Μη προκήρυξη θέσεων, διορισμούς χωρίς γραπτές εξετάσεις, εξετάσεις για επικύρωση διορισμού με καθυστέρηση 6 ετών, αλλά και τροποποίηση Σχεδίων Υπηρεσίας έτσι ώστε οι τότε υπηρετούντες υπάλληλοι να πληρούν τα απαιτούμενα προσόντα για διορισμό στις μόνιμες θέσεις, διαπιστώνει, μεταξύ άλλων, σε Ειδική Έκθεση της για τον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου (ΟΝΕΚ) για τα έτη 2019-2022 η Ελεγκτική Υπηρεσία (ΕΥ).

Στην Έκθεση της η ΕΥ αναφέρει πως συνέχεια της παράνομης μονιμοποίησης του προσωπικού του ΟΝΕΚ, που υπηρετούσε στο παρελθόν είτε με συμβόλαιο, είτε με μίσθωση υπηρεσιών και τοποθέτησή του σε μόνιμες θέσεις, χωρίς τη δημοσίευσή τους, γεγονός το οποίο απασχόλησε την ΕΥ στο παρελθόν (εκτενής αναφορά γίνεται στην έκθεση για το 2008) καθώς και των σοβαρών ευρημάτων που προέκυψαν από τη διερεύνηση καταγγελίας αναφορικά με τα προσόντα του τότε Επιτρόπου Εθελοντισμού, η ΕΥ αποφάσισε να διεξάγει επιπρόσθετο έλεγχο ώστε να διαπιστωθεί κατά πόσο οι Λειτουργοί Νεολαίας και οι Βοηθοί Γραμματειακοί Λειτουργοί, οι οποίοι παράνομα διορίστηκαν σε μόνιμη θέση στον ΟΝΕΚ από 1.1.2008, πληρούν έστω και σήμερα τις πρόνοιες του οικείου Σχεδίου Υπηρεσίας της θέσης που υπηρετούν.

Όπως σημειώνει η ΕΥ από τον εν λόγω έλεγχο προέκυψαν, επιπρόσθετα με τα όσα έχουν ήδη αναφερθεί σε προηγούμενες εκθέσεις πως δεν προηγήθηκε προκήρυξη των θέσεων και δεν ακολουθήθηκαν οι ορθές διαδικασίες πρόσληψης, τα άτομα που διορίστηκαν δεν παρακάθησαν σε γραπτή εξέταση για διεκδίκηση της θέσης, κατά παράβαση των προνοιών των σχετικών Σχεδίων Υπηρεσίας, τα άτομα που διορίστηκαν στη θέση Βοηθού Γραμματειακού Λειτουργού παρακάθησαν εξετάσεις για τον Νόμο και τους Κανονισμούς του ΟΝΕΚ, με σκοπό την επικύρωση του διορισμού τους, με καθυστέρηση 6 ετών και μετά από υπόδειξη της ΕΥ και πως έγιναν τροποποιήσεις στο Σχέδιο Υπηρεσίας του Λειτουργού Νεολαίας έτσι ώστε οι τότε υπηρετούντες υπάλληλοι να πληρούν τα απαιτούμενα προσόντα για διορισμό στις μόνιμες θέσεις.

Παράνομη πρόσληψη πέντε Λειτουργών Νεολαίας και επτά Βοηθών Γραμματειακών Λειτουργών στον ΟΝΕΚ

Πιο αναλυτικά, στην Έκθεση της η ΕΥ υπενθυμίζει πως σε προηγούμενη έκθεση της για τον ΟΝΕΚ για το έτος 2008, είχε αναφέρει ότι το ΔΣ του ΟΝΕΚ αποφάσισε, στις 5.12.2007, την τοποθέτηση 12 ατόμων, τα οποία υπηρετούσαν μέχρι τότε στον ΟΝΕΚ, είτε με συμβόλαιο, είτε με μίσθωση υπηρεσιών, σε μόνιμες θέσεις, από την 1.1.2008, χωρίς να προβεί σε δημοσίευση των θέσεων και ότι το ΔΣ είχε αιτιολογήσει την απόφασή του επικαλούμενο τις διατάξεις του άρθρου 36 του περί Δημόσιας Υπηρεσίας Νόμου, το οποίο επιτρέπει το διορισμό υπαλλήλων χωρίς δημοσίευση σε περιπτώσεις προσωρινής πλήρωσης μόνιμων θέσεων, κάτι όμως που δεν ίσχυε στη συγκεκριμένη περίπτωση.

