Ήταν το 2022 όταν ο Βουλευτής της ΔΗΠΑ και Πρόεδρος της Επιτροπής Μεταφορών, Μαρίνος Μουσιούττας έθετε ενώπιον του κοινοβουλευτικού Σώματος πρόταση νόμου για τη ρύθμιση του περιοδικού ελέγχου κτιρίων, γνωστό και ως ΜΟΤ. Το Υπουργείο Εσωτερικών έκρινε τότε ότι έπρεπε να προετοιμαστεί ένα πλήρες και καλά δομημένο νομοσχέδιο, προχωρώντας σε απόσυρση της πρότασης Μουσιούττα.

Η τραγωδία που πρόσφατα σημειώθηκε στη Λεμεσό και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο μιας πενταμελούς οικογένειας, έφερε ξανά στην επιφάνεια το θέμα που επανέρχεται όλο και πιο συχνά στον δημόσιο διάλογο, με τους ειδικούς να κρούουν εκ νέου τον κώδωνα του κινδύνου.

Αυθαιρεσίες και μπαλκόνια που πέφτουν

Επί του παρόντος την ευθύνη για τις επικίνδυνες οικοδομές φέρουν οι τοπικές Αρχές, με την αρμοδιότητα να περνά σύντομα -τον Μάιο- στα χέρια των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης. Η ανεπάρκεια, ωστόσο, της οικείας νομοθεσίας κρατά τις υπηρεσίες δέσμιες των ιδιοκτητών.

Κι αυτό διότι, σε περίπτωση εντοπισμού μιας επικίνδυνης οικοδομής, ενημερώνονται με επιστολή οι ιδιοκτήτες που, με τη σειρά τους, υποχρεούνται εντός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος να διορίσουν μηχανικό που θα αναλάβει εκπόνηση μελέτης άρσης επικινδυνότητας. Δεν πρόβλέπεται, όμως, τρόπος να εξαναγκαστούν. Μόνη εναλλακτική είναι τα όσα προνοεί το άρθρο 15Β  στον Περί Οδών και Οικοδομών Νόμο, σύμφωνα με το οποίο ο Δήμος δύναται να εισέλθει αυτεπάγγελτα στην επικίνδυνη οικοδομή ή/και να την εκκενώσει, προκειμένου να εξασφαλιστούν συνθήκες άρσης της επικινδυνότητας.Βάσει του ίδιου άρθρου η Δημοτική Αρχή δύναται να επιβάλει διοικητικό πρόστιμο μέχρι και €20.000 και ημερήσιο πρόστιμο €200 σε όλους τους ιδιοκτήτες που δεν συμμορφώνονται με τις πρόνοιες του Νόμου.

Διαβάστε επίσης: «Στείλτε τη σόμπα στο εξωτερικό»: Τράγκολας και Γεωργίου αμφισβητούν το πόρισμα ΗΜΥ για την τραγωδία

Όπως επανειλημμένα έχει αναφερθεί από αρμόδιους, οι τοπικές Αρχές αλλά και οι Επαρχιακοί Οργανισμοί Αυτοδιοίκησης δε διαθέτουν τα κονδύλια ώστε να προχωρήσουν ιδία δαπάνη σε επιδιορθώσεις, με το κόστος να υπολογίζεται σε δεκάδες εκατομμύρια ευρώ. Ενδεικτικά, μόνο εντός των αστικών ορίων της Λεμεσού οι επικίνδυνες οικοδομές υπολογίζονται σε πέραν των 400 (μονοκατοικίες, πολυκατοικίες και εμπορικά υποστατικά).

Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα ολοένα και πιο συχνά, η κοινή γνώμη παρακολουθεί ειδήσεις με πτώσεις διαβρωμένων μπαλκονιών, αλλά και με κτίρια που αποτελούν παγίδες θανάτου για τους ενοίκους τους.

Πώς θα μπορούσε να λειτουργεί το ΜΟΤ

Σύμφωνα με το ΕΤΕΚ το ΜΟΤ κτιρίων θα μπορεί να περιλαμβάνει ελέγχους για επεκτάσεις χωρίς την απαραίτηση άδεια, στατικές προδιαγραφές αλλά και τακτικές εγκαταστάσεις. Μετά το πέρας ενός συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος, ο ιδιοκτήτης θα υποχρεούται να απευθύνεται σε αδειοδοτημένο μηχανικό για έλεγχο της οικοδομής του, ενώ η δυνατότητα αυτεπάγγελτα θα παρέχεται και στους κατά τόπους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης που θα μπορεί να αποστέλει επί τόπου επαγγελματία για αυτοψία στα κτίρια.

Τα ευρήματα θα καταγράφονται σε έκθεση που καταχωρείται σε ηλεκτρονικό σύστημα και στο οποίο πρόσβαση θα έχουν όλες οι σχετικές και αρμόδιες υπηρεσίες, αποφασίζοντας τα μετέπειτα βήματα προς αποκατάσταση των κτιρίων ή τη λήψη μέτρων εναντίον των ιδιοκτητών.

Διαβάστε επίσης: «Ένα στο εκατομμύριο να είναι η τηλεόραση», λένε οι ηλεκτρολόγοι για τη φονική πυρκαγιά

Ήδη το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου έχει καταρτίσει έγγραφα οπτικού ελέγχου κτιρίων μικρότερου ή μεγαλύτερου εμβαδού από μηχανικούς ή ομάδες επαγγελματιών.

Αυτό, ωστόσο, που τονίζεται, είναι πως στο νομοσχέδιο, πέραν του μηχανισμού αξιολόγησης και καταγραφής των επικίνδυνων ή με αυθαιρεσίες οικοδομών, θα πρέπει να προβλέπονται οι διαδικασίες αποκατάτασης των οικοδομών αλλά και αντιμετώπισης των ιδιοκτητών τους, συμπεριλαμβανομένων των όποιων μέτρων χρήζουν ανά περίπτωση εφαρμογής.