Το 2019 οι αιτήσεις ασύλου στις χώρες της ΕΕ αυξήθηκαν κατά 11%, σε 738 425, και στους δύο πρώτους μήνες του 2020 υπήρξε αύξηση κατά 16%, ωστόσο στη συνέχεια λόγω COVID-19 προέκυψε μείωση κατά 87%, αλλά η EASO αναμένει ότι θα συνεχιστεί η συνολική αυξητική τάση, σύμφωνα με την ετήσια έκθεσή της για τις τάσεις στον τομέα του ασύλου. Η EASO σημειώνει ότι ορισμένες χώρες της ΕΕ όπως η Κύπρος, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Μάλτα και η Ισπανία, έλαβαν περισσότερες αιτήσεις ασύλου το 2019 από ό, τι κατά τη λεγόμενη κρίση μετανάστευσης το 2015 και το 2016.Η Κύπρος έλαβε 13 650 αιτήσεις ασύλου το 2019 +76% σε σχέση με το 2018, 1.8% των συνολικών αιτήσεων στην ΕΕ+ και βρίσκεται στην 11η θέση. Το 20% των αιτούντων ήταν Σύροι. Από το σύνολο των αιτήσεων 18 795 εκκρεμούν προς απόφαση +85% από το 2018, 2.1% του συνόλου της ΕΕ, η χώρα βρίσκεται στην 11η θέση επί των κρατών της ΕΕ+ και το 22% αυτών αφορούσαν Σύρους. Το 2018 η Κύπρος εξέδωσε 3 275 πρωτοβάθμιες αποφάσεις, +32% περισσότερο από το 2018 και απέδωσε το καθεστώς του πρόσφυγα σε 150 άτομα, -23% από το 2018 και σε 1 150 άτομα επικουρική προστασία +13% από το 2018. Τέλος απέρριψε πρωτοβάθμια 1 975 αιτήσεις, +56% από το 2018.Η Ελλάδα έλαβε το 2019, 77 275 αιτήσεις +15% σε σχέση με το 2018, το 10% του συνόλου της ΕΕ+ και βρίσκεται στην 4η θέση στην ΕΕ, με το 33% των αιτούντων να προέρχεται από το Αφγανιστάν. Επιπλέον στο τέλος του 2019 υπήρχαν 105 445 υποθέσεις σε εκκρεμότητα, +38% από το 2018, στο 12% του συνόλου στην ΕΕ+, κατατάσσοντας την Ελλάδα στην 3η θέση στην ΕΕ, με το 28% των υποθέσεων να αφορούν πολίτες Αφγανιστάν. Στην Ελλάδα έφτασαν 3 330 ασυνόδευτοι ανήλικοι +26% από το 2018, το 19% του συνόλου της ΕΕ, στην 2η θέση, με το 37% να προέρχεται από το Αφγανιστάν. Η χώρα 32 700 πρωτοβάθμισε αποφάσεις, +1% από το 2018, στο 5.6% του συνόλου της ΕΕ κατατάσσοντας τη χώρα στην 5η θέση στην ΕΕ με το 21% των αποφάσεων να αφορούν Σύρους. Το καθεστώς του πρόσφυγα αποδόθηκε σε 13 515 άτομα, +7% από το 2018, στο 11% του συνόλου της ΕΕ+, κατατάσσοντας τη χώρα στην 3η θέση με το 49% να αφορά Σύρους. Καθεστώς επικουρικής προστασίας αποδόθηκε σε 3 835 άτομα +49% από το 2018, 7% του συνόλου στην ΕΕ+ , κατατάσσοντας τη χώραα στην 4η θέση, με το 59% να αφορά πολίτες Αφγανιστάν. 15 350 αιτήσει απερρίφθησαν, -10% από το 2018, στο 4.4% του συνόλου στην ΕΕ+ , 5η θέση στην ΕΕ με το 32% να αφορά πολίτες Πακιστάν.Γενικά η έκθεση διαπιστώνει ότι το 2019 ήταν η πρώτη φορά από το 2015 που οι αιτήσεις αυξήθηκαν σε ετήσια βάση, εν μέρει λόγω της απότομης αύξησης των αιτούντων από τη Βενεζουέλα (+ 103% σε σχέση με το 2018) και την Κολομβία (+ 214% σε σχέση με το 2018).Το 2019, η πλειονότητα των αιτήσεων ασύλου υποβλήθηκαν στη Γερμανία (165 615, 22%), στη Γαλλία (128 940, 17%) και στην Ισπανία (117 795, 16%), ενώ οι λιγότερες κατατέθηκαν στο Λιχτενστάιν (50), στην Εσθονία (105) και Λετονία (195). Οι περισσότεροι αιτούντες άσυλο ήταν Σύροι (80 205, 11%), Αφγανοί (60 700, 8,2%) και πολίτες Βενεζουέλας (45 645, 6,2%).
