Σημαντικά προβλήματα σε ό,τι αφορά την εφαρμογή της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία σωματείων και ιδρυμάτων διαπιστώθηκαν κατά τη σημερινή συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπή Εσωτερικών. Προβλήματα που αφενός αφορούν τη συμμόρφωση των σωματείων με τη νομοθεσία και αφετέρου την εφαρμογή της νομοθεσίας από τον Γενικό Έφορο Σωματείων, η οποία έχει οδηγήσει στη διαγραφή ακόμη και σωματείων με κοινωνική προσφορά ιδιαίτερα στον τομέα του Αθλητισμού.

Πλέον, Υπουργείο Εσωτερικών και ΚΟΑ καλούνται να συντονιστούν, υπό την εποπτεία της Νομικής Υπηρεσίας έτσι ώστε να επεξεργαστούν τροπολογίες της νομοθεσίας προς εξομάλυνση του προβλήματος.

Όπως εξήγησε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Άριστος Δαμιανού, το 2017 υπήρξε τροποποίηση του περί Σωματείων και Ιδρυμάτων Νόμου σε μια προσπάθεια να επικαιροποιηθεί και να εκσυγχρονιστεί έτσι ώστε να περιοριστούν και οι όποιες αυθαιρεσίες υπήρχαν σε σχέση με τη λειτουργία σωματείων και ιδρυμάτων.

Ο Εκπρόσωπος του Γενικού Εφόρου Σωματείων Σάββας Παρμάτζιας ανέφερε ότι στο πλαίσιο των ελέγχων για εφαρμογή της νομοθεσίας έχει διαπιστωθεί ότι πολλά αθλητικά σωματεία λειτουργούν χωρίς να υπάρχει έλεγχος των αθλητικών τους εγκαταστάσεων, πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις λειτουργούν ως σωματεία με περιπτώσεις σημαντικών οφειλών προς το ΦΠΑ, ενώ έκανε λόγο και για διαπιστώσεις της Επιτροπής Moneyval σύμφωνα με τις οποίες 25% του αριθμού των σωματείων ενδέχεται να είναι επιρρεπείς στο ενδεχόμενο ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Έκανε μάλιστα λόγο για περίπτωση σωματείου, όχι αθλητικού, με οφειλές ΦΠΑ ύψους μισού εκατομμυρίου ευρώ.

Ο κ. Παρμάτζιας υπεραμύνθηκε των χειρισμών του Γενικού Εφόρου Σωματείων υποδεικνύοντας πως οι όποιες αποφάσεις του Εφόρου λαμβάνονται στη βάση γνωματεύσεων της Νομικής Υπηρεσίας

«Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε σε αυτές τις επιχειρήσεις να συνεχίσουν να λειτουργούν με βάση τη δική μας νομοθεσία» σημείωσε, υποδεικνύοντας πως ο Γενικός Έφορος προχωρεί σε διαγραφές σωματείων όχι για να κλείσει εντελώς αυτές τις σχολές-επιχειρήσεις αλλά για να στείλει το μήνυμα ότι δεν μπορούν να λειτουργούν ως σωματεία.

«Έχουμε σωματεία-ιδρύματα τα οποία είναι υψηλού κινδύνου για ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, έχουμε φιλανθρωπικό ίδρυμα το οποίο διαχειρίζεται περιουσιακά στοιχεία 8 εκατομμυρίων ευρώ, μετοχές, αξιόγραφα, και δίνει φιλανθρωπίες ύψους 3.000 ευρώ ετησίως», ανέφερε, ενώ σε άλλη περίπτωση, όπως πρόσθεσε, «τραπεζικό ίδρυμα κατήγγειλε ότι έφευγαν λεφτά από το αθλητικό σωματείο και πήγαιναν στους λογαριασμούς του Προέδρου του σωματείου και συγγενικών του προσώπων με αποτέλεσμα να εμπλακεί και η ΜΟΚΑΣ».

Ο κ. Παρμάτζιας έκανε επίσης λόγο για αντικρουόμενες πρόνοιες αλλά και κενά στη νομοθεσία, όπως για παράδειγμα η απουσία κανονισμών για διάλυση και εκκαθάριση των σωματείων, κάτι που, όπως είπε, σημαίνει πως δεν μπορεί να υπάρξει εκκαθάριση σωματείων που έχουν διαγραφεί.

Εξήγησε ακολούθως πως για να λειτουργήσει οποιαδήποτε τροποποίηση της νομοθεσίας που διέπει τη λειτουργία των σωματείων θα πρέπει να τροποποιηθεί και η νομοθεσία του ΚΟΑ.

