Η μετάβαση από το σχολείο στο πανεπιστήμιο αποτελεί αναμφίβολα ένα κομβικό σημείο στη ζωή των νεοεισερχόμενων φοιτητών, καθώς θα έρθουν αντιμέτωποι με διάφορες προκλήσεις της ζωής. Έχοντας ωστόσο τα κατάλληλα ερεθίσματα οι προκλήσεις αυτές μπορούν να μετατραπούν σε ευκαιρίες που θα δημιουργήσουν τους ενήλικες του αύριο.

Ποιες είναι οι προκλήσεις στις οποίες, ενδεχομένως, να εκτεθούν οι νεοεισερχόμενοι φοιτητές; Πως μπορούν να αντιμετωπιστούν και πιο ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η οικογένεια και τα social media;

Όλα τα πιο πάνω ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει μέσα από το AlphaΝews.Live ο Δρ. Γιώργος Μολέσκης, με Διδακτορικό Συμβουλευτικής Ψυχολογίας, Μεταπτυχιακό Φιλοσοφία και Ιστορία της Επιστήμης

Το πρώτος έτος σπουδών είναι το πιο καθοριστικό

Όπως εξήγησε ο Δρ. Μολέσκης, σε κάθε μετάβαση της ζωής υπάρχουν πολλές μεταβλητές που αλλάζουν απότομα. Η μετάβαση από το σχολείο στο πανεπιστήμιο βιώνεται από τους φοιτητές κατά τον πρώτο χρόνο των σπουδών τους, ο οποίος είναι και ο πιο καθοριστικός.

Οι περισσότεροι νεοεισερχόμενοι φοιτητές χάνουν βασικές ανάγκες, που μέχρι σήμερα καλύπτονταν από την οικογένεια – όπως η ετοιμασία του φαγητού ή η κάλυψη λογαριασμών – και καλούνται πλέον να στηρίξουν οι ίδιοι τον εαυτό τους.

Την ίδια ώρα, υπάρχει μια διαπραγμάτευση με τον εαυτό τους σε μια προσπάθεια να δημιουργήσουν την δική τους ταυτότητα και χαρακτήρα. Σε μετέπειτα στάδιο η διαπραγμάτευση αυτή σχετίζεται και με τους υπόλοιπους, καθώς υπάρχει η ανάγκη για δημιουργία σχέσεων και ένταξη σε ένα ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.

Η πρόκληση για μια καλή μετάβαση αφορά κυρίως την ανάπτυξη συναδελφικών σχέσεων με άλλους φοιτητές και την ένταξη σε φοιτητικές κοινότητες, καθώς και την συνύπαρξη τους σαν σύνολο.

Στο πλαίσιο αυτό ο Δρ. Μολέσκης σημείωσε πως η ποιότητα των φιλιών που αναπτύσσονται σε αυτό το στάδιο προβλέπει και την προσαρμογή των φοιτητών στο πανεπιστήμιο. «Η ποιότητα των φιλιών μπορεί να δώσει μια καλή εμπειρία προσαρμογής στο πανεπιστήμιο, κάτι που θα ωφελήσει και την ψυχική υγεία».

Η αδυναμία του να ζητήσω βοήθεια

Εξαιτίας λανθασμένων πεποιθήσεων, ο Δρ. Μολέσκης εκτιμά πως οι περισσότεροι νεοεισερχόμενοι φοιτητές φοβούνται να ζητήσουν βοήθεια. Δημιουργούνται, όπως είπε, προσδοκίες κυρίως από τους γονείς, που θέλουν τα παιδιά τους να είναι τέλεια.

Υπάρχει πολλές φορές η εικόνα ότι τα άτομα αυτά έχουν το δικό τους «μαξιλαράκι» και δεν βασανίζονται ιδιαίτερα. Μια εικόνα όμως που στην πραγματικότητα μπορεί να είναι πολύ διαφορετική.

Στο πλαίσιο αυτό, τόνισε πως θα πρέπει να αλλάξουμε τις προσδοκίες και έδωσε σαν παράδειγμα συστήματα άλλων χωρών, όπως αυτά στην Ιαπωνία και την Φινλανδία, που υπάρχει περισσότερη κατανόηση και στήριξη, με αποτέλεσμα τα παιδιά να έχουν καλύτερες αποδόσεις.

Στην Ιαπωνία μέχρι την ηλικία των εννέα χρόνων μαθαίνουν τρόπους καλής συμπεριφοράς, ενώ στην Φινλανδία ακολουθείται μια ανοικτή μαθησιακή διαδικασία που δεν υπάρχουν οι γραπτές εξετάσεις.

Σε τέτοιου είδους συστήματα είναι πιο χαμηλές οι προσδοκίες, ωστόσο ο πήχης της μάθησης είναι ψηλός. Εξάλλου, ο Δρ. Μολέσκης σημείωσε πως το να ζητήσει κάποιος βοήθεια μπορεί να έρθει μέσα από την δημιουργία δεσμών και κοινωνικών σχέσεων.

Ο ρόλος της οικογένειας

Η οικογένεια είναι αυτή που δημιουργεί ψηλές προσδοκίες για τα παιδιά τους, χωρίς να αντιλαμβάνονται το βάρος που έχουν στους ώμους οι νεοεισερχόμενοι φοιτητές και τις δυσκολίες που ενδεχομένως να αντιμετωπίζουν σε ψυχοκοινωνικό επίπεδο.

Στην περίπτωση μάλιστα των υπερπροστατευτικών γονιών – που θα μεριμνήσουν μεταξύ άλλων για το φαγητό των παιδιών τους ή την καθαριότητα του σπιτιού – ο Δρ. Μολέσκης ανέφερε πως οι φοιτητές αυτοί θα ενηλικιωθούν χωρίς να έχουν εκτεθεί στις δυσκολίες της ζωής.

Οι γονείς θα πρέπει να έχουν την υγιή περιέργεια, να ρωτούν τα παιδιά τους και παράλληλα να είναι διαθέσιμοι χωρίς να ασκούν επίκριση.

Η στήριξη των γονιών, πρόσθεσε, θα πρέπει να είναι επιφανειακή, παροτρύνοντας τα παιδιά τους να δοκιμάζουν από μόνοι τους κάποια πράγματα.

Τα social media ως μέσο κοινωνικοποίησης

Τα social media αποτελούν ένα μέσο έκφρασης εαυτού (avatar), καθώς μέσα από αυτά δημιουργούμε την δική μας προσωπικότητα.

Υπάρχει μια τάση μέσα από το διαδίκτυο κάποιοι από εμάς να επαναδιαπραγματευόμαστε και να αναδημιουργούμε τον εαυτό μας. Να προσπαθήσουμε δηλαδή να δείξουμε κάτι άλλο από αυτό που είμαστε.

Το πιο πάνω φαινόμενο, πρόσθεσε ο Δρ. Μολέσκης, μπορεί να ευνοήσει την μοναξιά. Όπως εξήγησε, τα άτομα αυτά δεν επιδιώκουν να κοινωνικοποιηθούν έξω από τα social media, με αποτέλεσμα να εντάσσονται πιο δύσκολα σε κοινωνικά σύνολα και να δημιουργήσουν φιλίες.

Τα social media μπορούν να γίνουν μέσω για κοινωνικοποίηση εφόσον αποτελούν έκφραση πραγματικού εαυτού. Με αυτό τον τρόπο μπορούν να μετατραπούν σε μέσο για δημιουργία φιλιών εκτός διαδικτύου, αλλά και μέσο για διατήρηση παλιών φιλιών.