Η έκθεση σημειώνει ότι οι χώρες της ΕΕ+ σημείωσαν πρόοδο προς την επίτευξη του στόχου της επανεγκατάστασης 50.000 μεταναστών από χώρες εκτός ΕΕ στο πλαίσιο του δεύτερου προγράμματος επανεγκατάστασης της ΕΕ. Το 2019, περίπου 30 700 άτομα έφτασαν στην Ευρώπη μέσω επανεγκατάστασης, 8% περισσότερα από ό, τι το 2018. Οι Σύροι αντιπροσώπευαν σχεδόν τα δύο τρίτα όλων των επανεγκατεστημένων ατόμων για τρίτο συνεχόμενο έτος.Ο αριθμός των αποφάσεων που ελήφθησαν πρωτοδίκως (εξαιρουμένων των προσφυγών) το 2019 μειώθηκε ελαφρώς (-3%) σε 584 770, σε σύγκριση με 601 430 το 2018. Η Γερμανία κατέγραψε τις περισσότερες αποφάσεις (154 175, 26%), ακολουθούμενη από τη Γαλλία (113 890, 19%) και Ιταλία (93 485, 16%). Η Ισπανία εξέδωσε σχεδόν πέντε φορές περισσότερες αποφάσεις ασύλου το 2019 (58 035) σε σύγκριση με το 2018 (11 875), ιδίως λόγω της ταχείας αξιολόγησης των αιτούντων της Λατινικής Αμερικής. Οι Σύροι (12%) αντιπροσώπευαν την πλειοψηφία των αποφάσεων στην ΕΕ, ακολουθούμενοι από τους πολίτες της Βενεζουέλας (6,7%) και τους Αφγανούς (6,4%).Ο αριθμός των εκκρεμών υποθέσεων που εξακολουθούν να αναμένουν απόφαση στο τέλος του 2019 (σχεδόν 912.000 αιτήσεις) παρέμεινε πολύ υψηλότερος σε σύγκριση με το επίπεδο πριν το 2015, γεγονός που δείχνει την πίεση υπό την οποία εξακολουθούν να λειτουργούν τα συστήματα ασύλου και υποδοχής. Ωστόσο, οι καθυστερήσεις μειώθηκαν στις αρχές του 2020 ως αποτέλεσμα προσωρινού κλεισίματος γραφείων λόγω των μέτρων COVID-19. Στο τέλος Μαρτίου, υπήρχαν περίπου 836.000 εκκρεμείς υποθέσεις, μείωση 8% σε σύγκριση με το τέλος Δεκεμβρίου 2019.Το ποσοστό πρωτοβάθμιας αναγνώρισης το 2019 παρέμεινε στο ίδιο επίπεδο με αυτό του 2018, με το 40% των αποφάσεων να είναι θετικές. Τα ποσοστά αναγνώρισης κυμαίνονταν από 10% στην Τσεχική Δημοκρατία έως 88% στην Ελβετία.Μια αξιοσημείωτη εξέλιξη το 2019 ήταν ο αριθμός και το μερίδιο των θετικών αποφάσεων που δόθηκαν σε αιτούντες από τη Βενεζουέλα. Το ποσοστό αναγνώρισης για τους πολίτες Βενεζουέλας ήταν 96% το 2019, σε σύγκριση με μόλις 29% το 2018. Αυτό αποτελούσε σε μεγάλο βαθμό το καθεστώς εθνικής προστασίας. Άλλες εθνικότητες που έλαβαν μεγάλο αριθμό θετικών αποφάσεων περιελάμβαναν: Σύροι (86%), Ερυθραίοι (85%) και πολίτες Υεμένης (82%).Όπως ανέφερε η EASO τους τελευταίους μήνες, τα εθνικά μέτρα έκτακτης ανάγκης λόγω του COVID-19 οδήγησαν σε δραματική μείωση κατά 87% στις αιτήσεις ασύλου. Μόνο περίπου 8 700 αιτήσεις διεθνούς προστασίας καταγράφηκαν στις χώρες της ΕΕ + τον Απρίλιο, το χαμηλότερο νούμερο από τουλάχιστον το 2008.