«Θα μπορούσε με μια απλή τροποποίηση της νομοθεσίας του ΚΟΑ να επιτρέπεται και σε αθλητές των αθλητικών σχολών και όχι μόνο των σωματείων να συμμετέχουν στις αθλητικές ομοσπονδίες και στα πρωταθλήματα. Με αυτό τον τρόπο επιλύονται πάρα πολλά ζητήματα όπως για παράδειγμα να αποφεύγονται χορηγίες σε επιχειρήσεις μέσω του ΚΟΑ» σημείωσε.

Ο Εκπρόσωπος του Γενικού Εφόρου Σωματείων ανέφερε επίσης ότι στο μητρώο του Γενικού Εφόρου είναι εγγεγραμμένα γύρω στις 7.000 σωματεία εκ των οποίων περίπου 2.600 έχουν διαγραφεί.

Η Εκπρόσωπος της Νομικής Υπηρεσίας εξήγησε ότι όλα τα σωματεία κλήθηκαν να συμμορφωθούν με τη νέα νομοθεσία και να επικαιροποιήσουν τα καταστατικά τους έτσι ώστε να συνάδουν με τη νέα νομοθεσία ενώ έκανε λόγο και για δικαστικές αποφάσεις οι οποίες ενέκριναν τις διαγραφές.

Σημείωσε επίσης ότι υπάρχει συνεχής νομική καθοδήγηση του Υπουργείου Εσωτερικών και του Γενικού Εφόρου Σωματείων από τη Νομική Υπηρεσία σε ό,τι αφορά την εφαρμογή του νόμου με στόχο πάντα τη νόμιμη λειτουργία των σωματείων, τη διαφάνεια και τον έλεγχο.

Είπε επίσης ότι η Νομική Υπηρεσία συνδράμει στις διαβουλεύσεις μεταξύ Υπουργείου Εσωτερικών και ΚΟΑ για επίλυση του προβλήματος και πως έχουν ετοιμαστεί προσχέδια νομοσχεδίων τα οποία ωστόσο δεν έχουν ακόμη τεθεί ενώπιον της Βουλής.

Η Γενική Διευθύντρια του ΚΟΑ Μαίρη Χαραλάμπους Παπαμιλτιάδη σημείωσε ότι ο ΚΟΑ αναγνωρίζει το πρόβλημα υποδεικνύοντας ωστόσο πως αυτό το πρόβλημα θα πρέπει να επιλυθεί με τον σωστό τρόπο.

Και τόνισε πως «υπάρχουν και περιπτώσεις που μπορεί να είναι θύματα αυτής της προσπάθειας εξυγίανσης που είναι προς τη σωστή κατεύθυνση».

Η κ. Παπαμιλτιάδη επιβεβαίωσε ότι εδώ και δύο περίπου χρόνια ΚΟΑ, Υπουργείο Εσωτερικών και Νομική Υπηρεσία επεξεργάζονται τροποποιήσεις στη νομοθεσία του ΚΟΑ για τα αθλητικά σωματεία, διευκρίνισε ωστόσο πως με βάση τη νομοθεσία ο ΚΟΑ περιορίζεται στην αθλητική αναγνώριση των αθλητικών σωματείων και δεν έχει να κάνει με οτιδήποτε αφορά τη σύσταση του σωματείου.

Εξήγησε ακόμη πως στην αρχική εισήγηση του Υπουργείου Εσωτερικών ήταν να τροποποιηθεί η νομοθεσία έτσι ώστε ο ΚΟΑ να λειτουργεί και ως Έφορος Αθλητικών Σωματείων αλλά και πως όταν ολοκληρώθηκε η επεξεργασία της εν λόγω πρότασης διαφάνηκε ότι ο ΚΟΑ «δεν μπορεί με τα μέσα και την τεχνογνωσία που έχει να λειτουργήσει ως Έφορος».

Εξήγησε ακόμη ότι ο λόγος που ενδεχομένως ο ΚΟΑ να προέτρεπε αθλητικές σχολές να εγγραφούν ως αθλητικά σωματεία είναι για να μπορούν να συμμετέχουν οι αθλητές τους στα πρωταθλήματα των ομοσπονδιών, υποδεικνύοντας πως αυτή η ρύθμιση μπορεί να ξεπεραστεί με τροποποίηση των καταστατικών των αθλητικών ομοσπονδιών έτσι ώστε αν επιτρέπεται και η συμμετοχή εταιρειών και αθλητών/ομάδων τους στα πρωταθλήματα.

Ο Αντιπρόεδρος του Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου Γιώργος Χριστοφίδης ανέφερε ότι η νομοθεσία του ΚΟΑ η οποία προνοεί την αναγνώριση αθλητικής δραστηριότητας σε μια οντότητα/ομοσπονδία είναι δομημένη στη βάση των σωματείων καθώς τα υποκείμενα των αθλητικών ομοσπονδιών είναι τα σωματεία. «Την ιδιότητα μέλους στις ομοσπονδίες τη διατηρούν τα σωματεία» είπε.

