Της Μιράντας Λυσάνδρου
Μόνο ως οξυγόνο, περιορισμένης διάρκειας, σε έναν βαριά άρρωστο ασθενή μπορεί να χαρακτηριστεί η κίνηση που παρατηρήθηκε κατά την εορταστική περίοδο στον πάλαι ποτέ ισχυρότερο εμπορικό δρόμο της πρωτεύουσας, τη Μακαρίου.
Βεβαίως οι γιορτές πέρασαν, τα λαμπάκια έσβησαν, μαζί και οι ελπίδες των καταστηματαρχών να βγάλουν τα σπασμένα. Κανείς δεν αμφισβητεί ότι μετά το ριζικό λίφτινγκ η Μακαρίου μεταμορφώθηκε σε έναν όμορφο δρόμο, μόνο που οι βιτρίνες από μόνες τους δεν πουλάνε!
Όμορφος δρόμος αλλά χωρίς...πελάτες
Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης - Δήμαρχος Λευκωσίας
«Είναι ένας από τους ομορφότερους δρόμους όχι της Λευκωσίας, θεωρώ της Κύπρου ολόκληρης. Υπάρχουν πλέον μικρές πλατείες παντού, υδάτινα στοιχεία, τοποθετήσαμε δεντροστοιχίες ώστε όταν μεγαλώσουν να μπορούμε να περπατήσουμε υπό σκιά, έχοντας στόχο να δημιουργήσουμε κάτι όμορφο που θα προσελκύσει επισκέπτες και θα καταστήσει το κέντρο προορισμό και όχι απλώς ένα πέρασμα από το βόρειο τμήμα της πόλης στο νότιο».
Αυτό πίστεψαν και οι επιχειρηματίες που έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης επενδύοντας εδώ. Πλην όμως οι πολίτες δεν πείστηκαν ότι αποτελεί προορισμό για βόλτες, ψώνια και ψυχαγωγία.
Δύο ακριβώς χρόνια μετά το άνοιγμα της Μακαρίου η εμπορική κίνηση είναι περιορισμένη. Ειδικά τις καθημερινές όπου τα καταστήματα, όπως μας λένε οι εργαζόμενοι, μοιάζουν να είναι αόρατα για τους λίγους περαστικούς.
SOS από επιχειρηματίες: Η Μακαρίου χάνεται…
Επιχειρηματίας
«Η κίνηση είναι απογοητευτική. Ναι, άνοιξαν χώροι εστίασης που βοηθούν στην ανάπτυξη, αλλά η κίνηση παραμένει εξαιρετικά μειωμένη. Η Μακαρίου χάνεται κι αν δεν γίνει κάτι τώρα για να γίνει ελκυστική, φοβάμαι ότι δεν θα κρατηθεί ζωντανή».
Επιχειρηματίας
«Ψυχομαχούμε και κανένας δεν αντιλαμβάνεται το πρόβλημα. Είναι πολύ δύσκολο για τον κόσμο με τις υφιστάμενες κυκλοφοριακές ρυθμίσεις να κατέβει στη Μακαρίου. Με το ζόρι δεν τους πείθουμε να παρκάρουν μακριά και να έρθουν εδώ να περπατήσουν. Η λύση είναι μία: Να ανοίξει η Μακαρίου για τα αυτοκίνητα και να κλείνει τα σαββατοκύριακα, ακόμα και για τα λεωφορεία. Τα οποία περνούν με μεγάλες ταχύτητες σήμερα και είναι από τύχη που δεν θρηνήσαμε ακόμη θύματα».Επιχειρηματίας
«Τα υψηλά ενοίκια παραμένουν ένα σημαντικό πρόβλημα για τους επιχειρηματίες. Ανέκαθεν ήταν. Αλλά τώρα είναι ακόμη χειρότερα τα πράγματα. Με την ανάπλαση του δρόμου, με δημόσιο χρήμα, αναβαθμίστηκαν οι ιδιοκτησίες των ακινήτων και σήμερα έρχονται και μας ζητούν τετραπλάσια ενοίκια. Υπό αυτές τις συνθήκες τα λειτουργικά μας έξοδα αυξάνονται, τα έσοδα παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα κι εμείς βουλιάζουμε…»Επιχειρηματίας
«Τα ακίνητα στη Μακαρίου βρίσκονται στα χέρια λίγων ιδιοκτητών που προτιμούν να τα έχουν ξενοίκιαστα παρά να τα ενοικιάζουν σε πιο χαμηλές τιμές, διότι θεωρούν ότι ένα χαμηλό ενοίκιο επηρεάζει και τα υπόλοιπα ενοίκια της περιοχής. Αναμφίβολα δίνουμε έναν πραγματικό αγώνα για να αντέξουμε και να επιβιώσουμε με το μέλλον μας να είναι αμφίβολο. Και το χειρότερο, οι εκκλήσεις μας καταλήγουν σε ώτα μη ακουόντων».Επιχειρηματίας
«Ο κύριος λόγος της εφαρμογής του μέτρου για τα αυτοκίνητα στη λεωφόρο είναι για τη μείωση των ρύπων. Είναι όμως πραγματικά περίεργο πώς θα μειωθούν οι ρύποι σε μια πόλη ή περιοχή αν απλώς περιοριστούν ορισμένα αυτοκίνητα για 800 μέτρα, την ίδια στιγμή που περνούν λεωφορεία και αυτοκίνητα του στρατού, ενώ η κίνηση των αυτοκινήτων μετατοπίστηκε 500 μέτρα».
