη οικονομική δύναμη του πλανήτη στις Ηνωμένες Πολιτείες. οι εργοδότες υποχρεούνται να παρέχουν τρίμηνη άδεια μητρότητας όχι όμως και αμειβόμενη, όπως συμβαίνει στην συντριπτική πλειονότητα των 193 χωρών των Ηνωμένων Εθνών .

Υπάρχει επίσης μεγάλη συζήτηση ακόμα και σήμερα με το τι πρέπει να κάνει μιά γυναίκα αν χρειάζεται μυική δύναμη, ή σωματική αντοχή. Το 1997, η Demi Moore ήταν πρωταγωνίστρια σε μία ταινία που αφορούσε μία γυναίκα την Τζέιν, που επιλέχθηκε να εκπαιδευτεί ως κομάντο μόνη γυναίκα μεταξύ ιδιαίτερα χειροδύναμων ανδρών σε στρατιωτική ομάδα αναγνώρισης .

Η ταινία εγείρει πολλά ερωτήματα σχετικά με το εάν οι γυναίκες θα μπορούσαν να χειριστούν σωματικά τη μάχη πολέμου όπως ακριβώς και οι άνδρες . Η Demi στην ταινία το κατάφερε. Στην πραγματικότητα όμως χρειάστηκαν άλλα 16 χρόνια για να καταργηθεί η απαγόρευση των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ στις γυναίκες που υπηρετούν σε θέσεις μάχης. Ενώ σχεδόν κάθε χώρα του κόσμου διαθέτει στρατιωτικές δυνάμεις στις οποίες υπηρετούν και γυναίκες, μόνον ελάχιστες επιτρέπουν πραγματικά σ αυτές να υπηρετούν στις πρώτες γραμμές. Η Αυστραλία, ο Καναδάς, η Δανία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ινδία, το Ισραήλ, το Κουρδιστάν, η Νέα Ζηλανδία, η Νορβηγία, το Πακιστάν, η Σρι Λάνκα, η Σουηδία, η Τουρκία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ.

Ο έλεγχος των γεννήσεων και το δικαίωμα των γυναικών στην διακοπή της κύησης είναι επίσης τεράστιο θέμα που αφορά τις γυναίκες σε πολλές χώρες. Προκαταλήψεις και δεισιδαιμονίες και θρησκευτικός φανατισμός επιβάλουν απαγορεύσεις που μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την ζωή πολλών γυναικών.

Σε κάποιες κοινωνίες οι γυναίκες που έχουν εμμηνόρροια αναγκάζονται να ζουν σε καλύβες κατά τη διάρκεια της περιόδου τους. Ακόμα και στον Ορθόδοξο Ιουδαϊσμό, οι γυναίκες δεν μπορούν να κοιμηθούν στο ίδιο κρεβάτι με τον σύζυγό τους, μέχρι την έβδομη «καθαρή» ημέρα εμμηνόρροιας και πρέπει να προηγηθεί το τελετουργικό λουτρό. Σε πολυάριθμους ναούς στην Ινδία, οι γυναίκες που έχουν εμμηνόρροια δεν μπορούν να εισέλθουν ως «ακάθαρτες». Και εμείς όμως οι γυναίκες σε Ελλάδα και Κύπρο μεγαλώνουμε με την προτροπή των μανάδων μας“δεν λαμβάνουμε θεία κοινωνία στην εκκλησία όταν έχουμε περίοδο”.

Ορισμένες χώρες, όπως η Υεμένη και η Σαουδική Αραβία, έχουν σύστημα “ανδρικής κηδεμονίας”. Αυτό υπονοεί ουσιαστικά ότι οι γυναίκες δεν είναι πολίτες, αφού επιβάλλεται να συμβουλεύονται έναν σύζυγο, έναν αδελφό, ή έναν γιο πριν λάβουν ακόμα και απλές αποφάσεις για τη ζωή τους. Δεν μπορούν να ζητήσουν διαβατήριο, να ταξιδέψουν στο εξωτερικό και μερικές φορές ακόμα και να βγουν έξω από το σπίτι αν δεν το επιτρέψει ο άνδρας του σπιτιού.

