‘Αρχισε σήμερα η εκταφή για εντοπισμό λειψάνων πεσόντων, που έχασαν τη ζωή τους ως αποτέλεσμα των βομβαρδισμών από την τουρκική αεροπορία με βόμβες ναπάλμ, τον Αύγουστο του 1964, του πρόχειρου νοσοκομείου Παχυάμμου. Η εκταφή που αρχίζει σήμερα, δήλωσε ο Επίτροπος Προεδρίας Φώτης Φωτίου, ο οποίος πραγματοποίησε επίσκεψη στον χώρο, εντάσσεται στα πλαίσια εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων, της Κυπριακής Δημοκρατίας και στοχεύει στο να δοθούν, εάν μπορούμε να εντοπίσουμε, απαντήσεις στις οικογένειες των πεσόντων.

 Η εκταφή στον συγκεκριμένο χώρο εκτιμάται ότι θα διαρκέσει περίπου ένα μήνα, ωστόσο λόγω της σφοδρότητας των βομβαρδισμών και της χρήσης των βομβών ναπάλμ, αρχική εκτίμηση είναι ότι στον χώρο δεν θα εντοπιστούν ολοκληρωμένα λείψανα. Αυτό όμως θα διαφανεί μετά την ολοκλήρωση της ανασκαφής, δήλωσε ο κ. Φωτίου.

Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, ο κ. Φωτίου ανέφερε πως κάποιος πρέπει να νιώθει συγκίνηση και δέος, όταν βρίσκεται σε αυτό τον ιερό χώρο που κάποτε χρησιμοποιήθηκε σαν πρόχειρο νοσοκομείο το 1964, εκείνη τη μαύρη περίοδο, τον Αύγουστο που έγινε και ο βομβαρδισμός του Νοσοκομείου.

Τον Αύγουστο του 1964 μαρτύρησαν στον χώρο αυτό, με τραγικό και απάνθρωπο τρόπο, συμπολίτες μας που εθελοντικά πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους για περίθαλψη των τραυματιών των μαχών της Τηλλυρίας.  Τα γνωστά θύματα ήταν μέλη της διμοιρίας του υγειονομικού της Πάφου με επικεφαλής τον γιατρό Μαυρογένη, σημείωσε.

Επεσήμανε πως στο Νοσοκομείο δεν υπήρχαν  μόνο νοσηλευτικό προσωπικό ή ιατροί αλλά και τραυματίες, εθελοντές και εθνοφρουροί.

Ο βομβαρδισμός του Νοσοκομείου Παχυάμμου, συνέχισε, αποτελεί ακόμα ένα παράδειγμα των απάνθρωπων και παράνομων μεθόδων της χρήσης βομβών ναπάλμ, που χρησιμοποίησε η τουρκική αεροπορία τόσο το 1964 όσο και κατά την τουρκική εισβολή.  Υπενθύμισε τον βομβαρδισμό τον Ιούλιο του 1974, με βόμβες ναπάλμ του νοσοκομείου Αθαλάσσας.

Γνωρίζετε, σημείωσε, ότι στα πλαίσια του προγράμματος εκταφών της Κυπριακής Δημοκρατίας στις ελεύθερες περιοχές είχε πραγματοποιηθεί εκταφή λειψάνων από τους κρατήρες των βομβών ναπάλμ στην περιοχή του νοσοκομείου Αθαλάσσας όπου εντοπίστηκαν τα λείψανα της πλειοψηφίας των θυμάτων, ασθενών Ελληνοκυπριών και Τουρκοκυπρίων που νοσηλεύονταν στο νοσοκομείο.

Η εκταφή που αρχίζει εδώ, σήμερα, εντάσσεται σημείωσε, και αυτή στα πλαίσια εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Κυπριακής Δημοκρατίας και στοχεύει στο να δοθούν, εάν μπορούμε να εντοπίσουμε, απαντήσεις στις οικογένειες των πεσόντων, μια από τις οποίες μέχρι τώρα δεν της έχουν παραδοθεί οποιαδήποτε λείψανα για ταφή.

Η εκταφή αποφασίστηκε, σημείωσε, από το Υπουργικό Συμβούλιο και θα πραγματοποιηθεί αποκλειστικά από Κύπριους επιστήμονες, προσθέτοντας πως οι  γενετικές εξετάσεις στα οστά που θα εντοπιστούν θα πραγματοποιηθούν από τους επιστήμονες του Ινστιτούτου Νευρολογίας και Γενετικής Κύπρου.

Ο κ. Φωτίου ανέφερε πως μετά από 55 χρόνια , όπως έγινε και σε άλλες περιπτώσεις,  η Πολιτεία έχει νομική και ηθική υποχρέωση να παραδώσει τα ταυτοποιημένα λείψανα στις οικογένειες των πεσόντων του 1964 στην Τηλλυρία ώστε να μπορούν να προχωρήσουν σε μια αξιοπρεπή ταφή, σύμφωνα με τη θρησκεία και τις παραδόσεις μας.

Σήμερα, είπε, «είμαστε εδώ, γιατί μετά από 55 χρόνια, πρέπει, όπως κάναμε με το Νοράτλας,  το Φαέθων, το Νοσοκομείο στη Λευκωσία και το Κοιμητήριο Κωνσταντίνου και Ελένης, να κάνουμε και αυτή την εκταφή γιατί πρέπει να δώσουμε απαντήσεις στα πολλά ερωτήματα των συγγενών».

Πρόσθεσε πως υπάρχουν συγγενείς που εδώ και χρόνια, αναζητούν απαντήσεις στα πολλά ερωτήματα για τους δικούς τους που χάθηκαν.

