3 Μαρτίου 1957…ο Γρηγόρης Αυξεντίου γράφεται στη λίστα με τους Αθάνατους, μετά από ηρωική μάχη στα βουνά του Μαχαιρά.

Ο Γρηγόρης εισχωρεί το 1955 στην ΕΟΚΑ δίνοντας τον λόγο της Στρατιωτικής του Τιμής, αντί του καθιερωμένου όρκου της ΕΟΚΑ και μπαίνει στον αγώνα κατά των Άγγλων.

Τα ονόματά του πολλά, “Ζήδρος”, “Ρήγας”, “Αίαντας”, “Άρης”, “Μάστρος”, “Ανταίος” και “Ζώτος”. Πολύ γρήγορα του δόθηκε η θέση του υπαρχηγού της ΕΟΚΑ.

Η καταδίωξη και η τελευταία μάχη

1 Απριλίου 1955, οι Άγγλοι καταζητούν τον Ζήδρο έναντι γερής αμοιβής.

3 Μαρτίου 1957…αφού οι Άγγλοι καταζητούν παντού τον Γρηγόρη χωρίς αποτέλεσμα και αφού παίρνει χίλια πρόσωπα με αποτέλεσμα τον αποπροσανατολισμό τους, έρχεται η προδοσία.

Αυτοκίνητα και ελικόπτερα περικυκλώνουν το κρησφύγετό του που βρίσκεται κοντά στα βουνά του Μαχαιρά. Η πολύωρη μάχη αρχίζει και ο Γρηγόρης μένει ανυποχώρητος. Ώρες μετά και αφού αρνείται να παραδοθεί, λούζουν το κρησφύγετο με βενζίνη και το παραδίδουν στις φλόγες, καταγράφοντας το όνομα του Γρηγόρη Αυξεντίου με χρυσά γράμματα στην ιστορία του τόπου.

Ο μεγάλος ποιητής Γιάννης Ρίτσος γράφει τον “Αποχαιρετισμό” για τον ήρωα, παραθέτοντας μερικές από τις σκέψεις που ο ίδιος ο ποιητής φαντάζεται ότι θα έκανε τις τελευταίες του ώρες ο Ζήδρος.

Advertisement

“ ‘Ολες οι καμπάνες της Γης σήμαναν μεμιάς. ‘Ολα τ’ ανθρώπινα μέτωπα ψηλά. ‘Ολες οικαρδιές μεσίστιες. Στο χωριό Λύση, ανάμεσα Λευκωσία κι Αμμόχωστος, η μάνα τουέσφιξε το μαύρο της τσεμπέρι κάτου απ’ το δυνατό σαγόνι της κι είπε ακριβώς τα λόγιαπου περίμενε ο γιος της: “Είμαι πέρφανη. Κάλλιο μια φούχτα τιμημένη στάχτη, παράγονατισμένος ο λεβέντης μου”. Ο πατέρας του πάλι, σαν πήγε στο στρατιωτικό νοσοκομείοτης Λευκωσίας, αναγνώρισε το καμένο παιδί του απ’ τις χοντρές ελληνικές κοκάλες του κιαπό κείνο το χρυσό κωνσταντινάτο που άχνιζε στον κόρφο του και στον κόρφο τουκόσμου. “

Ποιος ήταν ο Γρηγόρης Αυξεντίου;

Ο Αυξεντίου γεννήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου του 1928 στο χωριό Λύση. Γονείς του ήταν ο Πιερής και η Αντωνία Αυξεντίου, και είχε μία μικρότερη αδελφή, την Χρυστάλα. Αφού αποφοίτησε από το Γυμνάσιο, πήγε στην Ελλάδα με σκοπό να σπουδάσει στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων, όμως δεν κατάφερε να εισαχθεί. Κατετάχθη στον Ελληνικό στρατό και πέρασε από τη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών Πεζικού, ενώ παράλληλα μελετούσε φιλολογία για να μπει στην φιλοσοφική σχολή Αθηνών. Απολύθηκε από το Στρατό ως Έφεδρος Ανθυπολοχαγός Πεζικού και στη συνέχεια υπηρέτησε στα ελληνοβουλγαρικά σύνορα για λίγους μήνες, προτού και επιστρέψει στην Κύπρο το 1952, όπου εργάστηκε μαζί με τον πατέρα του και αρραβωνιάστηκε.