Η πολιτεία δείχνει έτοιμη να αλλάξει τα δεδομένα στην πορεία που παίρνει το διαδίκτυο. Η κατάσταση έχει ξεφύγει, τόσο στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης, όσο και στις ιστοσελίδες. Τα προβλήματα είναι πολλά. Μέσα στα θετικά, υπάρχουν και τα αρνητικά. Είναι μεν η πολυφωνία και η ταχύτητα στη μετάδοση των ειδήσεων, είναι όμως και τα σοβαρά λάθη. Εσκεμμένα και όχι.
Με αφορμή την ημερίδα που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα από το Γραφείο Ενημέρωσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το Κυπριακό Πρακτορείο Ειδήσεων, την Ένωση Συντακτών Κύπρου, την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης Κύπρου και την Επιτροπή Δημοσιογραφικής Δεοντολογίας, άνοιξε το ζήτημα των Fake News. Δηλαδή, των ψευδών ειδήσεων. Στην Κύπρο ίσως να νομίζουμε ότι δεν υπάρχει αυτό το πρόβλημα. Στην πραγματικότητα, οι ψευδείς ειδήσεις βρίσκονται ανάμεσά μας.
ΤΙ ΕΙΝΑΙ όμως τα Fake News; Ένας από τους όρους που δημιουργήθηκε για να καλύψει αυτό το πρόβλημα, αναφέρει: «Μικρές ομάδες ανθρώπων που προσπαθούν να διαδώσουν κάποιες συγκεκριμένες ιδέες ή ακόμη που θέλουν να υπομονεύσουν την φήμη μιας αντίθετης ιδέας (ή και προσώπου), γράφουν άρθρα τα οποία χαρακτηρίζονται από υπερβολές και ανακρίβειες». Συνήθως οι ιστοσελίδες που αναπαράγουν ψεύτικες ειδήσεις, δημιουργούνται από ανθρώπους με ακραίες πεποιθήσεις.
ΝΑ ΑΝΑΦΕΡΩ ένα πρόσφατο παράδειγμα που θυμάμαι. Τον περασμένο Απρίλιο, λίγο πριν από το δημοψήφισμα στην Τουρκία για τις συνταγματικές εξουσίες του Ερντογάν, είχαν μεγαλώσει σε αριθμό οι παραβιάσεις των τουρκικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από το Αιγαίο. Για όσους ξέρουν την πραγματικότητα, αντιλήφθηκαν ότι οι παραβιάσεις έγιναν στο πλαίσιο της προσπάθειας δημιουργίας μικρής κλίμακας έντασης (διπλωματικής), για φανατισμό του τουρκικού λαού. Εκείνη την ημέρα, μια ιστοσελίδα έγραψε «ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΤΩΡΑ, ΣΥΡΡΑΞΗ ΣΤΟ ΑΙΓΑΙΟ». Ο τίτλος συνοδευόταν από μια φωτογραφία ελληνικού μαχητικού που έριχνε πύραυλο.
ΟΤΑΝ ΕΓΩ το είδα, δεν έδωσα σημασία. Με την εμπειρία που πρόλαβα να αποκτήσω και την κρίση που απέκτησα ως δημοσιογράφος που είμαι συνέχεια στο διαδίκτυο, ήξερα ότι η είδηση ήταν ψευδής. Όταν διάβασα όμως τα σχόλια που έκανε ο απλός κόσμος στο facebook της συγκεκριμένης ιστοσελίδας, κατάλαβα ότι αρκετός κόσμος όχι απλά το είχε πιστέψει, αλλά αναπαράγαγε την «είδηση» αυτή.
ΑΚΟΜΗ ΚΑΤΙ. Πολλοί λένε ότι οι ψευδείς ειδήσεις άρχισαν να εμφανίζονται κατά την προεκλογική εκστρατεία του Ντόναλτ Τραμπ. Διαφωνώ με αυτή την θέση. Ίσως τα ψέματα σε εκείνη την προεκλογική να ήταν και η αφορμή για να μπει στο τραπέζι το σοβαρό αυτό πρόβλημα. Τα Fake News εμφανίζονται εδώ και πολλά χρόνια στο διαδίκτυο. Οι επιτήδειοι ή οι μισαλλόδοξοι, βρήκαν την ευκαιρία να δράσουν μέσω των ιστοχώρων. Το ζήτημα είναι να μην επιτρέψουμε εμείς οι δημοσιογράφοι να επεκταθεί το πρόβλημα στον χώρο μας.
ΕΧΩ ΤΗΝ εντύπωση ότι το πρόβλημα δεν θα επιλυθεί τόσο εύκολο. Βεβαίως, είναι προς την ορθή κατεύθυνση η προσπάθεια που κάνει η πολιτεία μέσω του νέου νομοσχεδίου περί Τύπου. Στην πραγματικότητα όμως, το πρόβλημα θα επιλυθεί με την εκπαίδευση των δημοσιογράφων και όχι με κανονισμούς που θα περάσουν από την Βουλή των Αντιπρόσωπων. Ίσως η κατοχύρωση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος και η ευχέρεια στις αρμόδιες Αρχές να κλείνουν τέτοιου είδους ιστοσελίδες, να επιλύσει το πρόβλημα που άρχισε να εμφανίζεται στην κυπριακή κοινωνία.
