Για γενναιόδωρα ωφελήματα, τα οποία παραχωρούνταν στο προσωπικό του Ινστιτούτου Κύπρου (ΙΚυ) από την κρατική χορηγία, όπως σχέδιο ασφάλειας ζωής και υγείας, που κάλυπτε και τους συνταξιούχους υπαλλήλους του ΙΚυ, αυξάνοντας το κόστος κατακόρυφα, κάνει λόγο η Ελεγκτική Υπηρεσία (ΕΥ), σε ειδική έκθεσή της για το ΙΚυ για τα έτη 2019-2021 που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα.

Όπως αναφέρεται, για το προσωπικό που επέλεγε να μην συμμετέχει στο σχέδιο, το ΙΚυ έδινε την επιλογή για την καταβολή του 40% του αντίστοιχου ποσού για την ασφάλεια υγείας υπό τη μορφή επιδόματος.

Σε ό,τι αφορά τη διαχείριση της κρατικής χορηγίας από τον έλεγχο της ΕΥ διαπιστώθηκε, αναφέρεται, ότι παραχωρούνταν ωφελήματα προς το προσωπικό και τον Πρόεδρο του Ινστιτούτου, τα οποία δεν εντοπίζονταν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, ενώ επιπλέον, εντοπίστηκαν περιπτώσεις κάλυψης δαπανών άλλων συγγενικών εταιρειών, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα με το ΙΚυ, και μεγάλο ποσοστό του μετοχικού τους κεφαλαίου ανήκει σε μέλη του ερευνητικού προσωπικού του ΙΚυ.

Επίσης στον έλεγχο της η ΕΥ διαπίστωσε, όπως σημειώνεται, ότι ο τέως Πρόεδρος του Ινστιτούτου εκτελούσε καθήκοντα Προέδρου από το 2007, λαμβάνοντας μισθούς και ωφελήματα που δεν εντοπίζονται σε άλλα συμβόλαια κρατικών αξιωματούχων και με πρόνοια στο συμβόλαιό του ότι, με τη λήξη της εργοδότησής του, θα του απονεμηθεί ο τίτλος «Ομότιμου Προέδρου» και θα του παραχωρηθεί γραφείο και πρόσβαση στους πόρους του ΙΚυ, πρόνοια για την οποία δεν εντοπίστηκε σχετική απόφαση του Συμβουλίου. Όπως αναφέρεται στην έκθεση της ΕΥ το εν  λόγω άτομο, μετά τη λήξη της θητείας του ως Προέδρου, συνεχίζει να εργοδοτείται στο ΙΚυ ως Καθηγητής και αναμένεται να αφυπηρετήσει σε ηλικία μεγαλύτερη των 74 ετών, παρόλο που ο ίδιος έπρεπε να είχε συνταξιοδοτηθεί με τη συμπλήρωση του 67ου έτους της ηλικίας του. Επίσης, ο τέως Πρόεδρος ήταν παρών σε αρκετές συνεδρίες κατά τις οποίες λήφθηκαν αποφάσεις που αφορούσαν στο συμβόλαιο εργοδότησής του, σημειώνεται.

Συνοπτικά μεταξύ των ευρημάτων της έκθεσης περιλαμβάνεται η διαπίστωση ότι παρόλο που το ΙΚυ συστάθηκε ως ξεχωριστή νομική οντότητα για την υλοποίηση των στόχων του Κυπριακού Ερευνητικού και Ακαδημαϊκού Ιδρύματος (ΚΕΑΙ), η διαχείριση των δραστηριοτήτων του διενεργείται από το Συμβούλιο Επιτρόπων του ΚΕΑΙ αλλά και ότι στο Συμβούλιο Επιτρόπων του ΚΕΑΙ, το οποίο διαχειρίζεται τις δραστηριότητες του ΙΚυ, συμμετέχουν αξιωματούχοι του κράτους, χωρίς, ωστόσο, η συμμετοχή τους να έχει θεσμοθετηθεί.

Επίσης, στο Καταστατικό του ΙΚυ δεν περιλαμβάνεται πρόνοια που να καθορίζει τη μέγιστη διάρκεια θητείας των μελών στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΙΚυ, με αποτέλεσμα να παρέχεται η δυνατότητα στα μέλη να παραμένουν στο ΔΣ, είτε ως ενεργά είτε ως επίτιμα, για όσο καιρό επιθυμούν.

Μεταξύ των ευρημάτων της ΕΥ συγκαταλέγεται και το ότι παρόλο που το ΙΚυ θεωρείται δημόσια εταιρεία και, σύμφωνα με τον περί Εταιρειών Νόμο, ο ελάχιστος αριθμός μελών της καθορίζεται σε επτά, ο αριθμός μελών του ΙΚυ είναι πέντε.

Ακόμη ότι το ΚΕΑΙ, το οποίο διαχειρίζεται τις δραστηριότητες του ΙΚυ, κατέχει μετοχές σε εταιρείες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα με το ΙΚυ, με αποτέλεσμα, και σύμφωνα πάντα με την έκθεση της ΕΥ, να ελλοχεύει ο κίνδυνος σύγκρουσης συμφερόντων των μελών του και ανταγωνισμού μεταξύ των εταιρειών αυτών και του ΙΚυ, ενώ επιπλέον, μεγάλο ποσοστό του μετοχικού κεφαλαίου στις εταιρείες αυτές ανήκει σε μέλη του ερευνητικού προσωπικού του ΙΚυ.

