Για την πρόληψη και την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και της διαφθοράς απαιτείται ο ενδελεχής έλεγχος νομιμότητας της Διοίκησης, ο σεβασμός των αρχών της ισότητας, δήλωσε σε ομιλία της η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού – Λοττίδη, στο πλαίσιο ημερίδας με τίτλο «Αρχές Χρηστής Διοίκησης και Κράτος Δικαίου σε Οργανισμούς του Δημοσίου», που πραγματοποιήθηκε την Τρίτη, στο ΡΙΚ.

Η κ. Λοττίδη ανέφερε ότι στα σύγχρονα κράτη δικαίου η έννοια της διοίκησης έχει πια μετεξελιχθεί ώστε να ταυτίζεται με αυτήν της δημόσιας υπηρεσίας, στον πυρήνα της οποίας βρίσκεται η εξυπηρέτηση των αναγκών του πολίτη.

Δήλωσε ότι στο πλαίσιο αυτό, η αξίωση για χρηστή διοίκηση, έχει μετουσιωθεί σε δικαίωμα των πολιτών, με σαφή και συγκεκριμένο περιεχόμενο, από το οποίο απορρέουν ειδικότερες αρχές, που μπορούν να συνοψιστούν ως «κουλτούρα εξυπηρέτησης».

Επισήμανε ότι στον αντίποδα, βρίσκεται η έννοια της κακοδιοίκησης, η οποία ορίζεται ως μία γραφειοκρατική διοίκηση, που τη χαρακτηρίζει η δυστροπία, η εσωστρέφεια και η έλλειψη ποιότητας. Πρόσθεσε ότι μια τέτοιας μορφής διοίκηση όχι απλώς συνιστά παθογένεια του διοικητικού μηχανισμού, αλλά επιπρόσθετα έρχεται σε ευθεία ρήξη με την αρχή του κράτους δικαίου.

Υπογράμμισε ότι για την πρόληψη και την καταπολέμηση της κακοδιοίκησης και της διαφθοράς απαιτείται ο ενδελεχής έλεγχος νομιμότητας της Διοίκησης, ο σεβασμός των αρχών της ισότητας, της ισονομίας, της αξιοκρατίας και της διαφάνειας, η ενημέρωση του πολίτη και γενικά η συνεργασία μαζί του, η τήρηση της αρχής της καλής πίστης και η ποιοτική, εξατομικευμένη και εντός εύλογου χρόνου εξέταση των αιτημάτων.

Τόνισε ότι απώτερος στόχος της Διοίκησης θα πρέπει να είναι η λήψη αποφάσεων που δεν είναι απλώς τυπικά ή νομικά ορθές, αλλά και ουσιαστικά ή/και ηθικά δίκαιες.

Η Επίτροπος Διοικήσεως μίλησε για τις αρμοδιότητες και τις δράσεις του Γραφείου της, αναφέροντας ότι το 2013 σε συνεργασία με το Τμήμα Δημόσιας Διοίκησης και Προσωπικού, κατάρτισε τον Οδηγό Συμπεριφοράς και Δεοντολογίας Δημοσίων Υπαλλήλων.

Στόχος του Οδηγού, όπως εξήγησε, είναι «αφενός, να καταστεί ένα εύχρηστο εργαλείο εργασίας που θα κατευθύνει τους δημόσιους υπαλλήλους κατά την καθημερινή εργασία τους, και αφετέρου να συμβάλει στη θεμελίωση κουλτούρας σεβασμού και επαγγελματισμού, στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στα πλαίσια του εκσυγχρονισμού της δημόσιας διοίκησης και στην αποκατάσταση της σχέσης εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και πολιτών».

Η Επίτροπος ανέδειξε στην ομιλία της την υποχρέωση κάθε εργοδότη να εξασφαλίζει την ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων ως προς όλες τις πτυχές της εργασίας, το οποίο αντιστοιχεί στο δικαίωμα του κάθε εργαζομένου, όπως κατοχυρώνεται στο άρθρο 31 του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ, να επωφελείται από συνθήκες εργασίας που αντιστοιχούν στην υγεία, την ασφάλεια και την αξιοπρέπειά του.

Εξήγησε ότι σύμφωνα και με παλαιότερη Έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ο εργασιακός εκφοβισμός έχει αρνητικές επιπτώσεις τόσο στο άτομο, όσο και στον ίδιο τον οργανισμό. Τόνισε ότι για την αντιμετώπιση αυτού του φαινομένου θα πρέπει, ανάμεσα σε άλλα, να αυξηθεί η σχετική ευαισθητοποίηση και κατάρτιση των διευθυντικών στελεχών και των εργαζομένων, οι Οργανισμοί να προβαίνουν σε σαφή δήλωση, στην οποία να διακηρύσσεται ότι η παρενόχληση και η βία δεν είναι ανεκτές, και, παράλληλα, να καθορίζονται οι διαδικασίες που θα ακολουθούνται, όταν ανακύπτουν σχετικά περιστατικά.

Η κ. Λοττίδη αναφέρθηκε ακόμη στα δικαιώματα των εργαζομένων, όπως αυτά προκύπτουν από τον σχετικά πρόσφατο Νόμο περί Αδειών (Πατρότητας, Γονική, Φροντίδας, Ανωτέρας Βίας) και Ευέλικτων Ρυθμίσεων Εργασίας για την Ισορροπία μεταξύ Επαγγελματικής και Ιδιωτικής Ζωής [Νόμος 216(Ι)/2022].

Εξήγησε ότι για την αποτελεσματική εφαρμογή του νόμου, απαιτείται η θέσπιση κατάλληλων μηχανισμών και διαδικασιών, ώστε οι εργαζόμενοι να μπορούν στην πράξη να ασκούν και να απολαμβάνουν τα προβλεπόμενα δικαιώματά τους, εντός των προθεσμιών και με την τήρηση των εχέγγυων που θέτει ο Νόμος, οι δε εργοδότες, όπως είπε η Επίτροπος, οφείλουν να τα εξετάζουν και να αποφασίζουν αιτιολογημένα επί τούτων με σεβασμό στις αρχές της χρηστής διοίκησης.