Σημαντική αύξηση στους αριθμούς χρηστών κάνναβης καταδεικνύει η Έρευνα Γενικού Πληθυσμού της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων (ΑΑΕΚ) για το 2023, ενώ καταγράφηκε σχεδόν διπλάσιος αριθμός χρηστών που συνεχίζουν τη χρήση, πέραν της μίας φοράς. Εξάλλου, και τα στοιχεία από την ανάλυση αστικών λυμάτων του 2022, όπως ανακοίνωσε η ΑΑΕΚ, έδειξαν αυξημένη χρήση κάνναβης σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά, ιδίως κατά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες.

Επιπρόσθετα, όσον αφορά τη χρήση αλκοόλ, η Έρευνα Γενικού Πληθυσμού έδειξε αύξηση στο ποσοστό ατόμων που έφτασαν σε σημείο μέθης έστω και μια φορά στη ζωή (46% σε σχέση με 40% το 2019). Σημαντική αύξηση σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια (5,7% το 2023 έναντι 4,5% το 2019) παρουσίασε και το ποσοστό των ατόμων με εξάρτηση από το αλκοόλ. Ένα ιδιαίτερα ανησυχητικό στοιχείο που προέκυψε, όμως, ήταν ότι ανάμεσα στα άτομα που είχαν καταναλώσει αλκοόλ κατά τους τελευταίους έξι μήνες, το 32% ανέφερε ότι είχε οδηγήσει μετά από κατανάλωση 3-6 ποτών.

Οι δύο έρευνες παρουσιάστηκαν το πρωί της Πέμπτης από την ΑΑΕΚ στο Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. Όπως εξήγησε ο Πρόεδρος της Αρχής, Δρ. Χρίστος Μηνά, η Έρευνα Γενικού Πληθυσμού διεξάγεται ανά τριετία και φέτος αφορούσε δείγμα 3.500 ατόμων ηλικίας 15-64 ετών. Στην εν λόγω έρευνα αναλύθηκαν δεδομένα για κάπνισμα, αλκοόλ, ηρεμιστικά, ηλεκτρονικά παιχνίδια και ναρκωτικά. Επίσης, η έρευνα Ανάλυσης Αστικών λυμάτων διεξάγεται σε ετήσια βάση, με τέσσερις μετρήσεις τον χρόνο σε κάθε επαρχία.

Όπως ανέφερε ο κ. Μηνά κατά την παρουσίαση των στοιχείων σχετικά με τη χρήση κάνναβης, αυτή αναδείχθηκε ως η πιο διαδεδομένη μεταξύ άλλων παράνομων ουσιών, με το 18% του πληθυσμού να αναφέρει ότι έχει κάνει χρήση έστω και μία φορά, ποσοστό αυξημένο σε σχέση με το 14% που καταγράφηκε το 2019.

Επιπρόσθετα, όπως ανέφερε στη συνέχεια η Ιωάννα Γιασεμή, Προϊστάμενη Τμήματος Παρακολούθησης, μεγαλύτερα ποσοστά χρηστών κάνναβης παρουσιάζουν οι ηλικιακές ομάδες 15-24 (21,8%) και 25-34 (27%). Η ίδια επεσήμανε, ακόμα, ως ανησυχητικό στοιχείο τη σημαντική αύξηση χρηστών στην ηλικιακή ομάδα 45-54 (12,9%) η οποία για πρώτη φορά παρουσίασε διψήφιο ποσοστό, ενώ σε όλες τις προηγούμενες έρευνες ήταν μονοψήφιο, με μεγαλύτερο το 7,2%.

Η κ. Γιασεμή ανέφερε ως ένα από τα στοιχεία που προκαλούν προβληματισμό, το γεγονός ότι 73% των ερωτηθέντων θεωρεί ότι μπορεί να έχει πρόσβαση σε κάνναβη μέσα σε ένα 24ωρο, κάτι που ενισχύει την αντίληψη ότι η ουσία αυτή βρίσκεται παντού. Σημείωσε, δε, ότι σημαντική αύξηση παρουσίασαν κατά τις δύο τελευταίες έρευνες τα άτομα που δε μένουν μόνο στη δοκιμή, αλλά συνεχίζουν τη χρήση.