Ανέφερε ακόμη πως δεν θα πρέπει να συγχέονται οι έννοιες της αθλητικής σχολής και της ιδιωτικής σχολής γυμναστικής. «Είναι δύο ξεχωριστές έννοιες, η αθλητική σχολή στον νόμο του ΚΟΑ πρέπει είτε να ιδρυθεί από τον ίδιο τον Οργανισμό είτε από μια αθλητική ομοσπονδία είτε από ένα αθλητικό σωματείο» σημείωσε, εξηγώντας πως όπως είναι σήμερα ο νόμος του ΚΟΑ καμία ιδιωτική εταιρεία δεν μπορεί να ιδρύσει αθλητική σχολή.

Εξήγησε επίσης ότι το Υπουργείο Εσωτερικών και ο Γενικός Έφορος Σωματείων έχουν να κάνουν μόνο με τα σωματεία ενώ ο ΚΟΑ έχει να κάνει και με αθλητικά σωματεία και με αθλητικές σχολές και με ιδιωτικές σχολές γυμναστικής.

Ο κ. Χριστοφίδης έκανε λόγο για αυθαιρεσία από την πλευρά του Υπουργείου Εσωτερικών καθώς, όπως ανέφερε, έχουν διαγραφεί πολλά σωματεία τα οποία προάγουν τον αθλητισμό σε πολύ ψηλό επίπεδο. Και πρόσθεσε πως στις 3 Μαΐου 2023 ο Επαρχιακός Έφορος Σωματείων Λάρνακας προχώρησε σε γνωστοποίηση διάλυσης σωματείων κάτι που, όπως είπε, δεν προνοείται από τη νομοθεσία, η οποία περιορίζεται μόνο στη διαγραφή σωματείων και όχι στη διάλυση σωματείων. Όπως υπέδειξε η διάλυση σωματείου προϋποθέτει απόφαση δικαστηρίου.

Ο Αντιπρόεδρος της ΚΟΕ Παναγιώτης Ιωαννίδης τόνισε πως «δεν μπορούμε να παίζουμε με τους αθλητές» και πως η εισήγηση για αναστολή των διαγραφών πρέπει να τύχει άμεσης εφαρμογής και ακολούθως να δοθούν καθαρές οδηγίες προς τα σωματεία.

Στη συνεδρία παρευρέθηκαν και εκπρόσωποι του Σωματείου Ολυμπιακής Γυμναστικής Βύρων Λάρνακας, ενός σωματείου το οποίο έχει διαγραφεί από το μητρώο του Γενικού Εφόρου Σωματείων. Ο Πρόεδρος του ΔΣ του Βύρωνα Αντρέας Καλλής είπε ότι το σωματείο έχει ιδρυθεί το 1979 και είναι από τα ιδρυτικά μέλη της Κυπριακής Ομοσπονδίας Γυμναστικής.

Σημείωσε ότι το σωματείο έχει επικαιροποιήσει το καταστατικό του και πως έχει αποστείλει στον Επαρχιακό Έφορο Σωματείων Λάρνακας όλα τα έγγραφα που απαιτούνται με βάση τη νέα νομοθεσία αλλά και πως είχε λάβει διαβεβαιώσεις ότι ο φάκελος του σωματείου ήταν υπό εξέταση.

«Περιμέναμε, μας έλεγε και ο ΚΟΑ ότι εφόσον είμαστε εγκεκριμένο σωματείο με βάση τη λίστα του Υπουργείου Εσωτερικών δεν θα έχουμε πρόβλημα, κάποια στιγμή εμφανιστήκαμε στη νέα πλατφόρμα του Υπουργείου Εσωτερικών ως σωματείο που έχει διαγραφεί» είπε, εξηγώντας πως πρόκειται για μια εξέλιξη με «δραματικές» επιπτώσεις.

Με αυτή την απόφαση η ενόργανη και η ρυθμική γυμναστική στην επαρχία Λάρνακας δεν υπάρχουν πλέον» ανέφερε ο κ. Καλλής. «Έχουμε αθλητές που κέρδισαν χρυσά μετάλλια σε Κοινοπολιτειακούς Αγώνες, αθλητές που έφτασαν μέχρι και την οκτάδα σε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα και άλλους αθλητές που ακολουθούν και δεν ξέρουμε τι να κάνουμε με αυτό το θέμα» πρόσθεσε.

Ο κ.. Καλλής ζήτησε όπως το σωματείο επανέλθει στην προτέρα κατάσταση και όπως ο Γενικός Έφορος Σωματείων τους αποστείλει οδηγίες για το τι πρέπει να κάνουν για να συνάδει η λειτουργία του σωματείου με τη νομοθεσία.