Οι εργασιακοί νόμοι της Κίνας , μια χώρα στην οποία υπάρχουν και κουλτούρα ισότητας και νόμοι για την ισότητα, σε κάποιες περιπτώσεις δυσκολεύουν τεχνηέντως την είσοδο γυναικών, σε εργασίες που θεωρούνται “ακατάλληλες” προβάλλοντας ως λόγο τον “σεβασμό για την ασφάλεια των γυναικών”. Τέτοια εργασία θεωρείται και η εξόρυξη και οι περιορισμοί ισχύουν ακόμα κι αν αφορά Μεταλλειολόγους.Σύμφωνα με έρευνα του BBC, αυτός είναι ο λόγος που το Πανεπιστήμιου του Πεκίνου περιορίζει το γυναικείο τμήμα του Μεταλλειολογικού φοιτητικού σώματος στο 10 με 15 τοις εκατό.

Βέβαια υπάρχουν πολύ χειρότερα. Σε πολλές περιοχές της Ινδονησίας, οι ισλαμιστές έχουν νομιμοποιήσει τις χειρότερες πτυχές του νόμου της Σαρία, όπως το μαστίγιο-τιμωρία για τις γυναίκες που δεν “συμπεριφέρονται ορθά”. Δια νόμου απαγορεύεται στις γυναίκες να δειπνούν σε εξωτερικούς χώρους με άνδρες που δεν είναι σύζυγοι ή συγγενείς του ανδρός τους. Και αν θελήσουν να πάνε μόνες για καφέ ή φαγητό πρέπει να είναι πρωί η μεσημέρι, αφού απαγορεύεται να τις σερβίρουν μετά τις 9 το βράδυ.

Στο Σουδάν σε πρόσφατη είδηση είδαμε ότι μπορεί να μαστιγωθεί και να διαπομπευτεί δημόσια η γυναίκα που τόλμησε να φορέσει κάτι ανάρμοστο, όπως ένα παντελόνι.

Στην Ινδία, δεύτερη χώρα στον κόσμο στην κινητή τηλεφωνία, σε κάποιες περιφέρειες απαγορεύεται στις ανύπαντρες γυναίκες να χρησιμοποιούν κινητό τηλέφωνο και υπάρχει και πρόστιμο για την νεαρά που θα συλληφθεί να “διαταράσσει τα κοινωνικά ειωθότα ”. Δύο χιλιάδες ρουπίες,δηλαδή 31 δολάρια, ποσό καθόλου ευκαταφρόνητο.

Δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε και στα καθ ημάς. Στην Ελλάδα δε επιτρέπεται στις γυναίκες να επισκεφτούν το Άγιον Όρος , η είσοδος στο έδαφός του, ακόμα και σήμερα τον 21 αιώνα είναι ανδρικό προνόμιο.

Και τελευταίο αλλά πάρα πολύ σημαντικό για τις γυναίκες όλου του κόσμου η ενδοοικογενειακή βία. Στις πλείστες περιπτώσεις είναι οι γυναίκες που καταγράφονται ως τα θύματα του άνδρα θύτη ακόμα και στον δυτικό κόσμο.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση που εδράζεται σε ένα σύνολο αξιών και προάγει την ισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών δεσμεύει τα κράτη μέλη από την πρώτη στιγμή, στο κείμενο της συνθήκης προσάρτησης, με την υποχρέωση να καταπολεμήσουν όλες τις μορφές οικογενειακής βίας και να μεριμνήσουν για την πρόληψη και τιμωρία αυτών των εγκληματικών πράξεων αλλά και ναυποστηρίξουν ενεργά τη προστασία των θυμάτων. Είναι θέμα πολιτισμού η αναγνώριση της ισότητας ανδρών και γυναικών και δεν επιτρέπεται να μην είναι στόχος όλων, σε όλους τους τομείς της κοινωνίας, της εργασίας και της οικογένειας..