Ο αόρατος ιός με την κωδική ονομασία  COVID  19 με μια απίστευτη ταχύτητα κατέλαβε την γη σε διάστημα λιγότερο των 3 μηνών. Τεράστιες απώλειες σε ανθρώπινες ζωές που αυξάνονται καθημερινώς αλλά και  καταστρεπτικό κτύπημα  στην παγκόσμια οικονομία που όμοιο του δεν έχει ξαναυπάρξει τα τελευταία 100 χρόνια ούτε καν μετά τον 2ο ΠΠ. Το  τραγικό φαινόμενο της πανδημίας του  COVID 19 φέρνει ξανά στην επιφάνεια το κλασσικό  παράδειγμα της θεωρίας του χάους που λέει χαρακτηριστικά ότι  «το τίναγμα των φτερών μιας πεταλούδας στον Αμαζόνιο μπορεί να προκαλέσει τυφώνα στην Κίνα». Στην περίπτωση του COVID 19  έγινε κάπως αντίθετα. «Μια νυκτερίδα (ή έστω κάτι άλλο ανθρωπογενές ή μη!)  στην Κίνα προκάλεσε παγκόσμιο χάος». Μια φαινομενικά ασήμαντη στιγμή, στη μέση του πουθενά στην Κίνα, προκάλεσε τέτοια  μεταβολή στη ροή των γεγονότων, που άλλαξε  δραματικά τις συνθήκες σε 200 και πλέον χώρες και στις 5 Ηπείρους.

Το κτύπημα του ιού έπληξε  την αλαζονεία  και την ματαιοδοξία κυρίως των ανεπτυγμένων κρατών, που είχαν την ψευδαίσθηση της «ανοσίας των ισχυρών»  Η «Ενωμένη» Ευρώπη   πιάστηκε στον ύπνο και τείνει να διαλυθεί στα εξ΄ων συνετέθη. Η Ιταλία  βρήκε βοήθεια από την Κίνα που έστειλε γιατρούς και φαρμακευτικό υλικό, την Ρωσία που απέστειλε 100 επιδημιολόγους ακόμα και την Κούβα που απέστειλε γιατρούς και φαρμακευτικό υλικό. Η μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ η Γερμανία, κλείστηκε εντός των συνόρων της και ούτε καν συζητά για βοήθεια σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της ΕΕ. Επειδή όμως οι Γερμανοί  πάντα σκέφτονται πως θα επωφεληθούν την επόμενη μέρα και γνωρίζοντας ότι θα  ανοίξει μια τεράστια αγορά για όποιον καταφέρει να ορθοποδήσει πρώτος,  δεν δέχονται να δοθεί οποιαδήποτε ευρωπαϊκή βοήθεια στα κράτη του νότου που πλήττονται πιο πολύ από την επιδημία. Ήδη προετοιμάζονται πως θα δανείσουν ξανά  με υψηλά επιτόκια τις χώρες του Νότου για να τις ελέγχουν για ακόμα περισσότερα χρόνια. Η δε εκ των υστέρων ρητορική για βοήθεια προς τους Ιταλούς εκφράστηκε αφού πλέον οι Ιταλοί  άρχισαν  να αντιμετωπίζουν με φθίνουσα πορεία την πανδημία.  Όμως οι Ιταλοί, Ισπανοί και οι άλλοι λαοί του νότου  δεν θα ξεχάσουν! Στην  μετά COVID 19 κρίση και με τόσους νεκρούς, οι πολιτικές ηγεσίες δεν θα ρυμουλκούν πλέον τις κοινωνίες ως έπρατταν μέχρι σήμερα, αλλά αντίθετα. Ο ιός θα αλλάξει τις διακρατικές σχέσεις και θα αναθεωρηθούν συμφωνίες και συμμαχίες.

