Το Ταμείο Προστασίας και Ασφάλισης της Γεωργικής Παραγωγής παρουσιάζει αριθμό αδυναμιών που σχετίζονται με τις δικλείδες ασφαλείας που εφαρμόζονται, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι κίνδυνοι μη συμμόρφωσής του με το θεσμικό πλαίσιο που το διέπει, αναφέρεται, μεταξύ άλλων, σε ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας που δημοσιοποιήθηκε τη Δευτέρα με θέμα «Έλεγχος Διαδικασιών Εισφορών και Ενισχύσεων του Ταμείου Προστασίας και Ασφάλισης της Γεωργικής Παραγωγής».

Προστίθεται ότι αριθμός αδυναμιών απορρέει, κατά κύριο λόγο, από τη χρήση τριών λογισμικών συστημάτων, σε διάφορα στάδια των διαδικασιών που ακολουθούνται, τα οποία δεν διασυνδέονται μεταξύ τους.

Η ΕΥ συνέστησε όπως το Τμήμα Γεωργίας καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να διασφαλίσει ότι η διαχείριση των πιστώσεων που προέρχονται από την Κυπριακή Δημοκρατία και από τους ίδιους τους παραγωγούς γίνεται πάντοτε στο πλαίσιο της νομιμότητας και των κανόνων που το διέπουν.

Παράλληλα, καλεί το Τμήμα να βελτιώσει τις διαδικασίες που ακολουθεί όπως επίσης να προβεί σε όλες τις απαιτούμενες ενέργειες για βελτίωση των αδυναμιών των δικλείδων ασφαλείας, έτσι ώστε να επιτευχθεί μετριασμός των κινδύνων που σχετίζονται με τη λειτουργία του.

Ο έλεγχος συμμόρφωσης του ταμείου αφορά το 2023 και όπως αναφέρει η ΕΥ σε ό,τι αφορά την καταβολή εισφορών δεν καθορίζεται στον Νόμο ή στο Αναθεωρημένο Εθνικό Πλαίσιο Χορήγησης Κρατικών Ενισχύσεων για την Αντιστάθμιση Ζημιών (ΑνΕΠ), το ελάχιστο όριο καλλιέργειας για την υποχρεωτική καταβολή ετήσιας εισφοράς.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι παραγωγοί δηλώνουν ανακριβή στοιχεία καλλιεργειών, ώστε να καταβάλλουν χαμηλότερη εισφορά και οι περιπτώσεις όπου παραγωγοί δεν προσκομίζουν τα απαραίτητα έγγραφα, δεν αντιμετωπίζονται ομοιόμορφα από όλα τα Επαρχιακά Γεωργικά Γραφεία τα οποία, σύμφωνα με την έκθεση, ακολουθούν διαφορετικές πολιτικές σχετικά με την προπληρωμή εισφορών από παραγωγούς που δεν είναι αιτητές Εκταρικών Επιδοτήσεων.

Αναφέρεται ότι δεν διενεργούνται επαρκείς διασταυρούμενοι έλεγχοι των Δηλώσεων Καλλιέργειας με στοιχεία άλλων Υπηρεσιών του κράτους, ώστε να επιβεβαιωθεί κατά πόσον όλα τα τεμάχια που συμπεριλαμβάνονται σε αυτές κατέχονται νόμιμα από τους παραγωγούς.

Οι πληγέντες πρέπει να ενημερώνουν το Επαρχιακό Γραφείο Γεωργίας εντός εύλογου χρονικού διαστήματος από τη διαπίστωση της ζημιάς αναφέρει η έκθεση, προσθέτοντας ότι καταγράφονται και ερευνώνται Αναγγελίες Ζημιών, που είναι εμφανώς ψευδείς ή λανθασμένες, με αποτέλεσμα να προκύπτει αχρείαστο διοικητικό κόστος, χωρίς επιπτώσεις στους παραγωγούς που υπέβαλαν τις δηλώσεις αυτές.

Αναφέρεται εξάλλου ότι δεν διενεργούνται προκαταρκτικοί διοικητικοί έλεγχοι επί των Δηλώσεων Ζημιάς κατά την παραλαβή τους, περιλαμβανομένων και των ελέγχων για να διαπιστωθεί εάν ικανοποιούνται τα βασικά κριτήρια επιλεξιμότητας, με αποτέλεσμα να αναλώνονται πόροι για επιτόπιες επισκέψεις σε μη δικαιούχους.

