Παραδόθηκαν την Τρίτη στο Claremont (Λος Άντζελες, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής) συνολικά 266 κυπριακές αρχαιότητες από τον Αντιπρόεδρο Ακαδημαϊκών Υποθέσεων του Harvey Mudd College, Καθηγητή Tom Donnelly, στην Υφυπουργό Πολιτισμού, δρα Βασιλική Κασσιανίδου.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υφυπουργείου Πολιτισμού, πρόκειται για συλλογή αρχαιοτήτων που εξήχθη από τον Harvey Mudd, συνιδρυτή και ιδιοκτήτη της Cyprus Mines Corporation, της εταιρείας δηλαδή που, μεταξύ άλλων, εκμεταλλευόταν το μεταλλείο της Σκουριώτισσας μέχρι το 1976. 

Σημειώνεται ότι οι αρχαιότητες εξήχθησαν από το νησί με άδεια από το νεοσύστατο Τμήμα Αρχαιοτήτων της αποικιοκρατικής κυβέρνησης τη δεκαετία του 1930 και μεταφέρθηκαν στο Λος Άντζελες. Μετά τον θάνατο του Harvey Mudd, η οικογένειά του ίδρυσε το Harvey Mudd College και όταν έφυγε από τη ζωή και η σύζυγός του, η συλλογή παραχωρήθηκε από την οικογένειά του στο πανεπιστήμιο αυτό.

Το 2017 η Υφυπουργός Πολιτισμού, στο πλαίσιο έρευνάς της ως ακαδημαϊκός για τα αρχαία μεταλλεία, ήρθε σε επαφή με το Harvey Mudd College, ζητώντας να μελετήσει τη συλλογή αρχαιοτήτων. Η Πρόεδρος του Πανεπιστημίου ενημέρωσε την εγγονή του Harvey Mudd, Victoria Mudd, η οποία εξέφρασε την επιθυμία όπως οι αρχαιότητες παραχωρηθούν στις κυπριακές αρχές και επιστρέψουν στην Κύπρο. Τον Δεκέμβριο του 2018 υπεγράφη η σχετική συμφωνία για δωρεά των αρχαιοτήτων από το Harvey Mudd College στο Πανεπιστήμιο Κύπρου από την Πρόεδρό του, καθηγήτρια Maria Klawe και τον τέως Πρύτανη του Πανεπιστημίου Κύπρου καθηγητή Κωνσταντίνο Χριστοφίδη.

Επισημαίνεται ότι η συλλογή περιλαμβάνει πήλινα αγγεία και λύχνους, γυάλινα αντικείμενα, πυξίδα, γυναικεία ειδώλια από πηλό και ένα γυναικείο κεφάλι από ασβεστόλιθο, όπως και σημαντικό αριθμό χάλκινων εργαλείων και καθρεφτών. Τα αντικείμενα χρονολογούνται από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού μέχρι και τη Ρωμαϊκή Εποχή. 

Ανάμεσα στα αντικείμενα της συλλογής ξεχωρίζει ένα τάλαντο χαλκού σε σχήμα δοράς βοδιού της Ύστερης Εποχής του Χαλκού (1600-1050 π.Χ.). Αυτή ήταν η μορφή, με την οποία εξήγαν τον κυπριακό χαλκό κατά την Ύστερη Χαλκοκρατία, όπως δείχνουν ευρήματα σε όλη την Ανατολική και Κεντρική Μεσόγειο. «Πρόκειται για ένα εξαιρετικά σημαντικό αντικείμενο, αφού είναι μόλις το τρίτο τέτοιο τάλαντο που έχει βρεθεί ποτέ στην Κύπρο. Από τα άλλα δύο, το ένα βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο και το άλλο στη συλλογή του Τμήματος Αρχαιοτήτων στο Κυπριακό Μουσείο», προστίθεται.

Το Τμήμα Αρχαιοτήτων προχωρεί με τη συσκευασία των αρχαιοτήτων και τον επαναπατρισμό τους εντός των επόμενων ημερών, σχεδόν 100 χρόνια μετά από την εξαγωγή τους από την Κύπρο.

Στο πλαίσιο της τελετής, η δρ Κασσιανίδου εξέφρασε τις θερμές ευχαριστίες του Υφυπουργείου Πολιτισμού προς την Victoria Mudd, η οποία ήταν παρούσα κατά την τελετή, και το Διοικητικό Συμβούλιο του Harvey Mudd College για την απόφασή τους να επιστραφούν οι αρχαιότητες στην Κύπρο. Θερμότατες ευχαριστίες απευθύνθηκαν στην Πρεσβεία της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ουάσιγκτον και συγκεκριμένα στον Πρέσβη Ευάγγελο Σάββα, ο οποίος παρέστη στην τελετή, την Αναπληρώτρια Αρχηγό Αποστολής, Μυριάνθη Σπαθή, και τον Σύμβουλο της Πρεσβείας, Γιώργο Λοΐζου, η συμβολή των οποίων υπήρξε καθοριστική για τη θετική έκβαση της υπόθεσης.

Η Υφυπουργός Πολιτισμού αναφέρθηκε στον μεγάλο συμβολισμό της επιστροφής της συλλογής Harvey Mudd στις κυπριακές αρχές, καθώς αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες συλλογές αντικειμένων που παραδίδονται για επαναπατρισμό από ιδιωτική πρωτοβουλία. «Ευχή όλων είναι ότι η υπογραφή της υφιστάμενης συμφωνίας με το Harvey Mudd College, καθώς και οι πρόσφατοι επαναπατρισμοί από πρωτοβουλία ιδιωτών να αποτελέσουν παράδειγμα και για άλλους, με στόχο την επιστροφή των αρχαιοτήτων στην πατρίδα τους», επεσήμανε.

Η κα Κασσιανίδου ανέφερε ότι αφού τα αντικείμενα καταλογογραφηθούν από το Τμήμα Αρχαιοτήτων θα παραδοθούν στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, όπου θα εκτεθούν, αλλά και θα αξιοποιηθούν για τη διδασκαλία των φοιτητών του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας. Ωστόσο, κάποια σημαντικά αντικείμενα, όπως το τάλαντο, θα ενσωματωθούν στον σχεδιασμό του Αρχαιολογικού Μουσείου Κύπρου, που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Υπενθυμίζεται ότι το Τμήμα Αρχαιοτήτων του Υφυπουργείου Πολιτισμού, ως το αρμόδιο Τμήμα της Κυπριακής Δημοκρατίας για την προστασία και τη διαχείριση της αρχαιολογικής κληρονομιάς της Κύπρου, συνεχίζει τις εντατικές του προσπάθειες για τον εντοπισμό, διεκδίκηση και επαναπατρισμό αρχαιοτήτων που εξήχθησαν στο παρελθόν από την Κύπρο. «Αναγνωρίζοντας τον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει το κοινό στον επαναπατρισμό αρχαιοτήτων, παροτρύνει όλους όσοι επιθυμούν να συμβάλουν στον τομέα αυτό να επικοινωνούν μαζί του», καταλήγει η ανακοίνωση.

Πηγή: ΚΥΠΕ