Το ταξίδι της προσφυγιάς… ένα ταξίδι γεμάτο πόνο, αγωνία και επιμονή. Το μαύρο εκείνο καλοκαίρι του 1974, διακόσιες χιλιάδες πρόσφυγες έφυγαν από τον τόπο τους με τα ρούχα που φορούσαν με προορισμό το άγνωστο. Προσπάθησαν να βρουν προσωρινό καταφύγιο εκεί και όπου μπορούσαν, σε σχολεία, σε ημιτελείς σπίτια και αντίσκηνα. Πολλοί από αυτούς αποφάσισαν να μεταναστεύσουν στο εξωτερικό, ενώ άλλοι κατέληξαν σε προσφυγικούς συνοικισμούς εκεί όπου ζουν μέχρι και σήμερα, με την ελπίδα της επιστροφής στα χωριά τους.

Το Alphanews.Live σε προηγούμενα του ρεπορτάζ επιχείρησε να καταγράψει τον πόνο του βίαιου ξεριζωμού που βίωσαν χιλιάδες πρόσφυγες, την αγωνία για το που θα βρουν προσωρινό κατάλυμα και τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν τα πρώτα χρόνια της προσφυγιάς. Πως πολλοί από αυτούς κατέληξαν στους προσφυγικούς συνοικισμούς και πιο ρόλο διαδραματίζουν σήμερα τα προσφυγικά σωματεία.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση μερικών οικογενειών από το Δίκωμο, που έφυγαν από τα σπίτια τους άρον άρον, μετά τους τουρκικούς βομβαρδισμούς. Ανάμεσα σε αυτούς και η Μαρία Τσιούρτου η οποία τις μέρες της εισβολής ετοιμαζόταν να φέρει στον κόσμο το δεύτερο της παιδί. Τα τραγικά ωστόσο γεγονότα του 1974 την ανάγκασαν να γίνει πρόσφυγας στον ίδιο της τον τόπο. Πενήντα χρόνια μετά θυμάται με κάθε λεπτομέρεια την οδύσσεια και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε η ίδια και η οικογένεια της κατά την βίαιη εκδίωξη τους από το χωριό τους.

Λίγες μέρες μετά την τουρκική εισβολή η κ. Μαρία με την οικογένεια της αποφάσισαν να φύγουν από το Δίκωμο με τα πόδια, προσπαθώντας να βρουν ασφαλές καταφύγιο.

Η πικρή ζωή στα αντίσκηνα

Η ίδια, με ένα παιδί στην κοιλιά και ένα στην αγκαλιά, μαζί με την σύζυγο της μετά από πολλές μέρες περιπλάνησης, κατέληξαν σ’ ένα σχολείο στη Δευτερά που είχε μετατραπεί σε προσωρινό καταυλισμό για πρόσφυγες.

Στις 22 Αυγούστου η κ. Μαρία μεταφέρθηκε στο Νοσοκομείο Λευκωσίας, εκεί όπου έφερε στον κόσμο «το παιδί της εισβολής» που είχε στα σπλάχνα της. Οι μέρες ωστόσο περνούσαν, οι ανάγκες αυξάνονταν και οι ελπίδες για επιστροφή όλο και λιγόστευαν. Άνδρες αναγκάστηκαν να δουλέψουν και πολλοί επέλεξαν την ξενιτιά για να μπορέσουν να ζήσουν την οικογένεια και τα παιδιά τους

Μαρία Τσιούρτου –  Πρόσφυγας από το ΔίκωμοΟι άνδρες έπρεπε να δουλέψουν, άρχισαν να σκέφτονται το εξωτερικό. Ο σύζυγος μου και ο αδελφός μου δούλεψαν λίγο καιρό σε ένα μεταλλείο στο Μιτσερό και μετά πήγαν Βουλγαρία.

Την ίδια περίοδο η Κυβέρνηση αποφάσισε να δημιουργήσει καταυλισμούς με αντίσκηνα προκειμένου να στεγάσει τους χιλιάδες πρόσφυγες που αναπόφευκτα έμειναν στους δρόμους. Η κ. Μαρία μαζί με τα δύο της παιδιά αποφασίζουν να μείνουν στον προσωρινό καταυλισμό που στήθηκε στο Ψιμολόφου.

Η ζωή στους καταυλισμούς ήταν ιδιαίτερα δύσκολη και σκληρή, με τους πρόσφυγες να έχουν για σκέπη ένα αντίσκηνο. Σε μερικούς καταυλισμούς μάλιστα, δημιουργήθηκαν ακόμη και προσωρινά σχολεία για τα προσφυγόπουλα.

Η ζωή στους συνοικισμούς και σωματεία

Όσο τα χρόνια περνούσαν η ζωή στα αντίσκηνα γινόταν ακόμα πιο δύσκολη, μητέρες και παιδιά ζούσαν στην αγωνία και την αβεβαιότητα, με τους άνδρες μακριά από τις οικογένειες τους και τα χρήματα να είναι λιγοστά.

Κι ενώ το ταξίδι της προσφυγιάς φαινόταν ατελείωτο, η Κυβέρνηση προχώρησε στην ανέγερση προσφυγικών συνοικισμών, προσφέροντας μια πιο ασφαλή στέγη στους χιλιάδες πρόσφυγες που έμειναν εκτεθειμένοι στις ορέξεις του Αττίλα. Πρόσφυγες προσπάθησαν να κτίσουν μια καινούργια ζωή μακριά από τον τόπο τους.

Μετά το μαύρο καλοκαίρι του 1974 χιλιάδες πρόσφυγες σκορπίστηκαν σε διάφορα μέρη του νησιού και ολόκληρες κοινότητες διαλύθηκαν. Κάπου εκεί, εμφανίστηκε και η ανάγκη για δημιουργία προσφυγικών σωματείων που μέσα από πρωτοβουλίες και δραστηριότητες διατηρούν μέχρι σήμερα την φλόγα της ελπίδας για επιστροφή ζωντανή.