Υπενθυμίζεται ακόμη πως τότε η ΕΥ εξέφρασε την άποψη ότι η ενέργεια αυτή αποτελεί παραβίαση των βασικών αρχών της ίσης μεταχείρισης των πολιτών και της διαφάνειας, αφού στέρησε το δικαίωμα διεκδίκησης θέσης από κάθε άλλο ενδιαφερόμενο σε ένα δημόσιο οργανισμό και τον ίδιο τον ΟΝΕΚ από την επιλογή των καταλληλότερων ατόμων, αφού δεν προηγήθηκε οποιασδήποτε μορφής διαγωνισμός για πλήρωση των θέσεων. Εξέφρασε επίσης την άποψη ότι το ΔΣ του ΟΝΕΚ έπρεπε να είχε λάβει σχετική γνωμάτευση από το Νομικό του Σύμβουλο.

Μάλιστα σημειώνεται πως μετά τα σοβαρά ευρήματα που προέκυψαν από τη διερεύνηση καταγγελίας αναφορικά με τα προσόντα του τότε Επίτροπου Εθελοντισμού, η ΕΥ αποφάσισε να διεξάγει επιπρόσθετο έλεγχο στους φακέλους του υπόλοιπου προσωπικού του ΟΝΕΚ και πως από τον εν λόγω έλεγχο προέκυψε, επιπρόσθετα με τα όσα είχαν ήδη αναφερθεί σε προηγούμενες εκθέσεις μας, σειρά επιπρόσθετων ευρημάτων.

Συγκεκριμένα από τον έλεγχο της ΕΥ διαπιστώθηκε ότι τα καταχωρισμένα στους προσωπικούς φακέλους έγγραφα δεν ήταν, στην πλειονότητα τους, αριθμημένα, οι κλειστοί φάκελοι δεν έφεραν σήμανση «κλειστός» και δεν αναγραφόταν στο εξώφυλλο η χρονική περίοδος που καλύπτει ο συγκεκριμένος φάκελος. Αλλά και ότι στις πλείστες περιπτώσεις δεν ήταν καταχωρισμένα στους προσωπικούς φακέλους όλα τα απαιτούμενα πτυχία/διπλώματα, αλλά υποβλήθηκαν εκ των υστέρων, όταν ζητήθηκαν κατά τη διάρκεια του ελέγχου.

Διαπιστώθηκε ακόμη ότι δεν προηγήθηκε προκήρυξη των θέσεων και δεν ακολουθήθηκαν οι ορθές διαδικασίες πρόσληψης αλλά και πως  όλες οι θέσεις πληρώθηκαν από άτομα που υπηρετούσαν στον ΟΝΕΚ τη δεδομένη στιγμή με σύμβαση ή αγορά υπηρεσιών.

Επίσης πως τα άτομα τα οποία διορίστηκαν δεν παρακάθησαν σε γραπτή εξέταση για διεκδίκηση της θέσης, κατά παράβαση προνοιών των Σχεδίων Υπηρεσίας για τη θέση Λειτουργού Νεολαίας και Βοηθού Γραμματειακού Λειτουργού. Επιπλέον, τα άτομα που διορίστηκαν στη θέση Βοηθού Γραμματειακού Λειτουργού παρακάθησαν εξετάσεις για το Νόμο και τους Κανονισμούς του ΟΝΕΚ, με σκοπό την επικύρωση του διορισμού τους, με καθυστέρηση έξι ετών και μετά από υπόδειξη της ΕΥ, το 2013, σε αντίθεση με την πρόνοια του Σχεδίου Υπηρεσίας, που αναφέρεται σε περίοδο δύο ετών από το διορισμό τους. Ακόμη ότι τα πέντε από τα επτά άτομα που διορίστηκαν στην εν λόγω θέση ήταν κάτοχοι απολυτηρίου σχολής μέσης εκπαίδευσης με πολύ χαμηλό γενικό βαθμό (14 και κάτω) με αποτέλεσμα εύλογα να τίθεται το ερώτημα κατά πόσο τα άτομα αυτά ήταν οι καταλληλότερες επιλογές και μπορούν να ανταποκριθούν ικανοποιητικά στα καθήκοντα τους.

