Εμπορία παιδιών. Εξαναγκασμός σε εργασία. Σεξουαλική κακοποίηση. Βία στην οικογένεια. Αυτές είναι μόνο μερικές από τις κατηγορίες που αντιμετωπίζουν οι γονείς πέντε παιδιών στη Λάρνακα, οι οποίοι φέρεται να τα κακοποιούσαν ποικιλοτρόπως εδώ και χρόνια.
Η υπόθεση έπεσε σαν «κεραυνός εν αιθρία» στις τάξεις της «Αγίας» οικογένειας της Κύπρου, η οποία εμβρόντητη προσπαθεί να αποδώσει τη συμπεριφορά των γονέων σε ψυχιατρικά προβλήματα, υποβόσκουσες ανωμαλίες και «σκοτεινές» δυνάμεις που οδήγησαν μάνα και πατέρα στις ειδεχθείς πράξεις τους.
Στις λεπτομέρειες της υπόθεσης δεν θα υπεισέλθω. Δεν μπορώ, ωστόσο, να μη σχολιάσω τις λεπτομέρειες, αφενός της κάλυψης της είδησης αυτής από κάποια ΜΜΕ και αφετέρου του «σοκ» που υπέστη γι’ άλλη μια φορά η υποκριτική κυπριακή κοινωνία, η οποία συνειδητά δεν βλέπει πέρα απ’ τη μύτη της.
ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
Κι εξηγούμαι. Μερικοί συνάδελφοι δημοσιογράφοι, έσπευσαν να εμπλουτίσουν τα ρεπορτάζ τους με βαρύγδουπες φράσεις όπως «σπίτι της φρίκης», «φρικιαστικές στιγμές», «δεν το χωράει ο ανθρώπινος νους». Διερωτώμαι σε ποιο κοινωνικό πλαίσιο ζουν. Δεν καλύπτουν σχεδόν καθημερινά υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων από συγγενείς τους; Δεν κάνουν ρεπορτάζ που αφορούν στη βία στην οικογένεια; Δεν δημοσιεύουν στατιστικά ερευνών για τα θέματα αυτά; Τι ακριβώς δεν χωράει ο ανθρώπινος νους; Μέρος της δουλειάς μας είναι η ανάδειξη προβλημάτων και παθογενειών, με στόχο την αντιμετώπισή τους, όχι η παρουσίασή τους ως μεμονωμένα περιστατικά που «δεν τα χωράει ο ανθρώπινος νους». Ειδικά όταν τα στοιχεία δείχνουν το ακριβώς αντίθετο.
Το δεύτερο σημείο που αναδεικνύεται μέσα από την υπόθεση αυτή, είναι η στάση του κοινωνικού περίγυρου. Όπως συνάγεται από τις μαρτυρίες που δημοσιεύονται, τα όσα βίωναν τα παιδιά ήταν κοινό μυστικό. Την ίδια ώρα, παραδόξως όλοι δηλώνουν σοκαρισμένοι. Ενώ γνώριζαν. Ενώ έβλεπαν τα παιδιά παραμελημένα κι αφημένα, όπως λένε. Βλέπετε, η διάχυση της ευθύνης αποτελεί μια εύκολη μέθοδο περιορισμού της προσωπικής ευθύνης, σύμφυτη με την ανθρώπινη ύπαρξη. Εκτιμώ ότι αυτοί που έβλεπαν και δεν μιλούσαν, είναι ίδιοι με όσους έχουν σημαία ζωής το «κρύψε να περάσουμε». Ίδιοι με αυτούς που στέλνουν στο πυρ το εξώτερον τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση. Γιατί αν αυτά τα παιδιά γνώριζαν, ίσως να μπορούσαν ν’ αναγνωρίσουν τα σημάδια και ν’ αναζητήσουν βοήθεια νωρίτερα.
Είναι, αν μη τι άλλο, υποκριτικό κάθε φορά που γίνεται γνωστή μια τέτοια υπόθεση να «πέφτουμε απ’ τα σύννεφα». Η (σεξουαλική) βία και η κακοποίηση στο πλαίσιο της οικογένειας, είναι μέρος της καθημερινότητας πολλών ανθρώπων. Της δικιάς μας καθημερινότητας, του γείτονα, του συγγενή. Πότε, επιτέλους, θα πάψουμε να παρουσιάζουμε την ενδοοικογενειακή βία ως κάτι μεμονωμένο, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να προστατεύσουμε την «Αγία» οικογένεια της Κύπρου; Πολλές οικογένειες πάσχουν συθέμελα. Κι αυτό, γιατί δεν είναι όλοι οι άνθρωποι κατάλληλοι για να γίνουν γονείς. Δεν είναι όλες οι οικογένειες «Αγίες» επειδή απλώς είναι οικογένειες.
