Από το τραπέζι στην Τράπεζα και από τη Συνεργατική στην Ελληνική

Τρίτη, 16/10/2018 - 15:59
Ιωάννης Σάββα
Γράφει ο Ιωάννης Σάββα
Αρχαιολόγος-Ιστορικός ερευνητής

Τράπεζα στην αρχαία ελληνική γλώσσα, όπως ήδη γνωρίζουν οι περισσότεροι, ονομάζεται το τραπέζι πάνω στο οποίο οι πρώτοι τραπεζικοί υπάλληλοι άλλαζαν το ακέραιο νόμισμα σε ψιλά (επί το ακριβέστερον το ‘’κερμάτιζαν’’ εξού και η λέξη κέρματα), πιθανότατα κατά τον 8ο – 7ο αιώνα π.Χ κάπου στο αρχαίο βασίλειο της Λυδίας. Ακριβώς την ίδια ετυμολογία συναντούμε και στην αγγλική λέξη bank εκ του ιταλικού banco που κατά λέξη σημαίνει πάγκος, τραπέζι.

 Συνεπώς το τραπέζι δεν χρησιμοποιούταν μόνο για να εναποθέτει κανείς τον άρτον ημών τον επιούσιον αλλά και για να απλώνουν τα κέρδη τους οι παππούδες των σημερινών τοκογλύφων. Βέβαια για να εμπεδώσουν οι παλιοί αυτοί τοκογλύφοι την τραπεζική νοοτροπία όπως την ξέρουμε σήμερα έπρεπε να έρθει και να μας πλακώσει ο Μεσαίωνας – όλα τα ωραία γεννά ο Μεσαίωνας! Το χρήμα ως ρευστό αγαπά το ρευστό στοιχείο γι’ αυτό και οι πρώτες τράπεζες του κόσμου (τράπεζα ή Τράπεζα, ιδού η απορία) δημιουργήθηκαν κοντά στη θάλασσα, η Τράπεζα της Βενετίας πρώτα και της Βαρκελώνης αμέσως μετά. Και αν νομίζετε ότι η δημιουργία τους έχει σχέση με την αποικιοκρατική πολιτική αυτών των χωρών και την εκμετάλλευση του πλούτου των αδυνάτων λαών εκτός Ευρώπης, τότε καλά κάνετε και το νομίζετε.

 Την περαιτέρω ανάπτυξη των τραπεζών ευνόησε η σπουδαιότερη εφεύρεση του καπιταλισμού, που αποτελεί και το θεμέλιό του, η δημιουργία της Εταιρείας Περιορισμένης Ευθύνης (Ltd). Τον 15ο αιώνα, λίγο πριν το τέλος του Μεσαίωνα, αγγλικός νόμος παραχωρεί για πρώτη φορά το δικαίωμα περιορισμένης ευθύνης σε ορισμένες εμπορικές συντεχνίες και σε όλες τις μοναστικές κοινότητες (πάλι οι παπάδες- εδώ παπάς, εκεί παπάς, πού είναι ο παπάς;). Παρενθετικά για την Ιστορία, να αναφερθεί ότι οι πρώτοι φύλακες των καταθέσεων ήταν οι πρό Χριστού παπάδες/ιερείς των ναών της Δήλου και των Δελφών, όπου οι πλούσιοι έπαιρναν το χρυσό τους στο ιερό για να μην κινδυνεύσει. Κινδύνευε βέβαια αλλά ευτυχώς μόνο από τους βαρβάρους και τους ιερόσυλους. Μη σας παραξενεύει λοιπόν το υψηλό μετοχικό ποσοστό που κατείχε η Εκκλησία στην Ελληνική Τράπεζα. Όλα πλην της άγνοιας έχουν την ιστορική τους εξήγηση.

 Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα, οι εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης δυσλειτουργούσαν αφού χρειαζόταν ειδική βασιλική άδεια για τη λειτουργία τους. Τον γόρδιο δεσμό έλυσαν για άλλη μια φορά οι Άγγλοι με το Limited Liability Act του 1855. Γίνεται πια επίσημο: Οι επενδυτές δεν μπορούν να χάσουν περισσότερα από το ποσό εισφοράς τους, δηλαδή τις μετοχές. Πριν από  το νομικό αυτό πλαίσιο οι καημένοι οι επενδυτές όχι απλά μπορούσαν να χάσουν τα πάντα και να καταλήξουν στη φυλακή αλλά χάναν και τα κεφάλια τους. Κεφάλια και κεφάλαια καρατομούνται μαζί. Επομένως η εφεύρεση της Περιορισμένης Ευθύνης απεγκλώβισε τρόπον τινά τους επενδυτές και τους επέτρεψε να προβούν σε δραστηριότητες υψηλότερου ρίσκου. Και κυρίως τους διέσωσε από τη λαιμητόμο.