Ξεκινά σήμερα  συνέχισε,  η ανασκαφή , σημειώνοντας πως έχουν πάρει όλα τα μέτρα ασφαλείας με εξειδικευμένο προσωπικό από την ΕΦ, γιατί όπως εξήγησε, πιθανό, όπως και στο Τύμβο Μακεδονίτισσας με το Νοράτλας να υπάρχουν εκρηκτικά .

Ο κ. Φωτίου τόνισε πως έχει δώσει οδηγίες ότι ο χρόνος και το κόστος δεν θα είναι πρόβλημα, φτάνει, όπως είπε, να ληφθούν όλα τα μέτρα ασφάλειας.

Εξέφρασε την βεβαιότητα ότι και αυτή η εκταφή που εντάσσεται στο πρόγραμμα της Κυπριακής Δημοκρατίας θα στεφθεί με επιτυχία.

Όπως ανέφερε, δεν μιλούμε για αγνοούμενους αλλά για πεσόντες εκείνης της περιόδου, σημειώνοντας πως δεδομένου ότι θα εντοπιστούν οστά θα ληφθούν δείγματα ώστε να γίνουν όλες οι επιστημονικές διαδικασίες για να μπορέσουν σε κάποιο στάδιο να δώσουν απαντήσεις στους συγγενείς.  

Επεσήμανε ακόμη πως πέρα απ’ αυτό το χώρο η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, είναι τέτοια που να τους επιτρέπει να προχωρήσουν και σε άλλα σημεία πέριξ της περιοχής, όπως σε κάποια σημεία στο Δάσος του Πωμού , γιατί, όπως εξήγησε, υπάρχουν πληροφορίες ότι πιθανόν και εκεί να εντοπιστούν οστά.

Επιπρόσθετα διαβεβαίωσε τους συγγενείς, ότι θα κάνουν ό,τι είναι δυνατόν, ας είναι και μετά από 55 χρόνια γιατί όπως και οι άλλες εκταφές καθυστέρησαν.

Είναι, σημείωσε, «ηθική υποχρέωση της Πολιτείας, απέναντι στους συγγενείς και στους ήρωες μας , ώστε να γίνουν όλες οι διαδικασίες για να γαληνέψουν οι ψυχές τους».

Ερωτηθείς σχετικά ο κ. Φωτίου είπε ότι στην περιοχή υπάρχουν κάποιοι από τους πεσόντες που είναι θαμμένοι στις περιοχές αλλά  και υπολείμματα. Εμείς, συνέχισε, έχουμε κάποια ήδη αιτήματα από συγγενείς ότι δεν έχουν παραλάβει ποτέ για  τους δικούς τους ανθρώπους οστά.

Επίσης είπε, έχουν αιτήματα από συγγενείς ότι παρέλαβαν μικρά και μερικά οστά, αλλά και ότι τυχόν να δόθηκαν και λανθασμένα οστά.

Όπως εξήγησε, όλα αυτά είναι που θα διαφανούν μέσα από τη συγκεκριμένη διαδικασία.

Ο Επίτροπος Προεδρίας ανέφερε πως πριν ξεκινήσει αυτή η ανασκαφή και πριν το θέμα τεθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο για εγκρίσεις και να ληφθούν αποφάσεις για αυτή την εκταφή, έχει γίνει μια μεγάλη προσπάθεια και από τον ίδιο τον υπεύθυνο της ανασκαφής τον κ. Καλλή για να ληφθούν όλες οι πληροφορίες που είχαν και οι υπηρεσίες του Κράτους αλλά οργανώσεις και οικογένειες των συγγενών.

Εκτίμησε πως έχουν πάρει πολλές πληροφορίες, πληροφορίες και για άλλα σημεία και κάλεσε εκ νέου «από τον ιερό χώρο», αυτό, όπως είπε, όποιος γνωρίζει για οποιεσδήποτε πληροφορίες που έχουν να κάνουν με αυτή την εκταφή να τον ενημερώσει προσωπικά.

Η κάθε πληροφορία που θα δοθεί θα βοηθήσει στο έργο, συμπλήρωσε.

Με την ευκαιρία της σημερινής επίσκεψής του στον χώρο αυτό, ο κ. Φωτίου διαβεβαίωσε για ακόμα μια φορά τις οικογένειες των αγνοουμένων και πεσόντων τόσο της περιόδου 1963-67 όσο και της τουρκικής εισβολής, ότι η Κυβέρνηση και η Πολιτεία γενικότερα θα συνεχίσουν τις ανθρωπιστικές τους  προσπάθειες για να κλείσουν και να επουλωθούν οι πληγές που προκλήθηκαν από τον χαμό αγαπημένων προσώπων.  Είναι υποχρέωση και καθήκον μας απέναντι στους ήρωες μας και στις οικογένειες τους που βιώνουν καθημερινά τον δικό τους Γολγοθά για τόσες δεκαετίες, σημείωσε.

Ερωτηθείς αν αναζητείται συγκεκριμένος αριθμός,  ο κ. Φωτίου είπε πως αν και γνωρίζουν για κάποιους αριθμούς, είναι πολύ νωρίς, να πουν δημόσια οτιδήποτε, προσθέτοντας πως είναι φρόνιμο να αναμένουν πώς θα πάει η όλη επιχείρηση .

Δεσμεύτηκε πως θα επισκέπτεται τακτικά τον χώρο και θα ενημερώνει.

Η εκταφή στον συγκεκριμένο χώρο εκτιμάται ότι θα διαρκέσει περίπου ένα μήνα, ωστόσο λόγω της σφοδρότητας των βομβαρδισμών και της χρήσης των βομβών ναπάλμ, αρχική εκτίμησή τους  είναι ότι στον χώρο δεν θα εντοπιστούν ολοκληρωμένα λείψανα. Αυτό όμως θα διαφανεί μετά την ολοκλήρωση της ανασκαφής, κατέληξε.