Σε δηλώσεις του μετά το πέρας της συνεδρίας ο Πρόεδρος της Επιτροπής Άριστος Δαμιανού ανέφερε ότι ο τρόπος εφαρμογής κάποιων προνοιών της νέας νομοθεσίας, ενώ σε ένα βαθμό οδηγούσε σε εξυγίανση και εξορθολογισμό, την ίδια ώρα αδικούσε υφιστάμενα σωματεία ή οργανώσεις. Ο κ. Δαμιανού σημείωσε πως όπως αναφέρθηκε και κατά τη διάρκεια της συνεδρίας, περίπου 2.500 σωματεία έχουν διαγραφεί, γεγονός που, όπως είπε, έχει προκαλέσει πλήγμα στην κοινωνική και εθελοντική προσφορά αλλά και πλήγμα στον Αθλητισμό καθώς έχουν διαγραφεί πολλές σχολές οι οποίες, κατά την άποψη του Γενικού Εφόρου θα έπρεπε να λειτουργούν ως εταιρείες και όχι ως σωματεία.

Ο κ. Δαμιανού έκανε λόγο για σύγκρουση νομοθεσιών «μεταξύ προνοιών που αφορούν την τροποποίηση του Υπουργείου Εσωτερικών και της νομοθεσίας που διέπει την αδειοδότηση του ΚΟΑ», προσθέτοντας πως «ενώ υπάρχουν στρεβλώσεις και ορθά το Υπουργείο Εσωτερικών προχωρεί σε διαγραφές κραυγαλέων περιπτώσεων, την ίδια ώρα εντοπίζονται και κραυγαλέες περιπτώσεις διαγραφών που δεν έπρεπε να είχαν επισυμβεί και οι οποίες προκαλούν παρενέργειες στην κυπριακή κοινωνία».

Είπε πως έχει δοθεί ένα περιθώριο στο Υπουργείο Εσωτερικών να επανέλθει με τροποποίηση της νομοθεσίας σε μια προσπάθεια να αποκατασταθούν οι στρεβλώσεις και την ίδια ώρα η Επιτροπή έχει ομόφωνα προτείνει, σχετικό αίτημα θα διαβιβαστεί και προς τον αρμόδιο Υπουργό Εσωτερικών, όπως εξατομικευμένα, εκεί και όπου κρίνεται ότι υπάρχουν λόγοι δημοσίου συμφέροντος να υπάρξει ανάκληση των διαγραφών και να δοθεί μια λελογισμένη περίοδος ενδεχομένως 3 μηνών σε αυτά τα σωματεία να ευθυγραμμιστούν με τις απαιτήσεις της νομοθεσίας «γιατί στο τέλος της ημέρας δεν τιμωρείται οποιοσδήποτε άλλος παρά η κυπριακή κοινωνία, τα παιδιά μας τα οποία αθλούνται κάποια εκ των οποίων κάνουν και πρωταθλητισμό».

Ο Βουλευτής του ΔΗΣΥ Νίκος Σύκας είπε ότι παρά το ότι έχει αλλάξει η νομοθεσία και παρά το γεγονός ότι η προηγούμενη κυβέρνηση είχε δώσει 2,5 χρόνια περίοδο χάριτος στα σωματεία και τα ιδρύματα να προσαρμοστούν, παρατηρούνται εντούτοις στρεβλώσεις.

Όπως είπε, το σημαντικότερο στοιχείο που προκύπτει από την όλη συζήτηση είναι ότι ο ΚΟΑ θα πρέπει μαζί με το αρμόδιο τμήμα του Υπουργείου Εσωτερικών «να συνθέσουν, για να μπορέσουν να λύσουν αρκετά προβλήματα».

Ανέφερε ακόμη ότι θα πρέπει να υπάρξει περαιτέρω έλεγχος στα σωματεία, αφού κατά την αξιολόγηση καθ’ υπόδειξη του Γενικού Εφόρου Σωματείων, διαφάνηκε ότι αρκετά σωματεία «ένα ποσοστό γύρω στο 25%, είναι κάτω από τον κίνδυνο της διαχείρισης πόρων μη νόμιμων», εξηγώντας πως ως εκ τούτου η Επιτροπή κάλεσε το Υπουργείο Εσωτερικών και τον ΚΟΑ να εξετάσουν αφενός να ληφθούν άμεσα αποφάσεις για κραυγαλέες περιπτώσεις και αφετέρου οριζόντια και συντεταγμένα να συνεννοηθούν και να καταλήξουν στις αναγκαίες εκείνες τροποποιήσεις που ελαχιστοποιήσουν τα προβλήματα προς όφελος και της διαφάνειας.

Το θέμα θα επανέλθει στην Επιτροπή Εσωτερικών πολύ σύντομα εν αναμονή και της διαβούλευσης μεταξύ Γενικού Εφόρου Σωματείων και ΚΟΑ