Αρκετά χαμηλή στις προτιμήσεις των Κυπρίων, ανάμεσα σε πέντε υπό εξέταση παράνομες ναρκωτικές ουσίες, είναι η κοκαΐνη, μικρή είναι η χρήση αμφεταμίνης, ενώ στις χαμηλότερες θέσεις στην κατανάλωση ecstasy βρίσκονται Λευκωσία και Λεμεσός, σύμφωνα με πανευρωπαϊκή δειγματοληψία στα αστικά λύματα τον Απρίλιο του 2020, με τη συμμετοχή και χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (Αμερική, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, κ.ά.), εν μέσω μέτρων εγκλεισμού (lockdown) ,που είχαν εφαρμοστεί στις περισσότερες χώρες, λόγω της εξάπλωσης του κορωνοϊού COVID-19.

Σε ανακοίνωσή τους, το Πανεπιστήμιο Κύπρου και η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ) αναφέρουν πως την έρευνα, που διεξήγαγε το Διεθνές Ερευνητικό Κέντρο Νερού «Νηρέας» του Πανεπιστημίου Κύπρου, χρηματοδότησε, για το έτος 2020, η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ) και τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύονται σήμερα από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA).

Μικρή χρήση αμφεταμίνης στην Κύπρο

Σύμφωνα με τη Μεταδιδακτορική Ερευνήτρια του Διεθνούς Ερευνητικού Κέντρου Νερού ΝΗΡΕΑΣ τουΠανεπιστήμιο Κύπρου, Δρ. Μάγδα Ψυχουδάκη, αναφέρει ότι «τα αποτελέσματα καταδεικνύουν ότι σημαντική κατανάλωση αμφεταμίνης παρατηρείται κυρίως στη Βόρεια Ευρώπη και στις Σκανδιναβικές χώρες, με την Ουγγαρία να παρουσιάζει τη μεγαλύτερη κατανάλωση και τη Σουηδία, την Ισλανδία, τη Νορβηγία και το Βέλγιο να ακολουθούν», για να συμπληρώσει ότι στον αντίποδα, στις χώρες του Ευρωπαϊκού Νότου, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, παρατηρείται μικρή χρήση της συγκεκριμένης ουσίας.

Όπως προσθέτει, η Αδελαΐδα στην Αυστραλία, ακολουθούμενη από το Σιάτλ και πόλεις στην Τσεχία, αλλά και τη Νέα Ζηλανδία, παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη χρήση μεθαμφεταμίνης, ενώ Ισπανία και Γαλλία εμφανίζονται με τη μικρότερη κατανάλωση αυτής της ουσίας, με τις δύο πόλεις της Κύπρου, τη Λευκωσία και τη Λεμεσό, που συμμετείχαν στην έρευνα, να βρίσκονται κοντά στον διάμεσο των πόλεων που συμμετείχαν.

Στις χαμηλότερες θέσεις Λευκωσία και Λεμεσός στην κατανάλωση ecstasy

Εξάλλου, στις χαμηλότερες θέσεις βρέθηκαν οι δυο κυπριακές πόλεις, μαζί με δύο ελληνικές, την Αθήνα και την Ελευσίνα, αναφορικά με την κατανάλωση της ουσίας MDMA (ecstasy), την περίοδο του Απριλίου του 2020.

Αντίθετα, η Δρ. Ψυχουδάκη αναφέρει ότι τρεις ολλανδικές πόλεις, μαζί με πόλεις στη Νέα Ζηλανδία και την Ισλανδία, κατείχαν τις πρώτες θέσεις ως προς την κατανάλωση MDMA.

Στο μεταξύ, σύμφωνα με την Δρ. Ψυχουδάκη, αρκετά χαμηλή ήταν και η κατανάλωση κοκαΐνης στην Κύπρο την περίοδο αυτή, όπως και στην Ελλάδα, ενώ σημειώνει πως Βέλγιο, Αυστρία, Ολλανδία και Ισπανία παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη κατανάλωση κοκαΐνης την ίδια περίοδο.

Σημειώνεται ότι η χρονική περίοδος διεξαγωγής της μελέτης συνέπεσε με την περίοδο, κατά την οποία  η Κύπρος βρισκόταν σε υποχρεωτική καραντίνα, με σκοπό τον περιορισμό της πανδημίας Covid-19 (21-27 Απριλίου 2020).

Με τη στήριξη της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου, διεξήχθη και δεύτερη δειγματοληψία από τον «Νηρέα» σε μια δεύτερη χρονική περίοδο, μετά την άρση της υποχρεωτικής καραντίνας, αλλά και των περισσοτέρων μέτρων, κατά την καλοκαιρινή περίοδο (14-20 Ιουλίου 2020), όπου άνοιξαν και τα σύνορα της χώρας για αρκετούς προορισμούς.

Στο πλαίσιο της ερευνητικής συνεργασίας της ΑΑΕΚ και του «Νηρέα», αντίστοιχη δειγματοληψία διεξήχθη και τον περασμένο Απρίλιο, συμπεριλαμβάνοντας συνολικά έξι σταθμούς δειγματοληψίας, που θα συμμετέχουν για το έτος 2021 στο Δίκτυο SCORE και θα αντικατοπτρίζουν την κατανάλωση ναρκωτικών από πέντε πλέον περιοχές της Κύπρου (Λευκωσία, Λεμεσό, Λάρνακα, Πάφο, Αγία Νάπα-Παραλίμνι), με την προσθήκη περισσοτέρων ναρκωτικών ουσιών, όπως η ηρωίνη και άλλα οπιούχα ναρκωτικά.

Εξαιρετικά χρήσιμη τεχνική η επιδημιολογία λυμάτων

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, η επιδημιολογία λυμάτων αποτελεί μια εξαιρετικά χρήσιμη τεχνική, που μπορεί να προσφέρει πληροφορίες, σχετικά με τη χρήση διαφόρων χημικών ουσιών από τον πληθυσμό, σε τοπικό επίπεδο.

Όπως σημειώνεται αυτό επιτυγχάνεται μέσω της συλλογής δειγμάτων από την είσοδο των Σταθμών Επεξεργασίας Αστικών Λυμάτων και την ανάλυσή τους ως προς τη χημική ουσία, τη χρήση της οποίας θέλουμε να ελέγξουμε, ή του ανθρώπινου μεταβολίτη της.

Αξιοποιώντας τη μέθοδο αυτή, γίνονται εδώ και μερικά χρόνια εκτιμήσεις της κατανάλωσης ναρκωτικών ουσιών, φαρμακευτικών ουσιών και άλλων ενώσεων, σε διάφορες περιοχές.

Μάλιστα, η τεχνική αυτή αποτέλεσε και αποτελεί εργαλείο παρακολούθησης του ιικού φορτίου του SARS-CoV-2 στα αστικά λύματα, που προκαλεί την ασθένεια COVID-19, από την αρχή σχεδόν της πανδημίας του κορωνοϊού.

Αναλυτικά, τα αποτελέσματα για όλες τις χώρες, που συμμετείχαν στη μελέτη το 2020, παρουσιάζονται από τον EMCDDA εδώ και στον ακόλουθο σύνδεσμο: https://www.emcdda.europa.eu/news/2021/4/latest-wastewater-data-reveal-drug-taking-habits-record-82-european-cities_en