Στον κόσμο του διαδικτύου πλέον συμμέτοχοι είναι και τα παιδιά, καθώς η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών, tablets και smartphones μπαίνει στη ζωή τους από μικρή ηλικία. Ωστόσο, οι διαδικτυακές προκλήσεις, με αφορμή και τα περιστατικά που καταγράφηκαν στο εξωτερικό και συνδέονται με το επικίνδυνο “blackout challenge”, προκάλεσαν ανησυχία στις τάξεις των γονέων.  Ανησυχία, που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ακόμη και στην εφηβεία χρειάζεται επιτήρηση καθώς οι διαδικτυακοί κίνδυνοι παραμονεύουν. 

Ζητήσαμε από τον σχολικό ψυχολόγο, Γιώργο Πογιατζή να ανοίξουμε το κεφάλαιο social media, την χρήση τους από παιδιά και εφήβους, τα “παιχνίδια – πρόκληση” που ελλοχεύουν τεράστιους κινδύνους και το “κλειδί” για να κτιστούν γερές βάσεις μεταξύ γονέων και παιδιών. 

Το βασικό συστατικό όπως μας είπε είναι η κατανόηση της ηλικίας του παιδιού σε σχέση με τις ανάγκες του και “κλειδί” η ενεργή παρουσία των γονέων στη ζωή τους. 

“Το ότι,δήποτε είναι ενδιαφέρον προκαλεί για πρόκληση, μια συζήτηση ανάμεσα στα παιδιά. Κάθε ηλικία έχει τα δικά της ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όμως σε όλες τις ηλικίες, ο κάθε γονέας μπορεί να υποστηρίξει το παιδί του προληπτικά αλλά και κατά τη διάρκεια όποιασδήποτε κατάστασης. Καλή επικοινωνία σημαίνει κατανόηση των αναγκών αλλά και η ενεργή παρουσία του γονέα στη ζωή του παιδιού”. 

Σημαντικό, σημείωσε, οι γονείς να γνωρίζουν τα ενδιαφέροντα των παιδιών τους και την χρήση διαφόρων μέσων που είναι στη διάθεσή του. 

“Δεν μπορούμε να θεωρούμε δεδομένο ότι ένα παιδί είναι εντάξει επειδή κρατά το κινητό του, τον υπολογιστή. Πρέπει να γνωρίζουμε τι παιχνίδια παίζει, ποια βίντεος βλέπει. Να συζητάμε μαζί με το παιδί, τι μαθαίνει, με ποιούς μιλά, είναι online; Είναι offline; Έχει τη δυνατότητα να δει υλικό που δεν κατάλληλο για την ηλικία του; Δεν σημαίνει ότι,δήποτε είναι σε καρτουνίστικη μορφή είναι κατάλληλο για τα παιδιά. Δεν σημαίνει ότιδήποτε βλέπει στο TikTok είναι για την ηλικία του, ή σε άλλες πλατφόρμες που μπορούν να πρωταγωνιστούν έφηβοι ότι είναι κατάλληλο περιεχόμενο”. 

Σημείωσε πως ο χρόνος έκθεσης του παιδιού σε οποιδήποε διαδικτυακό παιχνίδι πρέπει να αντιστοιχεί με την ηλικία του καθώς η κατάχρηση μπορεί να φέρει άλλες συνέπειες, όπως για παράδειγμα αλλαγή στη συμπεριφορά ή αδιαφορία σε δραστηριότητες. 

“Το επόμενο κομμάτι έχει να κάνει με την διαχείριση στον υπόλοιπο χρόνο του παιδιού. Οποιαδήποτε challenges πως αυτό επηρεάζει τη λειτουργική συμπεριφορά του παιδιού στον υπόλοιπό του χρόνου. Βλέπουμε ένα παιδί που έχει αλλάξει συνήθειες, τα ενδιαφέροντα ή τα άτομα που κοινωνικοποιείται μέχρι πρόσφατα; Εάν υπάρχουν αυτές οι αλλαγές είναι ανάλογες αντίστοιχες με την ηλικία τους;”. 

