Η ελάχιστη εγγύηση ή η εγγύηση των ελαχίστων

Τετάρτη, 26/9/2018 - 14:18
Ιωάννης Σάββα
Γράφει ο Ιωάννης Σάββα
Αρχαιολόγος-Ιστορικός ερευνητής

Το 2014 η Βουλή των Αντιπροσώπων ψήφισε νομοσχέδιο με τίτλο «Ο περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμος του 2014», που αφορούσε την εφαρμογή ενός νέου συστήματος κοινωνικής πρόνοιας. Αίφνης, το κυπριακό κράτος έπαψε να είναι απλά κράτος δικαίου και μετεξελίχθηκε σε ‘’φιλόπτωχο’’ κράτος δικαίου. Όπως πολύ ορθά διέσωσε η λαϊκή θυμοσοφία «όλα τα ‘χει η Μαριορή ο φερετζές της έλειπε»!

Η κατά τα άλλα αδρανής τοπική κοινωνία παρουσίασε τότε δύο τάσεις ή καλύτερα δύο πόλους. Από την μια είχαμε όσους έπαψαν να αναζητούν εργασία και βολεύτηκαν στην ευτελή θαλπωρή του εγγυημένου εισοδήματος και από την άλλη πλευρά είχαμε τους γνωστούς ευαίσθητους πολίτες των οποίων το πολιτικό ήθος λέει θίχτηκε(!), αφού οι ίδιοι έπρεπε να δουλεύουν, σκληρά είναι η αλήθεια, για να πάρουν τα ίδια ποσά ,αν όχι λιγότερα, με αυτά του εγγυημένου εισοδήματος.

Κοινό χαρακτηριστικό και των δύο κατηγοριών αποτελεί ότι σε όλα τα άλλα μείζονα κοινωνικά προβλήματα, πριν και μετά το 2014, άπαντες απόντες. Όπως είναι γνωστό από την Ιστορία, τίποτα δεν κινητοποιούσε τις μάζες ένθεν κακείθεν όσο η μάσα. Τρώνε αυτοί που δεν δουλέυουν, να μην φάνε και αυτοί που δουλεύουν;

Το ποσό του εισοδήματος υπολογίστηκε, εντελώς αυθαίρετα και χιμαιρικά, σε 480 ευρώ και σε περιπτώσεις ενοικίου, που είναι και οι δυσχερέστερες, σε 154 (ζεύγος ή μονήρης) με 280 ευρώ (τετραμελής ή πενταμελής οικογένεια). Τόσο κοστολόγησε η κυπριακή Δημοκρατία το περιβόητο δικάιωμα της ανθρώπινης ζωής, της ελευθερίας και της αξιοπρεπούς διαβίωσης, δικαίωμα για το οποίο προσέφεραν αδιαλείπτως οι λαοί το αίμα τους ως θυσία ευάρεστη, ελπίζω όχι εις μάτην.

Λυπηρότερο από όλα είναι ότι και οι ίδιοι οι συνανθρώποι μας, πολλόι εξ αυτών νέοι και θαλεροί, καταδίκασαν τον εαυτό τους, με την ευλογία πάντα του κράτους, σε έναν ελάχιστο εγγυημένο περιορισμό χωρίς να έχουν τη δυνατότητα να αναπτύξουν μέσα από την κοινωνική ζωή τα φυσικά τους χαρίσματα. Έχουν βεβαίως και οι ίδιοι οι λήπτες του εισοδήματος αμέριστη την ευθύνη για τα δεινά του τόπου και για την κατάσταση παρακμής τους, αν όντως είναι σε θέση να εργαστούν και δεν το κάνουν αλλά προτίμησαν να πλειοδοτήσουν την ζωτική τους ενέργεια και το σφρίγος τους στα 480 ευρώ. Τοιουτοτρόπως οδηγούνται οι κοινωνίες σε πνευματικό μαρασμό και εγκαθίστανται οι δήθεν δημοκρατίες, οι οποίες ανέκαθεν ευνούσαν τους φτωχούς πληβείους αφού ο κίνδυνος να αποκτήσουν όλοι οι πολίτες πνευματικά και υλικά εφόδια (να γίνουν ‘’άριστοι’’) παραπέμπει σε άλλα πολιτικά συστήματα, απειλητικά για την δημοκρατία.

Αντί λοιπόν το κράτος δικαίου να αγωνιά για την πρόοδο και την ψυχοσωματική υγεία των πολιτών του, με την εγγύηση του εργάζεσθαι και με την πάση θυσία καλλιέργεια των φυσικών χαρισμάτων του κάθε ανθρώπου, αντίθετως προτίμησε να εγγυηθέι την επιβίωση αλλά όχι την ζωή, έννοιες καθόλου ταυτόσημες.

Φυσικά, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, το αστικό καθεστώς δεν δίνει το εγγυημένο εισόδημα απλά από φιλανθρωπία επειδή σκοτίζεται και πολύ για τους ενδεείς συνανθρώπους μας αλλά επειδή φοβάται μην ξεσηκωθούν και τα κάνουν όλα ρημαδιό, όπως είχε συμβεί παλαιότερα σε περιόδους ανεργίας και ανέχειας. Εξάλλου το εισόδημα (εργαζομένου και ανέργου ανάκατα αφού το κράτος τα έχει ισοπεδώσει όλα)  πρέπει να είναι αρκετό ίσα για να βγάλεις την σήμερον αλλά όχι την επαύριον.

Γιατί άπαξ και λύσεις το πρόβλημα της επιβίωσης και αρχίσεις επιτέλους να ζεις και όχι απλά να επιβιώνεις, τότε θα αρχίσεις αυτομάτως και να σκέφτεσαι και αυτό δεν το θέλουν καθόλου οι έχοντες και κατέχοντες εξουσιαστές. Βασικό στοιχείο του κάθε πολιτισμού είναι η ειρήνη και η ευημερία. Θα αρχίσεις να σκέφτεσαι πως και γιατί γίνεται ο καταμερισμός του πλούτου και γιατί δεν έχει λυθεί το πρόβλημα της φτώχειας ακόμη, παρά τα αλματώδη βήματα του πολιτισμού. Τίς πταίει; Πως μπορεί κανείς να δημιουργήσει πολιτισμό αν καθημερινά τον ζώνει το άγχος πως θα ξημερώσει η επαύριος;

Δεν είναι καθόλου τυχαίο άλλωστε που ενώ οι πλούσιοι και οι ευκατάστατοι αστοί νοικοκυραίοι όλο και αυξάνονται στον αιώνα μας, εντούτοις το πρόβλημα της φτώχειας επιδεινώνεται και καθίσταται δισεπίλυτο και καλά από τα κράτη (;). Μήπως, λέω μήπως, αντί να ασχολούμαστε με τον ένα και τον άλλο φτωχό αδελφό ημών οφείλουμε να ασχοληθούμε και λίγο με το πρόβλημα της φτώχειας στην κοιτίδα του;

Καλή η ελεημοσύνη αλλά καλύτερη η δικαιοσύνη. Καλός ο φιλόπτωχος, καλύτερος ο φιλάνθρωπος.