Οι ΗΠΑ του Τραμπ πριν ακόμα δεχθούν το πλήγμα της εξάπλωσης του ιού, διέκοψαν τις πτήσεις με την Ευρώπη -εκτός από την σύμμαχο τους  Μεγάλη Βρετανία- Ακολουθούν μια πορεία απομονωτισμού και ταυτόχρονα πλήρους εκμετάλλευσης των εξαρτημένων με διάφορους τρόπους κρατών/συμμάχων τους με τον εκβιασμό του οικονομικού εμπάργκο. Όμως αυτή η πορεία θα έχει σύντομα  τεράστιο κόστος για τις ΗΠΑ και θα αναγκάσει τους σημερινούς τους συμμάχους να στραφούν προς άλλες κατευθύνσεις ακόμα και στην Κίνα η οποία ακολουθεί μια εντελώς διαφορετική  πορεία! 

Οι Κινέζοι θα πρέπει να έχουν μελετήσει βαθιά τον τρόπο σκέψης και στρατηγικής του Μεγάλου Αλεξάνδρου που βασικός πυλώνας της ήταν η  ενσωμάτωση των κατακτημένων λαών μέσω της ανάπτυξης της οικονομίας και τον σεβασμό της Ιστορίας και του πολιτισμού τους. Αυτό λοιπόν κάνει και η Κίνα σήμερα! Δεν είναι τυχαία η μεγάλη προσπάθεια που καταβάλλουν για να  βοηθούν Ευρωπαϊκά και άλλα κράτη στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού!  «FORZA ITALIA» έγραφαν στα κιβώτια ιατρικού εξοπλισμού προς την Ιταλία ενώ στα κιβώτια βοήθειας προς την Κύπρο και την Ελλάδα έγραφαν στα ελληνικά  «ΙΣΧΥΣ ΕΝ ΤΗ ΕΝΩΣΕΙ»! Η Κίνα προσπαθεί με πράξεις αλτρουϊσμού να δημιουργήσει θετικό κλίμα στις χώρες της Μ.Ανατολής και Ευρώπης με τελικό στόχο βέβαια την  προώθηση των κινεζικών προϊόντων που αποτελούν την πηγή για την ευημερία των δισεκατομυρίων κινέζων.

Η Ελλάδα, που μέχρι πρόσφατα ήταν η ουρά της ΕΕ σε όλα τα ζητήματα, αντιμετωπίζει την κατάσταση με σύνεση, οργάνωση και αποτελεσματικότητα.  Για πρώτη φορά, μετά από πολλές δεκαετίες, Ευρωπαϊκές και άλλες μεγάλες χώρες προσπαθούν να αντιγράψουν την Ελλάδα ονομάζοντας την στρατηγική αντιμετώπισης της πανδημίας από την Ελλάδα ως «GREEK MODEL». Οι ξένοι για πρώτη φορά ίσως μετά από πολλές δεκαετίες προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν τον τρόπο σκέψης και ενεργειών των Ελλήνων που το  κύριο τους όπλο σε καταστάσεις κρίσεως είναι αυτό που δεν κατάλαβαν ποτέ οι ξένοι! Το Ελληνικό φιλότιμο, που μεταφράζεται στον σεβασμό, την αξιοπρέπεια και την προστασία του υπέρτατου αγαθού της ανθρώπινης ζωής ακόμα και των υπερήλικων  Ελλήνων.   Η Ελλάδα χάραξε νέα πορεία και μέσα από αυτή την κρίση, αυτή η δεκαετία θα είναι η αναγέννηση του Ελληνικού πνεύματος. Η επιστροφή στις ρίζες, με τα Έθνη – κράτη και η ανάπτυξη νέων χαλαρών διμερών διακρατικών σχέσεων με αμοιβαίο όφελος. Αυτός πιστεύω θα είναι ο κύριος δρόμος των διεθνών σχέσεων σε αντικατάσταση του κορεσμένου και δυσκίνητου συστήματος των πολυμερών οργανισμών που όπως αποδείχθηκε στις κρίσιμες ώρες είναι ανύπαρκτοι.