Στο έλεγχο της η ΕΥ διαπίστωσε ακόμη ότι το Σχέδιο Υπηρεσίας του Λειτουργού Νεολαίας τροποποιήθηκε έτσι ώστε οι τότε υπηρετούντες υπάλληλοι να πληρούν τα απαιτούμενα προσόντα για διορισμό στις μόνιμες θέσεις. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, στο Σχέδιο Υπηρεσίας προστέθηκε, στα αποδεκτά απαιτούμενα προσόντα, το πανεπιστημιακό δίπλωμα στην Πολιτική Μηχανική και στην Εργοθεραπεία, με σκοπό να καλυφθούν δύο συγκεκριμένα άτομα που υπηρετούσαν ήδη στον ΟΝΕΚ, επίσης, στην πρόνοια για πολύ καλή γνώση της ελληνικής και αγγλικής γλώσσας, προστέθηκε και η πολύ καλή γνώση και/ή της γαλλικής γλώσσας, με σκοπό να πληροί τα προσόντα για διορισμό άλλο άτομο που υπηρετούσε ήδη στον ΟΝΕΚ και κατείχε πτυχίο από τη Γαλλία.

Διαπιστώθηκε ακόμη ότι την 1.12.2008 πληρώθηκε μόνιμη θέση Λειτουργού Νεολαίας χωρίς να γίνει προκήρυξη της θέσης, με την ΕΥ να αναφέρει σχετικά ότι το άτομο που προσλήφθηκε στην πιο πάνω θέση, υπηρετούσε στον ΟΝΕΚ ως συνεργάτης από το 2004, ενώ δεν κλήθηκε σε προφορική συνέντευξη για πλήρωση τριών κενών θέσεων Λειτουργού Νεολαίας, οι οποίες προκηρύχθηκαν στις 22.2.2008, λόγω της χαμηλής κατάταξης που κατέλαβε στις σχετικές εξετάσεις.

Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στην Έκθεση της η ΕΥ, αναφορικά με την πλήρωση θέσεων χωρίς να προηγηθεί σχετική προκήρυξη και χωρίς να ακολουθηθούν οι ορθές διαδικασίες πρόσληψης, ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΟΝΕΚ πληροφόρησε ότι, κατόπιν σχετικής γνωμάτευσης του νομικού του συμβούλου, το ΔΣ του ΟΝΕΚ ανέθεσε σε ανεξάρτητο νομικό εμπειρογνώμονα την ετοιμασία έκθεσης γεγονότων και πως ακολούθως ο νομικός σύμβουλος του ΟΝΕΚ, αξιολογώντας την έκθεση γεγονότων του ανεξάρτητου εμπειρογνώμονα, αναφέρθηκε στην παρανομία των πράξεων διορισμού λόγω μη δημοσίευσης και στο γεγονός ότι οι πράξεις διορισμού δημιούργησαν δικαιώματα και ευνοϊκές για τους διοικούμενους υπαλλήλους καταστάσεις. Ο νομικός σύμβουλος ανέφερε επίσης ότι φαινομενικά η μόνη ενέργεια στην οποία θα μπορούσε να προβεί το ΔΣ του ΟΝΕΚ θα ήταν η ανάκληση της απόφασης διορισμού σε μόνιμες θέσεις των πιο πάνω διορισμών, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 54(2) του περί των Γενικών Αρχών Διοικητικού Δικαίου Νόμου (Ν.158(Ι)/1999) που αναφέρει ότι «η ανάκληση παράνομης διοικητικής πράξης επιτρέπεται και μετά παρέλευση εύλογου χρόνου, αν αυτή εκδόθηκε έπειτα από δόλια ή απατηλή ενέργεια του ενδιαφερομένου ή αν ο ενδιαφερόμενος ήταν ενήμερος της παρανομίας της πράξης κατά το χρόνο της έκδοσής της ή για λόγους δημόσιου συμφέροντος». Επεσήμανε ωστόσο ότι τέτοια ενέργεια δυνατό να επέφερε σοβαρή μακροπρόθεσμη διατάραξη της εύρυθμης ή ακόμα και της στοιχειώδους λειτουργίας του ΟΝΕΚ, γεγονός που δυνατό να θεωρείτο ως λόγος δημοσίου συμφέροντος, ο οποίος θα επέβαλε τη μη ανάκληση των εν λόγω πράξεων διορισμού. Στη συνέχεια, σημειώνεται στην Έκθεση, ο Πρόεδρος του ΔΣ του ΟΝΕΚ ενημέρωσε ότι για το θέμα διενεργήθηκε επιπλέον διερεύνηση κατά την οποία διαπιστώθηκε ότι όλοι οι επηρεαζόμενοι υπάλληλοι πληρούν στο παρόν στάδιο τα απαιτούμενα προσόντα του Σχεδίου Υπηρεσίας τους, αλλά και ότι ο νομικός σύμβουλος του ΟΝΕΚ υπέδειξε ότι, με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα, δεν απαιτείται ουδεμία περαιτέρω ενέργεια από το ΔΣ του ΟΝΕΚ.

Επί όλων αυτών η ΕΥ συστήνει όπως οι αποφάσεις του ΔΣ λαμβάνονται στη βάση των προνοιών του νομοθετικού πλαισίου διασφαλίζοντας την τήρηση της αρχής της ισότητας, της νομιμότητας και της φυσικής δικαιοσύνης αλλά και πως σε περιπτώσεις που το ΔΣ του ΟΝΕΚ διατηρεί αμφιβολίες για τη νομιμότητα των αποφάσεών του, να λαμβάνει γνωμάτευση από τον νομικό του σύμβουλο.

Σημειώνεται ότι σε ό,τι αφορά τον έλεγχο των οικονομικών καταστάσεων του ΟΝΕΚ για τα έτη που έληξαν στις 31 Δεκεμβρίου 2019, 31 Δεκεμβρίου 2020, 31 Δεκεμβρίου 2021 και 31 Δεκεμβρίου 2022, αυτός ανατέθηκε από την ΕΥ, μετά από διαγωνισμό, σε ιδιώτες ελεγκτές.

Στα γενικά συμπεράσματα της Έκθεσης σημειώνεται ότι εντοπίστηκαν από τους ιδιώτες ελεγκτές περιπτώσεις παρεκκλίσεων από τις απαιτήσεις των διεθνών προτύπων που αφορούν στην ετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων και από ΕΥ περιπτώσεις διορισμού υπαλλήλων σε μόνιμες θέσεις, οι οποίοι διενεργήθηκαν κατά παράβαση του κανονιστικού και νομοθετικού πλαισίου που διέπει τον ΟΝΕΚ.

Σε ό,τι αφορά τις γενικές συστάσεις, η ΕΥ συστήνει όπως η ετοιμασία των οικονομικών καταστάσεων του ΟΝΕΚ γίνεται στη βάση των διεθνών προτύπων και να διασφαλίζεται η ορθή αξιολόγηση και ο μετριασμός του κινδύνου όσον αφορά στα ταμειακά διαθέσιμα και στα πάγια περιουσιακά στοιχεία του. Επίσης, οι αποφάσεις του ΟΝΕΚ να λαμβάνονται στη βάση του νομοθετικού και κανονιστικού πλαισίου που το διέπει και με γνώμονα τις αρχές της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, της νομιμότητας, της ισότητας και της φυσικής δικαιοσύνης.