Επίσης δεν συντάσσονται πρακτικά αξιολόγησης ΑΖ, εκτός από τις περιπτώσεις απόρριψής τους, δεν διενεργούνται επαρκείς έλεγχοι για επαλήθευση της τήρησης των κριτηρίων επιλεξιμότητας, αυξάνοντας τον κίνδυνο παροχής ενίσχυσης σε μη δικαιούχους ενώ οι εκτιμητές διορίζονται προφορικά, χωρίς γραπτές εξουσιοδοτήσεις, δεν εναλλάσσονται και δεν συμπληρώνουν έντυπα αμεροληψίας.

Επίσης, δεν διενεργούνται δειγματοληπτικοί έλεγχοι επί των εκτιμήσεων, ούτε τηρούνται αρχεία εκτιμήσεων, δεν συντάσσονται οι προβλεπόμενες από το Εγχειρίδιο Διαδικασιών εκθέσεις από τις Επαρχιακές Επιτροπές, ούτε διενεργείται αξιολόγηση από τον Κλάδο Διαχείρισης Κινδύνων και δεν έχει καθοριστεί γραπτή διαδικασία για τη μεθοδολογία που θα πρέπει να ακολουθείται κατά τη συλλογή στοιχείων μέσω τηλεφωνικών ερευνών για σκοπούς υπολογισμού της ενίσχυσης ζημιάς, και ως εκ τούτου δεν διασφαλίζεται το αδιάβλητο των αποτελεσμάτων.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι υπολογισμοί διενεργούνται σε ηλεκτρονικά φύλλα τύπου Excel, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο λαθών. Επίσης, δεν καταγράφονται οι έλεγχοι των υπολογισμών που διενεργούνται πριν την τελική καταβολή της αποζημίωσης.

Η ΕΥ σημειώνει ότι για την ετοιμασία καταλόγων πληρωμής, χρησιμοποιούνται δεδομένα από τρία λογισμικά συστήματα που δεν είναι διασυνδεδεμένα μεταξύ τους, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο λάθους.

Εντοπίστηκε περίπτωση όπου οι πληρωμές προς ένα δικαιούχο υπερέβαιναν το καθορισμένο ανώτατο ετήσιο όριο. Το σύστημα που χρησιμοποιείται για την τήρηση των μερίδων των παραγωγών και τη διαχείριση καλλιεργειών (BlueByte) δεν διαθέτει αυτοματοποιημένες δικλείδες για αποτροπή υπέρβασης του ανώτατου ποσού ενίσχυσης.

Σε ό,τι αφορά τον έλεγχο του διεθνούς αριθμού λογαριασμού (ΙΒΑΝ) των δικαιούχων αναφέρεται ότι όταν οι ενισχύσεις αφορούν σε πολύ μεγάλο αριθμό δικαιούχων, διενεργείται μόνο δειγματοληπτικός έλεγχος, χωρίς να υπάρχει συγκεκριμένη διαδικασία για τον καθορισμό του μεγέθους και του τρόπου επιλογής του δείγματος.

Σε μερικές περιπτώσεις παρατηρούνται καθυστερήσεις πέραν του ενός έτους για καταβολή της ενίσχυσης στους δικαιούχους παραγωγούς, το οποίο οφείλεται, μερικώς, σε διοικητικούς ελέγχους που επαναλαμβάνονται σε διαφορετικά στάδια της διαδικασίας.

Η ΕΥ εντόπισε εξάλλου αριθμό αδυναμιών/περιορισμών που σχετίζονται με τα λογισμικά συστήματα Διαχείρισης Δηλώσεων Καλλιέργειας, BlueByte και Atlantis. Η συνδυασμένη χρήση πληροφοριών από τρία λογισμικά συστήματα χωρίς να υπάρχει μεταξύ τους αυτοματοποιημένη διασύνδεση (interface) και η μη διενέργεια συστηματικών διασταυρούμενων ελέγχων αυξάνουν τον κίνδυνο διενέργειας λαθών και καταχώρισης και εξαγωγής/εισαγωγής λανθασμένων δεδομένων.

Επίσης σημειώνεται ότι τα μέλη της Επιτροπής Ενστάσεων δεν συμπληρώνουν έντυπα αμεροληψίας και μη ύπαρξης σύγκρουσης συμφέροντος και αυτό εγκυμονεί τον κίνδυνο συμμετοχής ατόμων στη διαδικασία ενστάσεων που να μην διαθέτουν το εχέγγυο της αμεροληψίας.