Εσωστρέφεια - ερήμωση ξανά προ των πυλών
Οι επιχειρηματίες μιλούν ανώνυμα. Φοβούνται πως η όποια αρνητική δημοσιότητα θα δημιουργήσει αρνητική προδιάθεση στους πολίτες για να την επισκεφθούν. Αυτό που μας λένε, ωστόσο, είναι πως υπολειτουργούν. Κάποιες επιχειρήσεις δεν είναι πλέον προσοδοφόρες και σκέφτονται σοβαρά το λουκέτο από αυτόν τον μήνα.
Μπροστά σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο τα καταστήματα κινδυνεύουν να μείνουν πάλι άδεια και κάπως έτσι ο δρόμος είναι στα πρόθυρα να μπει ξανά στο φαύλο κύκλο της υποβάθμισης και της εγκατάλειψης.
Ήδη σήμερα 1 στα 4 καταστήματα επί της Μακαρίου είναι ανενεργά. Από τα 99 συνολικά καταστήματα μόνο τα 75 βρίσκονται σε λειτουργία. Από αυτά το 10% είναι χώροι εστίασης.
Τιμωρούν την Μακαρίου απαγορεύοντας τα ΙΧ
Η απαγόρευση της πρόσβασης ιδιωτικών οχημάτων είναι ο βασικός λόγος για τη μειωμένη επισκεψιμότητα;
Ανδρέας Μαρκίδης - Συγκοινωνιολόγος
«Η δική μου γνώμη είναι πως έγινε μια καλή δουλειά με τη Μακαρίου, αλλά πρέπει να ξέρουμε ότι ένα χελιδόνι δεν φέρνει την Άνοιξη. Για να έχουμε αναγέννηση στο κέντρο της Λευκωσίας η λύση είναι κοινωνική, πολιτιστική και οικονομική. Για να ξανανθίσει πρέπει να γίνει μια καλή μελέτη, προετοιμασία. Μερικά παραδείγματα, τα shopping malls που έχουν δημιουργηθεί στον περίμετρο της Λευκωσίας, είναι αυτά που σκοτώνουν το κέντρο. Διότι όλος ο κόσμος πάει στα εμπορικά κέντρα, υπάρχουν δωρεάν χώροι στάθμευσης, κλιματισμό, αλλά τώρα που έχει γίνει το κακό πρέπει εμείς να ενδυναμώσουμε το κέντρο, με το να φέρουμε κατοίκους, σχολεία, επενδύσεις στο κέντρο της Λευκωσίας και βεβαίως να καταπολεμηθεί και το αυτοκίνητο. Το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η παράνομη στάθμευση. Όλος ο κόσμος παρκάρει παντού, πάνω στα πεζοδρόμια, το αυτοκίνητο δεν πρέπει να επιτρέπεται να μπαίνει μέσα στην παλιά Λευκωσία, πρέπει να δημιουργήσουμε πάρκα, να γίνει δεντροφύτεψη στο κέντρο. Ένας δρόμος από μόνος του δεν θα λύσει αυτό το πολύ βασικό πρόβλημα».
Εν ολίγοις στη Λευκωσία η κυκλοφοριακή διαχείριση χρειάζεται εγχείρηση, όχι αποσπασματικά μέτρα όπως το κλείσιμο ενός δρόμου στα αυτοκίνητα. Με αυτή τη λογική το μόνο που καταφέραμε είναι την τιμωρία των επενδυτών της Λευκωσίας που πληρώνουν τις αμαρτίες όσων σχεδίασαν την αλόγιστη πολεοδομική ανάπτυξη της πόλης. Σε αυτό συμφωνεί και ο δήμαρχος.
Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης - Δήμαρχος Λευκωσίας
«Όταν προχώρησε η αποψίλωση, η οριζόντια εξάπλωση, τοποθετήθηκαν τα εμπορικά κέντρα μεταξύ της Μακαρίου και των άλλων εμπορικών περιοχών, τι άλλο θα ανέμενε κανείς για να αντέξει η λεωφόρος Μακαρίου όλες αυτές τις επιθέσεις».