Ποια είναι όμως τα σημάδια που θα πρέπει να θορυβήσουν τους γονείς;  

Advertisement

“Έχει αφήσει άλλες ασχολίες και άλλα ενδιαφέροντα απλά συντηρούνται ώστε να μπορέσει να ασχολείται με το συγκεκριμένο παιχνίδι. Η δική μας συμπεριφορά ως γονείς στη ζωή του παιδιού πως είναι; Πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω και να δούμε τη δική μας συμπεριφορά, εάν παραπέμπει σε μια αποδοχή της χρήσης του κινητού τηλεφώνου που είναι αποδεκτό; Εμείς οι ίδιοι ως πρότυπα συμπεριφοράς με ποιο τρόπο το αξιοποιούμε; Αυτό δύσκολα γίνεται. Συνήθως είναι ακριβώς το αντίθετο. Για να είμαστε λειτουργικοί, εμείς οι ίδιοι με ενεργητικό τρόπο βρισκόμαστε στη ζωή του παιδιού”. 

Όσο για το προφίλ των παιδιών που εύκολα θα ανταποκριθούν σε μια επικίνδυνη διαδικτυακή πρόκληση, ο κ. Πογιατζής σχολιάζει,  

“Αν πάρουμε δεδομένο ότι στα 100 παιδιά που έχουν πρόσβαση σε έτσι περιεχόμενο, δεν σημαίνει ότι όλα επηρεάζονται με τον ίδιο τρόπο. Κάποια παιδιά, δεν θα μιμηθούν, δεν θα ανταποκριθούν και θα προχωρήσουν στο επόμενο που θα τους προκαλέσει ενδιαφέρον. Μια μικρή μερίδα παιδιών θα προσπαθήσει σε μια πρόκληση και θα το αφήσει να πάει στο επόμενο. Ακόμη πιο μικρή μερίδα θα προχωρήσει εξ ολοκλήρου μέχρι να ικανοποιήσει την πρόκληση. Τα παιδιά που θα προχωρήσουν μέχρι τέλους, παρουσιάζουν και από προηγούμενες συμπεριφορές κάποια ανησυχητικά στοιχεία εκδήλωσης συμπεριφορών. Ίσως είναι αποτραβηγμένα από άλλα παιδιά της ηλικίας τους, αλλά την ίδια ώρα βρίσκουμε και παιδιά που βρίσκονται ακριβώς απένταντι, παιδιά δημοφιλή, κοινωνικά, θέλουν να ξεχωρίζουν από την ομάδα τους και είναι πρότυπο και να παίρνουν τον ρόλο του ηγέτη. Δεν είναι κατά ανάγκη όλα τα παιδιά που πέφτουν στο ίδιο προφίλ”. 

 Το Α και το Ω, τόνισε, είναι η ενεργή εμπλοκή γονέων στη ζωή του παιδιού. 

“Είναι δύσκολο να ξυπνήσουμε ένα πρωί και να αντιληφθούμε ότι είμαστε γονείς ενός έφηβου, με ευθύνες και υποχρεώσεις και εκείνη τη στιγμή να μπούμε ενεργά στη ζωή του. Δεν είναι δύσκολο, αλλά χρειάζεται χρόνος. Ακόμη και να μην είχαμε ενεργή εμπλοκή ποτέ δεν είναι αργά. Οι γονείς όμως που έχουν χτίσει προηγούμενως το κομμάτι της επικοινωνίας, πρέπει να είναι σίγουροι ότι ακόμη και αν ο έφηβος αντιδρά, αλλά το παιδί γνωρίζει ότι ο γονέας είναι κοντά του. Σε σχέση με την προσέγγιση, παρόλο που το κάθε παιδί είναι διαφορετικό, είναι σημαντικό για τους έφηβος να μην τους δείξουμε ότι τους μειώνουμε, ότι εμείς γνωρίζουμε τα πάντα. Πρέπει να τους μιλήσουμε στη γλώσσα τους, με τρόπο που να τους δείξουμε ότι υπάρχει κατανόηση στις συμπεριφορές τους και προσπαθούμε να δουλέψουμε όλοι μαζί”.