Η Τουρκία του δικτάτορα Ερντογάν παρά τις προσπάθειες του για απόκρυψη της εξάπλωσης της πανδημίας  αναγκάστηκε εν μια νυκτί να φτάσει στο άλλο άκρο και χωρίς συντονισμό, να πάρει μέτρα πλήρους περιοορισμού που έσπειραν τον πανικό και έφεραν αναταράξεις στην κυβέρνηση του. Η δε οικονομία της Τουρκίας πάει από το κακό στο χειρότερο και είναι προ των πυλών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Οι δε ενέργειες του να καλύψει τα άλυτα προβλήματα, με πράξεις εντυπωσιασμού της Τουρκικής κοινής γνώμης, όπως είναι η συνέχιση των γεωτρήσεων στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν θα έχουν ουσιαστικό αποτέλεσμα. Η όλη κατάσταση δεν του επιτρέπει πλέον να υλοποιήσει τα σχέδια του για ανάδειξη της  Τουρκίας σε περιφερειακή δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο. Το μόνο που θα καταφέρει είναι  να βυθίσει και άλλο την Τουρκική οικονομία  με δαπανηρούς  νεοοθωμανικούς εορτασμούς  το 2023.  Ευτυχώς για τον Ελληνισμό  ο Ερντογάν δεν πέτυχε τους στόχους του στην Κύπρο, στο Αιγαίο και στον Έβρο την τελευταία δεκαετία 2008-2018  όταν η Ελλάδα υπέφερε από τα σκάνδαλα και ήταν  αδύναμη πολιτικά και οικονομικά. Ο χρόνος κυλά πλέον υπέρ του Ελληνισμού και δημιουργούνται ευνοϊκές προϋποθέσεις για να αναδειχθούν Ελλάδα και Κύπρος  στο νέο διεθνές περιβάλλον ως ουσιαστικοί κόμβοι σταθερότητας και ανάπτυξης στην Ανατολική Μεσόγειο. Αρκεί να υπάρχει σύνεση, ψυχραιμία, σωστός σχεδιασμός  και προσεκτικές ενέργειες από Αθήνα και Λευκωσία!

Στην Κύπρο, εκ του αποτελέσματος διαπιστώνεται ότι η όλη διαχείριση μπορεί  να χαρακτηριστεί πετυχημένη από την κυβέρνηση παρά τις ελλείψεις και τα διαχρονικά προβλήματα που παρουσιάζουν οι κρατικές υπηρεσίες. Αξίζει όμως να σημειωθούν τα παρακάτω:

• Το Υπουργείο Υγείας παρόλο που κάποιοι αρμόδιοι του για την σύνταξη του Εθνικού Σχεδίου πρόληψης και αντιμετώπισης επιδημιών  δεν σύνταξαν ούτε δοκίμασαν σχέδιο (ενώ είχαν στη διάθεση τους χρόνο πέραν των 6 ετών) εντούτοις ο Υπουργός Υγείας και το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό των κρατικών νοσοκομείων και ανταποκρίνονται με ιδιαίτερο ζήλο και ενδιαφέρον, υπερβάλλοντας εαυτούς για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάστασης.
• Η  Ομάδα επιδημιολόγων μαζί με την αντίστοιχη της  Ελλάδας δικαιούνται τα εύσημα όχι μόνο σε εθνικό αλλά και Ευρωπαϊκό επίπεδο για την ελαχιστοποίηση των απωλειών και για την ψύχραιμη, καθημερινή αποτελεσματική αντιμετώπιση της κατάστασης χωρίς να επηρεάζονται από εξωγενείς αρνητικούς παράγοντες.
• Το ΓΕΣΥ έδειξε τις αδυναμίες του και τις αντιφατικές καταστάσεις που προκλήθηκαν από την έναρξη εφαρμογής του. Ο θεσμός των  προσωπικών ιατρών στον οποίο έχουν ενταχθεί ακόμα και ευάλωτες ομάδες ιατρών άνω των 70 ετών με αποτέλεσμα πολλοί  από τους 2500 ασθενείς τους να βρίσκονται στον αέρα, αποδεικνύονται ουσιαστικά ως  καλοπληρωμένοι διαβιβαστές ιατρικών συνταγών.
• Το πλεόνασμα της Κυβέρνησης που δημιουργήθηκε μέσα από την πετυχημένη ελεγχόμενη δημοσιονομική πολιτική των τελευταίων ετών, εξανεμίστηκε εντός μερικών εβδομάδων προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι άμεσες ανάγκες της κοινωνίας και των εργαζομένων.

ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ-ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ

1. Κρίνεται επιβεβλημένη η θεσμοθέτηση ειδικού ταμείου αντιμετώπισης κρίσεων το οποίο θα διατίθεται  μόνο όταν κηρυχθεί κατάσταση κρίσης με βάση τα Εθνικά Σχέδια Διαχείρισης Κρίσεων.
2. Επίσης αναγκαία η θεσμοθέτηση νέου Υφυπουργείου ή ανεξάρτητης Υπηρεσίας «ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ και ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΡΙΣΕΩΝ» με ευθύνη την προετοιμασία/δοκιμή/ επικαιροποίηση/εφαρμογή/συντονισμό  των Εθνικών Σχεδίων όλων των Υπουργείων προκειμένου να υπάρχει πλήρης ετοιμότητα αντιμετώπισης οποιασδήποτε κρίσης με εργονομική και αποτελεσματική κατανομή προσωπικού-μέσων και εγκαταστάσεων.
3. Ο θεσμός του ΓΕΣΥ δοκιμάστηκε και προφανώς πρέπει να αναθεωρηθεί, αλλά τουλάχιστον στην παρούσα φάση λόγω κρίσης, θα πρέπει να υπάρξει ουσιαστική τροποποίηση/μείωση των εξαψήφιων απολαβών των προσωπικών ιατρών και των χρεώσεων των ειδικών ιατρών,  προς όφελος του συστήματος υγείας των δημοσίων νοσοκομείων για αντιμετώπιση της παρούσας ή και μελλοντικών κρίσεων.
4. Τώρα που η κατάσταση ελέγχεται,  ήρθε η ώρα της αποκλιμάκωσης των μέτρων η οποία πάντα στις κρίσεις είναι πολύ πιο δύσκολη από την κλιμάκωση!  Ο στόχος τώρα είναι η επαναφορά στην κανονικότητα με προϋπόθεση όμως τον πλήρη περιορισμό των κρουσμάτων. Επειδή η Κύπρος είναι μικρή και «ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιο»,  τα Υπουργεία  θα πρέπει  να μην ανταγωνίζονται και να επικεντρώνονται  στο δικό τους «σπίτι» προσπαθώντας να επαναφέρουν τους τομείς αρμοδιότητας τους στην κανονικότητα, αλλά να συντονίζονται με τα άλλα Υπουργεία και οργανισμούς υπό έναν γενικό συντονιστή.

Σε αυτή την τεράστια εθνική προσπάθεια, το «ΕΜΕΙΣ» μεταξύ κράτους, επαγγελματιών υγείας, ιδιωτικού τομέα, συγκροτημένων εθελοντών  και της κοινωνίας των πολιτών που αποδείχθηκε πολύ ώριμη, κέρδισε την πρώτη μεγάλη μάχη και ελπίζουμε σύντομα  τον πόλεμο κατά του κορωνοϊού. Η αξιολόγηση της όλης κατάστασης δίδει τα μηνύματα της και η κοινωνία είναι αυτή που πρέπει μετά την κρίση να ρυθμίσει τις όποιες μεγάλες ή μικρές αλλαγές απαιτούνται  στο εγγύς  μέλλον, θέτοντας και τον κάθε υπεύθυνο, άξιο ή ανάξιο στην  θέση που του αξίζει…