Τα αποτελέσματα της Γενεύης είναι εκεί και ο καθένας μπορεί να κάνει τις ερμηνείες που επιθυμεί ή, καλύτερα, που θέλει να ακούσει το ακροατήριό του. Έτσι, ο Ερσίν Τατάρ μπορεί να υποστηρίζει ότι πέτυχε «τη συνεργασία των δύο μερών» και ο Νίκος Χριστοδουλίδης ότι «έγινε το πρώτο βήμα στην κατεύθυνση των ουσιαστικών διαπραγματεύσεων». Η πραγματικότητα, ωστόσο, δεν μπορεί να είναι άλλη από αυτήν που παραστατικά περιέγραψε η Μαρία Άνχελα Ολγίν και την οποία, προφανώς, υιθέτησε ο Αντόνιο Γκουτέρες. Η κεντρική ιδέα είναι μία: Στόχος παραμένει η επανένωση του νησιού, επειδή όμως οι συνθήκες αυτή τη στιγμή δεν το επιτρέπουν, επικεντρωνόμαστε στη συνεργασία των δύο «πολιτειών» οι οποίες θα συγκροτήσουν στο μέλλον το ενωμένο κράτος.
Οι ιδέες για μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που έγιναν τελικά αποδεκτές, είναι ένα μικρό τεστ για το εάν οι δύο πλευρές μπορούν να ανταποκριθούν στο κάλεσμα των Ηνωμένων Εθνών να ανοίξουν -αν μη τι άλλο- ένα διάλογο επαφής. Τα αποτελέσματα της προσπάθειας αυτής θα αξιολογηθούν στη δεύτερη (άτυπη) πενταμερή τον Ιούλιο. Κι εκεί ίσως προκύψουν πιο ουσιαστικές ιδέες.
Ποιες μπορεί να είναι αυτές; Δηλώνοντας εκ των προτέρων άγνοια ως προς τις τεχνικές δυνατότητες υλοποίησής τους (οι οποίες είμαι βέβαιος πως αν υπάρχει βούληση αντιμετωπίζονται), θα μπορούσε να συζητηθεί το σενάριο ΝΕΡΟ έναντι ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ. Τι σημαίνει αυτό; Οι ελεύθερες περιοχές διανύουν τη χειρότερη περίοδο λειψυδρίας με τους υπολογισμούς να απέχουν οριακά από το απόλυτο πρόβλημα έλλειψης νερού και, μάλιστα, στο άμεσο μέλλον (το καλοκαίρι). Θα μπορούσε η τουρκοκυπριακή πλευρά να βοηθήσει με τις ποσότητες νερού που φθάνουν από την Τουρκία; Την ίδια στιγμή, μείζον θέμα μετατρέπεται στις ελεύθερες περιοχές η υπερπαραγωγή ηλεκτρισμού λόγω των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων. Τεράστιες ποσότητες ενέργειας χάνονται διότι η παραγωγή είναι πολύ μεγαλύτερη της κατανάλωσης. Θα μπορούσε η ελληνοκυπριακή πλευρά να παραχωρεί την ενέργεια αυτή στα κατεχόμενα όπου αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα στον ηλεκτρισμό;
Γνωρίζω ότι τέτοιες ιδέες θα αντιμετωπίζουν πάντα την άρνηση και την πολεμική όλων εκείνων που θεωρούν «κανονικοποίηση» την όποια πρωτοβουλία συνεργασίας. Μόνο που η μόνη κανονικοποίηση που τροφοδοτούμε εδώ και δεκαετίες είναι αυτή της απόλυτης εξάρτησης των κατεχομένων από την Τουρκία και η κλιμακούμενη αποστασιοποίηση των δύο πλευρών στην Κύπρο.