Διαφωνεί ωστόσο με το άνοιγμα του δρόμου στα αυτοκίνητα.
Κωνσταντίνος Γιωρκάτζης - Δήμαρχος Λευκωσίας
«Όταν πριν από 7 ή 8 χρόνια έκλεινε το ένα κατάστημα μετά το άλλο, η Μακαρίου ήταν γεμάτη αυτοκίνητα. Ήταν τρεις λωρίδες γεμάτη με διαμπερή κίνηση. Θα ήταν ορθό να γίνει μία αξιολόγηση των κυκλοφοριακών ρυθμίσεων τέλος του 2024 από το Υπουργείο Μεταφορών και βάση της αξιολόγησης να κριθεί κατά πόσο πρέπει να αλλάξουν οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις ή όχι. Νομίζω τέτοια μεγάλη αλλαγή χρειάζεται να της δοθεί ένα επαρκές χρονικό διάστημα για να αξιολογηθεί ορθά».
Το επιχείρημα μπορεί όμως να αντιστραφεί. Μέχρι τότε θα αντέξουν και οι επιχειρήσεις;
Ύστατη προσπάθεια για να κρατηθεί ζωντανή
Τους τελευταίους μήνες βρίσκεται στα σκαριά μία προσπάθεια των επιχειρηματιών της Μακαρίου για να οργανωθούν κάτω από έναν σύνδεσμο ώστε να μπορέσουν ως μία οντότητα να κτυπήσουν πόρτες και να βρουν λύσεις. Και παρότι ο Δήμος Λευκωσίας δια του κ. Γιωρκάτζιη θεωρεί πως η υποχρέωσή του σταματά στη μεταμόρφωση του εμπορικού τριγώνου, οι επενδυτές της περιοχής θεωρούν πως ο Δήμος έχει κεντρικό ρόλο να διαδραματίσει.
Ιάκωβος Ζαχαριάδης - Εκπρόσωπος Πρωτοβουλίας Καταστηματαρχών
«Θέλουμε να προσανατολιστούμε προς την κατεύθυνση της ισχυροποίησης της εμπορικής πρότασης του ιδίου του κέντρου, θέλουμε να αναπτύξουμε τον πολιτιστικό πυλώνα ως ένα ανοικτό χώρο εκφράσεων, δράσεων και πολιτιστικών εκδηλώσεων, συναυλιών και να καταστεί μια αξιόλογη πρόταση προσελκύοντας επισκέπτες ψυχαγωγίας».Χρίστος Μπουρίτσης - Στέλεχος εστιατορίου
«Πιστεύουμε στη Μακαρίου αλλά θεωρούμε ότι πρέπει να γίνουν διάφορες δραστηριότητες και συνέργειες ώστε να μπορέσει να αποκτήσει τον κόσμο που της αξίζει και της αρμόζει να έχει».
Γιάννος Ιωάννου - Καταστηματάρχης
«Όσοι τόλμησαν να επισκεφτούν τον χώρο έχουν αντιληφθεί τη διαφορά να είσαι σε εξωτερικό χώρο, να απολαμβάνεις την πεζοπορία σου, να απολαμβάνεις τον περίπατό σου. Αν υπήρχε μία σωστή επικοινωνία του Δήμου μαζί με τους διάφορους φορείς θα μπορούσε ο δρόμος αυτός να ήταν πιο παραγωγικός».
Εκτός ανταγωνισμού ελέω εμπορικών κέντρων
Αυτή τη στιγμή η Μακαρίου δεν είναι ανταγωνιστική ούτε σε περιεχόμενο έναντι στον βασικό της ομολογουμένως ανταγωνιστή: τα τρία εμπορικά κέντρα της περιφέρειας. Εάν σε ένα εμπορικό κέντρο μπορεί κανείς να βρει 120 επωνυμίες οικων μόδας και στη Μακαρίου μόνο 20, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν. Το ζήτημα εδώ είναι πως υπό τις παρούσες συνθήκες οι επιχειρηματίες του λιανικού εμπορίου στον τομέα ένδυσης και υπόδησης, πλην ορισμένων μονάδων, δεν επιθυμούν να επενδύσουν περαιτέρω.
Επιχειρηματίας
«Είναι εξαιρετικά δύσκολη η κατάσταση. Εμείς κλείσαμε τα καταστήματα που έκαναν ζημιά και κρατήσαμε κάποια που κάνουν λιγότερη ζημιά. Μας αρέσει η Μακαρίου, θέλουμε να μείνουμε, αλλά μέχρι πότε. Οι πωλήσεις δεν είναι ικανές να μας κρατήσουν. Και το κυριότερο; Δεν βλέπουμε άσπρο καπνό. Πώς θα κάνουμε νέες επενδύσεις όταν δεν υπάρχει δυναμική»;
