Η Μεσόγειος παραμένει για ακόμη μια χρονιά το πιο θανατηφόρο πέρασμα του πλανήτη και τα τελευταία επτά χρόνια πάνω από 23 χιλιάδες πρόσφυγες υπολογίζεται ότι έχασαν τη ζωή τους προσπαθώντας να τη διασχίσουν για ένα καλύτερο αύριο, ανέφερε ο διασώστης και ακτιβιστής Ιάσονας Αποστολόπουλος, μιλώντας σε εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο ΤΕΠΑΚ.

Ο γνωστός Έλληνας ακτιβιστής  μιλούσε σε εκδήλωση με θέμα «Μετανάστευση και αλληλεγγύη: Χτίζοντας αντιστάσεις, απέναντι στην ξενοφοβία και τον ρατσισμό», που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης των Φυλετικών Διακρίσεων, με τη συμμετοχή της εκπροσώπου  της Ύπατης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) στην Κύπρο, Αιμιλίας Στροβολίδου.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης παρουσιάστηκαν τα αποτελέσματα της έρευνα κοινής γνώμης του Πανεπιστημιακού Κέντρου Ερευνών Πεδίου, του Πανεπιστημίου Κύπρου, για τις αντιλήψεις των Κυπρίων για τους πρόσφυγες, τους αιτητές ασύλου και τους μετανάστες, τα οποία δημοσιεύθηκαν νωρίτερα χθες από την Υπάτη Αρμοστεία.

Στην παρουσία φοιτητών και μαθητών λυκείου της Λεμεσού, ο Ιάσονας Αποστολόπουλος μίλησε για τη δράση του όλα αυτά τα χρόνια, προσπαθώντας να διασώσει πρόσφυγες μαζί με ομάδες εθελοντών διασωστών, ενώ επέκρινε τη στάση που η ΕΕ τηρεί μέσα από τις πολιτικές της.

«Τα τελευταία επτά χρόνια πάνω από 23 χιλιάδες άνθρωποι έχουν τη ζωή τους από μια συνειδητή πολιτική επιλογή των ευρωπαϊκών κρατών να μην διασώζουν πρόσφυγες, να αγνοούν τα σήματα κινδύνου, να ποινικοποιούν τη διάσωση, να αναγκάζουν τους πρόσφυγες να παίρνουν όλο και μεγαλύτερες διαδρομές και να μην παρέχουν ασφαλή περάσματα», είπε και υπέδειξε ότι ο αριθμός των νεκρών δεν μπορεί με βεβαιότητα να υπολογιστεί.

Είναι φοβερό, συνέχισε, το πόσοι άνθρωποι χάνονται καθημερινά και δεν θα το μάθουμε ποτέ, «τα λεγόμενα αόρατα ναυάγια», αφού σε αρκετές περιπτώσεις εντοπίζονται διαλυμένα φουσκωτά σκάφη χωρίς κανένα ίχνος ζωής.

Την ίδια ώρα, πρόσθεσε, υπάρχουν «τα πλωτά φέρετρα», οι ξύλινες βάρκες, «όπου οι άνθρωποι στοιβάζονται στα αμπάρια και κάποιοι  πεθαίνουν από ασφυξία, με αποτέλεσμα η βάρκα να προχωρά για ώρες μεταφέροντας τους ζωντανούς δίπλα από τους νεκρούς».

«Η διάσωση στη Μεσόγειο είναι ένας αγώνας δρόμου. Αν δεν εντοπίσουμε έγκαιρα τις βάρκες, οι άνθρωποι πέφτουν στο νερό και πνίγονται», είπε και σημείωσε ότι στην πλειοψηφία τους οι πρόσφυγες είναι άτομα εξουθενωμένα από τα βασανιστήρια στη Λιβύη, δεν ξέρουν να κολυμπούν, αλλά προτιμούν να διακινδυνεύσουν τη ζωή τους για να ξεφύγουν.

Πολλοί από αυτούς, εξήγησε, ξεκινούν το ταξίδι τους από την υποσαχάρια Αφρική και διασχίζοντας την έρημο Σαχάρα επιχειρούν να διαφύγουν μέσω της Λιβύης, στην οποίαν δραστηριοποιούνται χιλιάδες ένοπλες δυνάμεις που πολεμούν για τον έλεγχο της χώρας. Έρευνες, συνέχισε, κάνουν λόγο για περισσότερους νεκρούς στη Σαχάρα από ο,τι στην Μεσόγειο, καθώς πολλοί εντοπίζονται από ενόπλους  και αφήνονται να πεθάνουν στην έρημο, ενώ όσοι καταφέρουν να φτάσουν στη Λιβύη, συνήθως συλλαμβάνονται και καταλήγουν σε αυτοσχέδια κρατητήρια, όπου βασανίζονται μέχρι να δοθούν λύτρα για την απελευθέρωση τους και σε περίπτωση που δεν έχουν τα οικονομικά μέσα, πωλούνται ως σκλάβοι ή εκτελούνται.

Η ΕΕ, είπε ο κ.Αποστολόπουλος, όχι μόνο δεν μιλά για αυτά τα κέντρα κράτησης, «αλλά τα έχει εντάξει στον λεγόμενο αντιμεταναστευτικό σχεδιασμό της, τα χρηματοδοτεί και θέλει να κτίσει περισσότερα, αφού είναι επίσημη θέση της Κομισιόν ότι θέλει κέντρα κράτησης στη βόρεια Αφρική για να σταματάνε την μετανάστευση προς την Ευρώπη».