Παρέθεσε, ακόμα, στοιχεία που δείχνουν ότι 40% των ερωτηθέντων ανέφεραν πως γνωρίζουν άτομα που κάνουν χρήση και ότι 34% έχει φίλους που κάνουν χρήση, σημειώνοντας ότι τέτοιοι παράγοντες ενέχουν αυξημένο κίνδυνο για να κάνει κάποιος χρήση. Ανέφερε, δε, ότι πιο επιρρεπείς είναι άντρες των ηλικιών 15-34.

Πολύ μικρότερα είναι τα ποσοστά του πληθυσμού που κάνουν χρήση άλλων ουσιών (έκστασι, αμφεταμίνες, κοκαΐνη, ηρωίνη, LSD), αν και η έρευνα του 2023 κατέγραψε αύξηση στη χρήση όλων των ουσιών, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Συγκεκριμένα, το ποσοστό χρηστών έκστασι διπλασιάστηκε από πέρσι (2,4% από 1,2%), όπως επίσης και των αφεταμινών (1% από 0,4%), ενώ το ποσοστό χρηστών LSD ανήλθε στο 1,5% σε σχέση με το 0,6% πέρσι.

Τα στοιχεία της ανάλυσης λυμάτων, που παρουσιάστηκαν παράλληλα με τα στοιχεία της έρευνας Γενικού Πληθυσμού, καταδεικνύουν μοτίβα εποχικότητας στη χρήση παράνομων ουσιών, με αυξητικές τάσεις κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες. Επίσης, για τις πλείστες των ουσιών, παρατηρήθηκε αυξημένη χρήση τα Σαββατοκύριακα, σε σχέση με τις υπόλοιπες ημέρες της εβδομάδας.

Εντύπωση προκάλεσε κατά την παρουσίαση των στοιχείων, πάντως, η αυξημένη χρήση έκστασι που καταγράφηκε στην Αγία Νάπα το καλοκαίρι του 2022, που ήταν μεγαλύτερη έως και 10 φορές, σε σχέση με τους υπόλοιπους μήνες του χρόνου.

Η χρήση κάνναβης μπορεί να προκαλέσει από προβλήματα υγείας μέχρι θάνατο

Σε ερώτηση δημοσιογράφου μετά την παρουσίαση, σχετικά με τους πιθανούς κινδύνους από τις αυξητικές τάσεις στη χρήση κάνναβης, η κ. Γιασεμή εξήγησε ότι υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία των χρηστών, αλλά ακόμα και για πρόκληση θανάτου, λόγω της περιεκτικότητας σε THC και άλλα κανναβινοειδή.

Σημείωσε ότι η κάνναβη που υπάρχει σήμερα στην αγορά δεν είναι η ίδια με αυτή που υπήρχε πριν 15-20 χρόνια και ότι η περιεκτικότητα σε THC φτάνει έως και 20%, γεγονός που αυξάνει τους κινδύνους για τη σωματική και ψυχική υγεία. Επεσήμανε, δε, ότι υπάρχουν πολλοί ασθενείς στο Νοσοκομείο Αθαλάσσας με θέματα χρήσης κάνναβης. Επιπρόσθετα, η κ. Γιασεμή ανέφερε ότι άλλα συνθετικά κανναβινοειδή μπορούν να επιφέρουν ακόμα και θάνατο στους χρήστες.

Επίσης, κατόπιν ερώτησης για το κατά πόσο υπάρχουν ανησυχίες στην Κύπρο, λόγω της επιδημίας συνθετικών ναρκωτικών (όπως φεντανύλ) που επηρεάζει τις ΗΠΑ, αναφέρθηκε ότι τα συνθετικά ναρκωτικά έχουν φτάσει και στην Κύπρο και για τον λόγο αυτό υπάρχει μέριμνα από πλευράς της ΥΚΑΝ.

Από εκπροσώπους της ΥΚΑΝ στην παρουσίαση, αναφέρθηκε ότι είχε κατασχεθεί πριν λίγα χρόνια πολύ τοξικό είδος φεντανύλ και για τον λόγο αυτό ελέγχονται τα δείγματα των ναρκωτικών που κατάσχονται για εντοπισμό και της εν λόγω ουσίας. Μέχρι στιγμής δεν έχει εντοπιστεί η ουσία αυτή, όπως ανέφεραν, πέρα από αυτή που χρησιμοποιείται για νοσοκομειακούς σκοπούς.