 Η ειρωνεία είναι ότι ακόμα και ο Άνταμ Σμιθ, πατέρας της καπιταλιστικής θεωρίας και θεμελιωτής της Πολιτικής Οικονομίας, αντιμετωπίζει το όλο θέμα με ακραιφνή δυσπιστία. Το 1776 θέτει τον εξής λογικότατο συλλογισμό: Αφού οι διευθυντές εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης διαχειρίζονται λεφτά άλλων, μην προσδοκάτε να τα φυλάνε με την ίδια επαγρύπνηση που θα φύλαγαν τα δικά τους. Τουλάχιστον στα χρόνια μετά τον ‘Ανταμ Σμιθ, υπήρχαν οι χαρισματικοί διευθυντές που ήταν πολλές φορές και ιδιοκτήτες και έτσι τα πράγματα ήταν κάπως καλύτερα. Σήμερα οι χαρισματικοί αντικαταστάθηκαν από εντελώς μέτριους τεχνοκράτες που δεν γεννήθηκαν με επιχειρηματικό δαιμόνιο αλλά αντ’ αυτού με το δαιμόνιο της φιλαργυρίας. Το ανύπαρκτο τους ταλέντο αντικαταστάθηκε με τίτλους πτυχίων ξένων συνήθως πανεπιστημίων και με την ολική ψευδαίσθηση ότι όποιος σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων μπορεί και αυτομάτως να διοικήσει μια επιχείρηση.

 Όλες οι κυπριακές τράπεζες είναι περιορισμένης ευθύνης. Τί τις περάσατε τις τράπεζες, κορόϊδα για να έχουν την ευθύνη; Την ευθύνη την έχει πάντα ο λαός που πλήρωσε μέχρι σήμερα 5,2 δισ. στην προσπάθεια της κυβέρνησης Αναστασιάδη να σώσει το Συνεργατισμό. Ρίξε χρήμα καημένε μου ραγιά! Αν λοιπόν αναρωτιέστε που πάνε τα λεφτά που στερηθήκατε για να πληρώσεις το τμήμα Φορολογίας τότε μην ανησυχείτε, είναι σε καλά χέρια. Η κυβέρνηση τα δίνει στις τράπεζες. Έτσι την ανικανότητα της διοίκησης και την περιορισμένη ευθύνη τους την πληρώνετε εσείς, που είστε ούτως ή άλλως ‘’περιορισμένοι΄΄.

 Η Συνεργατική Τράπεζα είναι η δεύτερη τοπική τράπεζα με ιστορική παρουσία στην Κύπρο που γίνεται θυσία στον βρώμικό βωμο των ετερόχθονων συμφερόντων. Είχε προηγηθεί η διάλυση της Λαϊκής Τράπεζας που είχε ιδρύσει με μόχθο ένας αληθινός εθνικός ήρωας ο Χριστόδουλος Σώζος. Δυστυχώς στη χώρα αυτή τους ήρωες τους θυμόμαστε μόνο σε καμιά εθνική επέτειο που παίρνουμε ρεπό ή τους κάνει τσιτάτο ο κάθε δημαγωγός.Τέλος πάντων, ήδη από το 2006 και την εξαγορά (όλα έχουν την τιμή τους σε αυτό το τόπο) μέρους της Λαϊκής από τη Μαρφίν είχε αρχίσει να βρωμάει το πράγμα, και μιλάμε για μεγάλη μπόχα. Αρχίζουν ξέφρενα πάρε δώσε με Λιβανέζους, Μαλτέζους και Εσθονούς, την Σάρα, τη Μάρα και το κακό συναπάντημα! Άκρον άωτον: Το 2007 η Λαϊκή αγοράζει την εσθονική AS SBM Pank και τέσσερα χρόνια μετά πουλιέται η ίδια σε αυτή! Καμιά έρευνα διαφάνειας δεν διατάχθηκε τότε και κανένας δημοκρατικός θεσμός δεν ταράχτηκε που η δεύτερη μεγαλύτερη τράπεζα της χώρας είχε γίνει μπαλάκι του πινκ πονκ.

 Ένας αόρατος ομφάλιος λώρος ενώνει άρρηκτα όλα αυτά τα γεγονότα για να φτάσουμε εδώ που φτάσαμε, στο κλείσιμο της Συνεργατικής Τράπεζας και στον εγγενή θάνατο της τελευταίας τράπεζας κυπριακών συμφερόντων. Οι σωτήρες του έθνους μπορούν να κοιμούνται ανέμελα, όλες οι κυπριακές τράπεζες ανήκουν πια σε ξένα συμφέροντα. Αν αρχίσατε να διερωτάστε τι γίνεται σε μια χώρα χωρίς εθνικές τράπεζες σε περιπτώσεις πολέμου ή κρίσεων, πάρτε τότε καλύτερα ένα βιβλίο Ιστορίας.

Συνοψίζοντας, προτείνω όλα τα λεφτά που δόθηκαν μέχρι σήμερα στις τράπεζες από τις τσέπες των πολιτών να επιστραφούν στους πολίτες εν είδει μετοχών περιορισμένης ευθύνης. Και μην μου πείτε πού θα βρουν τα χρήματα οι Τράπεζες. Η Ελληνική ετοιμάζει πώληση δανείων ύψους 144 εκατομμυρίων στην B2Kapital Cyprus Ltd -μή σας ξεγελά το Cyprus για νορβηγική πρόκειται- και ακολουθεί η Alpha Bank και η Eurobank. Καλά κρασιά.