Σημείωσε, ακόμη, ότι «με τη διακήρυξη της Μάλτας, που υπογράφτηκε το 2017 από όλα τα κράτη μέλη, η ΕΕ δεσμεύτηκε να χρηματοδοτεί το λιβυκό λιμενικό, που στην πραγματικότητα είναι μια ένωση πολιτοφυλακής της Τρίπολης, η οποία δέχεται έναν πακτωλό χρημάτων, με μοναδικό στόχο να σταματά τις βάρκες με τους πρόσφυγες και να τους επιστρέφει στα κέντρα κράτησης της Λιβύης. Η ΕΕ έχει υπογράψει βασικά μια συμφωνία με λιβυκές ομάδες για να επιστρέφει πρόσφυγες στα σκλαβοπάζαρα», συμπλήρωσε.

«Από τότε που αυτοί οι άνθρωποι παίρνουν χρήματα από την Ευρώπη για να σταματάνε τους πρόσφυγες έχει δυσκολέψει πάρα πολύ το διασωστικό έργο, γιατί πληρώνονται με τον αριθμό των προσφύγων που σταματάνε και επιδεικνύουν μεγάλο ζήλο στο να αιχμαλωτίσουν ανθρώπους», ανέφερε και υπέδειξε ότι, «ουσιαστικά παίζουμε ένα κυνηγητό και προσπαθούμε να τους βρούμε πριν τους βρει το χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ κιβυκό λιμενικό».

Ο ίδιος, όπως είπε, ήταν μάρτυρας όταν άνδρες από σκάφος του λιβυκού λιμενικού αφαιρούσαν σωσίβια από πρόσφυγες, που νωρίτερα είχε παραχωρήσει η ομάδα διάσωσής του, ώστε να μην μπορέσουν να επιβιώσουν στη θάλασσα.

Ο Ιάσονας Αποστολόπουλος ανέφερε, ακόμη, πως θα πρέπει η διεθνής κοινότητα να δώσει περισσότερη προσοχή σε αυτή τη συμφωνία της ΕΕ, η οποία, όπως είπε, «είναι καταστροφική για τα ανθρώπινα δικαιώματα».

Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος της UNHCR στην Κύπρο Αιμιλία Στροβολίδου ανέφερε πως ο ρατσισμός, η ξενοφοβία και οι διακρίσεις αποτελούν βασικές αιτίες προσφυγοποίησης εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως, και υπολογίζεται πως περισσότερα από 3 εκατομμύρια άτομα έχουν εκτοπιστεί βίαια από τις εστίες τους, παγκοσμίως,  λόγω συγκρούσεων, βίας και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.

«Ένας στους 77 ανθρώπους στον κόσμο έχει εκτοπιστεί βίαια, ένας αριθμός που έχει υπερδιπλασιαστεί από ότι πριν μια δεκαετία, με τους αριθμούς να συγκλονίζουν και να είναι απαράδεκτοι», είπε, και πρόσθεσε πως, δυστυχώς, πολλοί πρόσφυγες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν την μισαλλοδοξία και την απόρριψη σε χώρες ασύλου όπου καταφεύγουν για να αναζητήσουν ασφάλεια.

«Η διεθνής κοινότητα πρέπει να εστιάσει στην εξεύρεση πολιτικών λύσεων για να σταματήσουν οι πόλεμοι και οι παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ταυτόχρονα όμως και παράλληλα, μέχρι αυτό να γίνει εφικτό, πρέπει να βεβαιώσουμε την προσήλωση μας στην οικουμενική αρχή της παροχής ασύλου σε ανθρώπους που κινδυνεύει η ζωή τους από πολέμους και διώξεις», συμπλήρωσε.

Αναφερόμενη στην περίπτωση της Κύπρου, η κ. Στροβολίδου σημείωσε πως σήμερα υπάρχουν περίπου 36,500 αιτητές ασύλου και 16,400 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες, ενώ «οι νεοαφιχθέντες αιτητές ασύλου αντιμετωπίζουν πολλές προκλήσεις τόσο όσον αφορά στην πρώτη τους υποδοχή στο Πουρνάρα και στην μετέπειτα μετάβαση στην κοινότητα».

Η διαβίωση τους, συνέχισε,  παραμένει εξαιρετικά δύσκολη και αντιμετωπίζουν πολλά προβλήματα τα οποία κυρίως προκύπτουν από τις χρονοβόρες καθυστερήσεις στην εξέταση των αιτήσεων ασύλου, την περιορισμένη πρόσβαση τους στην αγορά εργασίας, τις ελλείψεις σε υποδομές στέγασης, το πολύ μικρό δημόσιο βοήθημα και την περιορισμένη πρόσβαση σε προγράμματα κοινωνικής ένταξης.

Υπογραμμίζοντας ότι χρειάζεται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ένταξης, εξέφρασε την ελπίδα ότι το σχετικό σχέδιο που εκκρεμεί εδώ και δυο χρόνια, θα υιοθετηθεί σύντομα από τη νέα Κυβέρνηση, υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «το βασικό βήμα προς την ένταξη είναι η δημιουργία μιας φιλόξενης κοινωνίας χωρίς διακρίσεις, ξενοφοβία και ρατσισμό».

Σε σχέση με την έρευνα κοινής γνώμης που παρουσιάστηκε κατά την εκδήλωση, από τον καθηγητή του Τμήματος Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κύπρου Χάρη Ψάλτη, η εκπρόσωπος της UNHCR στην Κύπρο είπε πως η αρνητική στάση των Κυπρίων, ιδιαίτερα για τους αιτητές ασύλου, έχει αυξηθεί από την τελευταία έρευνα κοινής γνώμης, και πως «είναι  ανησυχητικό ότι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων ανέφεραν πως ούτε οι αιτητές ασύλου, ούτε οι πρόσφυγες είναι ωφέλιμοι για την τοπική κοινωνία ή για τον πολιτισμό της χώρας».