Ο Διοικητής της ΥΚΑΝ υπογράμμισε ότι υπάρχει προβληματισμός για το φαινόμενο και για τον λόγο αυτό η υπηρεσία είναι σε επαφή με αντίστοιχες του εξωτερικού. Σημείωσε ότι στο πλαίσιο της προετοιμασίας της υπηρεσίας, έχουν εκπαιδευτεί εν μέρει τα μέλη του προσωπικού, ώστε να είναι σε θέση να χειριστούν ενδεχόμενη υπόθεση, καθώς κάτι τέτοιο ενέχει κινδύνους και για τα μέλη της δύναμης, σε περίπτωση εισπνοής κατά τον χειρισμό της ουσίας.

Αυξημένο το ποσοστό ατόμων σε μέθη και των ατόμων που οδήγησαν μετά από χρήση αλκοόλ

Τον προβληματισμό τους εξέφρασαν οι εκπρόσωποι της ΑΑΕΚ σχετικά με την αύξηση του ποσοστού του πληθυσμού που δήλωσε ότι έχει φτάσει σε σημείο μέθης έστω και μία φορά στη ζωή του, το οποίο ανήλθε σε 46% σε σχέση με 40% το 2019. Παρά το γεγονός ότι τα στοιχεία για κατανάλωση αλκοόλ κατά τον τελευταίο μήνα, δεν παρουσίασαν σημαντική μεταβολή σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ανησυχίες εκφράστηκαν και για την αύξηση της εξάρτησης από το αλκοόλ, καθώς και για τον μεγάλο αριθμό (32% των ερωτηθέντων) που ανέφεραν ότι έχουν οδηγήσει μετά από κατανάλωση 3-6 ποτών.

Ο κ. Μηνά σημείωσε κατά την παρουσίαση ότι χρειάζεται να βελτιωθεί η νομοθεσία, τόσο σε ό,τι αφορά την οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, όσο και όσον αφορά το ηλικιακό όριο για την πώληση αλκοόλ.

Σχεδόν 40% των καπνιστών θέλουν να το κόψει, 60% καπνιστών ηλ. τσιγάρου κάπνιζαν συμβατικό

Τα αποτελέσματα της έρευνας όσον αφορά το κάπνισμα, τόσο συμβατικού, όσο και ηλεκτρονικού τσιγάρου, δείχνουν ότι περίπου οι μισοί από όσους κάπνισαν τον τελευταίο χρόνο (39%) επιθυμούν διακοπή καπνίσματος, με μεγαλύτερο ποσοστό να καταγράφεται στις ηλικίες 25-44 ετών.

Επίσης, προκύπτει ότι το 60% των καπνιστών ηλεκτρονικού τσιγάρου, κάπνιζαν συστηματικά συμβατικό προηγουμένων. Όπως ανέφερε ο κ. Μηνά, στις ηλικιακές ομάδες 15-34, καταγράφηκε σημαντική αύξηση ποσοστού του πληθυσμού που δοκίμασε ηλεκτρονικό τσιγάρο. Ακόμα, ως διάμεσος ηλικία έναρξης του καπνίσματος καταγράφονται τα 18 έτη.

Χρήση ηρεμιστικών και εθισμός στο στοίχημα

Όσον αφορά τη χρήση ηρεμιστικών, σύμφωνα με την έρευνα η χρήση είναι σημαντικά ψηλότερη μεταξύ γυναικών ηλικίας 55-64 ετών. Στις περισσότερες περιπτώσεις που τα ηρεμιστικά/υπνωτικά συνταγογραφήθηκαν από ιατρό, η συνταγογράφηση έγινε από νευρολόγους/ ψυχίατρους (60%) και από παθολόγους (30%), ενώ ένα σημαντικό ποσοστό κάνει χρήση χωρίς συνταγή γιατρού.

Όσον αφορά την ενασχόληση με τα τυχερά παιχνίδια, παρατηρήθηκε αύξηση στοιχηματισμού σε αθλήματα και διαγωνισμούς ζώων, καθώς και σε παιχνίδια με τράπουλα και ζάρια.