Δεν είναι που δεν έχουν πια νόημα τα ανάθεμα σ’ αυτούς που μας πρόδωσαν.

Δεν είναι που στο ποτάμι της Ιστορίας έτρεξε πια πολύ νερό αλλά και λάσπη.

Δεν είναι καν που η επανάληψη εικόνων και μαρτυριών δεν σφίγγουν πια το στομάχι το οποίο δεν προλαβαίνει τώρα να «χωνέψει» τα όσα συμβαίνουν σε αυτό τον τόπο.

Είναι που οι «ένοχοι και συνένοχοι, αθώοι και συναθώοι» του τότε, έγιναν μετά ένα και γέννησαν την νέα εκδοχή του «πατριωτισμού».

Είναι που λες και όλοι μαζί ξεπλύθηκαν στην Κολυμβήθρα του Σιλωάμ και βγήκαν αγνοί και άσπιλοι να δώσουν μαθήματα της νέας «εθνικής αποστολής».

Είναι που δεν καταλάβαμε ποτέ πως οι ακρότητες, ο φανατισμός, οι απόλυτες αλήθειες, η μονόδρομη ανάγνωση της Ιστορίας θα οδηγούν πάντα σε καταστροφές.

Είναι που δεν μας άξιζε, αλήθεια, αυτή η τραγωδία αφού δεν καταφέραμε να γίνουμε λίγο πιο σοφοί.

Κοντά μισό αιώνα και ζούμε τα ίδια. Μόνο που μας μπέρδεψαν τόσο πολύ τα πρόσωπα και η Ιστορία τους. Στο όνομα ενός «πατριωτισμού» και μιας «εθνικής αποστολής» έγιναν όλα. Κι ούτε που καταλάβαμε πως από τα πολλά συνθήματα ξεμείναμε από το λόγο της αλήθειας και της προοπτικής…