Η Ελεγκτική Υπηρεσία υποδεικνύει ακόμη ότι δεν έχουν καταρτιστεί Σχέδια Υπηρεσίας για το προσωπικό, αλλά οι όροι εργοδότησης αναφέρονται στα σχετικά συμβόλαια, τα οποία παρουσιάζουν ανομοιομορφίες, και πως οι προσλήψεις του προσωπικού γίνονται στη βάση πολιτικών που εκδίδονται από το ΙΚυ, χωρίς να υπάρχουν Κανονισμοί που να ρυθμίζουν όλα τα θέματα που αφορούν στο προσωπικό και στη λειτουργία του ΙΚυ. Ακόμη γίνεται αναφορά σε απουσία μηχανισμού καταγραφής και παρακολούθησης του χρόνου απασχόλησης του προσωπικού.

Στη έκθεση της ΕΥ γίνεται επίσης λόγος για προκήρυξη θέσεων Βοηθού Αντιπροέδρου, χωρίς λήψη σχετικής απόφασης από το Συμβούλιο. Μάλιστα σε μία περίπτωση, διαπιστώθηκε πως ενώ η προκήρυξη ήταν για πλήρωση μίας θέσης, τελικά προσλήφθηκαν δύο άτομα.

Στον έλεγχο της, η ΕΥ διαπίστωσε επίσης περιπτώσεις κατά τις οποίες το ΙΚυ καλύπτει έξοδα που αφορούν στο ΚΕΑΙ ενώ σε άλλη περίπτωση γίνεται λόγος για σύναψη τριών συμβολαίων για αγορά υπηρεσιών με συγκεκριμένο άτομο, που στη συνέχεια προσλήφθηκε ως Διευθύνων Σύμβουλος σε εταιρεία που ίδρυσε το ΚΕΑΙ με συμβόλαιο ενός έτους, το οποίο στη συνέχεια ανανεώθηκε χωρίς ημερομηνία λήξης.

Επίσης ότι τα έτη 2010 και 2018 προκηρύχθηκαν δύο θέσεις, χωρίς αναφορά σε προσόντα συγκεκριμένου κλάδου σπουδών και πως και στις δύο διαδικασίες η θέση προσφέρθηκε στο ίδιο άτομο.

Γίνεται ακόμη λόγος για ευρήματα που αφορούν αλλαγές σε συμβάσεις από αναρμόδιο όργανο, και αναφέρεται ότι το ΙΚυ προχώρησε σε ανέγερση ή ανακαίνιση κτηρίων σε κρατική γη χωρίς να προβεί σε οποιεσδήποτε ενέργειες προς τον ιδιοκτήτη της γης ούτως, ώστε να εξασφαλιστούν οι απαιτούμενες πολεοδομικές άδειες ή άδειες οικοδομής.

Εντοπίστηκαν ακόμη συναλλαγές για συναφείς εργασίες επιδιορθώσεων και συντήρησης που διενεργήθηκαν με απευθείας ανάθεση, χωρίς να προηγηθεί διαδικασία διαγωνισμού, οι οποίες μολονότι μεμονωμένα ήταν κάτω από το όριο των €2.000, αθροιστικά ανά προμηθευτή ανά έτος υπερβαίνουν τα όρια πέραν των οποίων απαιτείται η διενέργεια διαγωνισμού.

Στα γενικά συμπεράσματα της έκθεσης, η ΕΥ σημειώνει πως η παραχώρηση κρατικής χορηγίας στο ΙΚυ, δύο δεκαετίες μετά τη σύστασή του, συνεχίζει να αποτελεί παράγοντα ζωτικής σημασίας για τη εύρυθμη λειτουργία του, αλλά και πως η περίπλοκη δομή διακυβέρνησης του ΙΚυ καθώς και η παράλληλη συμμετοχή ατόμων στα διάφορα διοικητικά όργανα του, συνέθεσαν ένα πολύπλοκο μοντέλο διακυβέρνησης που είχε ως αποτέλεσμα η διαχείριση των δραστηριοτήτων του να διενεργείται από τα διοικητικά ‘πργανα του ΚΕΑΙ, κατά παράβαση των προνοιών του Καταστατικού του.

Αναφορικά με τη διαχείριση της κρατικής χορηγίας διαπιστώθηκε ότι παραχωρούνταν ωφελήματα προς το προσωπικό και τον Πρόεδρο, τα οποία δεν εντοπίζονταν στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, αναφέρεται.

Επιπλέον, εντοπίστηκαν περιπτώσεις κάλυψης δαπανών άλλων συγγενικών εταιρειών, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον ίδιο τομέα με το ΙΚυ και μεγάλο ποσοστό του μετοχικού τους κεφαλαίου ανήκει σε μέλη του ερευνητικού προσωπικού του ΙΚυ, προστίθεται.

Όπως επίσης και περιπτώσεις που αφορούσαν στη σύναψη συμβάσεων εργοδότησης αλλά και αγοράς υπηρεσιών και αγαθών, οι οποίες δεν έτυχαν χειρισμού στη βάση των προνοιών της σχετικής νομοθεσίας, των αρχών της ισότητας και της φυσικής δικαιοσύνης, σημειώνεται στην έκθεση.