Του Παναγιώτη Χατζηαποστόλου[email protected]

Τρεις προτάσεις νόμου που κατατέθηκαν στην Βουλή, επιχειρούν τροποποίηση του περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμου έτσι ώστε αυτός, να προστατεύει τα δικαιώματα των αναπήρων. Την ίδια στιγμή, το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας βρίσκεται σε μια διαδικασία θέσπισης νομοθετικού πλαισίου έτσι ώστε να διασφαλιστούν στο 100% τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία ανεξάρτητα με το είδος της αναπηρίας. Ταυτόχρονα, αυτό που ξεκαθαρίζεται από πλευράς Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, η εν λόγω νομοθεσία η οποία λαμβάνει έκταση μεταρρύθμισης, δεν θα έρθει για να αποκλείσει υφιστάμενες νομοθεσίες που αφορούν τα δικαιώματα των αναπήρων. Αφορμή για την κατάθεση των προτάσεων νόμου αποτέλεσαν τα παραστατικά όπου οι αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους είχαν αποκόψει το επίδομα ΕΕΕ από άτομα ΑμΕΑ.

Να διασφαλιστεί η αυτονομία του ατόμου

Σκοπός της πρότασης νόμου την οποία κατέθεσε ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων Χαράλαμπος Θεοπέμπτου,  είναι η τροποποίηση, έτσι ώστε, στις περιπτώσεις που ο αιτητής για το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα είναι άτομο με αναπηρία, να μη συνυπολογίζονται τα εισοδήματα, η ακίνητη ιδιοκτησία και τα χρηματοοικονομικά στοιχεία των μελών της οικογενειακής του μονάδας. Με την τροποποίηση αυτή διασφαλίζεται η αυτονομία και η ανεξαρτησία του ατόμου με αναπηρία. Επιπροσθέτως με τις προτεινόμενες ρυθμίσεις παρέχεται ο αιτητής ή/και δικαιούχος του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος να δύναται να μην αποδεχθεί την εργασία που του προσφέρεται, εάν προϋποθέτει την μετακόμισή του, εάν η αποδοχή της εργασίας είναι οικονομικά ασύμφορη, λόγω του ότι ο τόπος της εργασίας που του προσφέρεται είναι εκτός της επαρχίας της μόνιμης διαμονής του, καθώς και στην περίπτωση που η εργασία προϋποθέτει σύστημα βάρδιας και ο αιτητής ή/και δικαιούχος είναι νόμιμος κηδεμόνας ανήλικου παιδιού.

Τέλος, με την πρόταση νόμου σκοπείται η μη αποκοπή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος στην περίπτωση εκούσιας παραίτησης από την εργασία του δικαιούχου, μέχρις ότου ο αρμόδιος υπουργός ελέγξει τα δεδομένα και τους λόγους της παραίτησής του, και στην περίπτωση που ο υπουργός αποφασίσει ότι συνέτρεχαν εύλογοι λόγοι για την παραίτησή του, τηρουμένων των διατάξεων του παρόντος νόμου, να συνεχίζεται η  καταβολή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.

Η δεύτερη πρόταση

Σκοπός της  δεύτερης πρότασης νόμου, η οποία κατατέθηκε από τον Πρόεδρο Χρίστος Χρίστου και τους Βουλευτές Λίνο Παπαγιάννη και Σωτήρη Ιωάννου εκ μέρους του Εθνικού Λαϊκού Μετώπου (Ε.ΛΑ.Μ.), είναι η τροποποίηση του περί Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος και Γενικότερα περί Κοινωνικών Παροχών Νόμου, ώστε για σκοπούς παραχώρησης κοινωνικών παροχών από το κράτος, βάσει του νόμου αυτού, η αναπηρία προσώπου να μη διακρίνεται σε μέτρια, σοβαρή ή ολική. Ειδικότερα, η προτεινόμενη τροποποίηση κρίνεται αναγκαία, προκειμένου να  απαλειφθεί η στρέβλωση που διαπιστώνεται στην υφιστάμενη ρύθμιση βάσει της οποίας ως «άτομο με αναπηρία» θεωρείται πρόσωπο το οποίο έχει σοβαρή ή ολική αναπηρία ή μέτρια νοητική αναπηρία, η οποία πιστοποιείται από το προβλεπόμενο στον νόμο το «Σύστημα Αξιολόγησης της Αναπηρίας». Συναφώς, επισημαίνεται ότι η ισχύουσα διάκριση κρίνεται ως μη αποδεκτή, δεδομένου αφενός ότι κάθε πρόσωπο το οποίο είναι ανάπηρο εμποδίζεται από την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή του στην κοινωνία σε ίση βάση με τα άλλα πρόσωπα και αφετέρου ότι η πολιτεία έχει υποχρέωση να προστατεύει τα δικαιώματα κάθε προσώπου χωρίς καμία διάκριση και να διασφαλίζει την άσκησή τους κατά τρόπο που κανένα πρόσωπο να μην κινδυνεύει ούτε να βρίσκεται στο περιθώριο της κοινωνίας.

Πρόταση νόμου Αποστόλου

Με αφορμή την αποκοπή του ελάχιστου εγγυημένου επιδόματος που βιώνει ο μπασκετμπολίστας, Σωτήρης Χριστόφορου, ο βουλευτής της ΕΔΕΚ, Ανδρέας Αποστόλου, έχει ήδη καταθέσει την σχετική πρόταση ώστε η νομοθεσία να αλλάξει, θεωρώντας ότι είναι άδικη για τα άτομα που αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους αναπηρία λόγω του ότι έχουν νυμφευθεί.

 

«Αυτή τη στιγμή υπάρχει μια μεγάλη αδικία στη νομοθεσία του ΕΕΕ που αφορά τα άτομα με αναπηρίες. Όταν ένα άτομο με πιστοποιημένη αναπηρία από το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης λαμβάνει αναπηρικό επίδομα μέσα από το ΕΕΕ παντρευτεί τότε του αποκόπτεται το επίδομα αν η σύζυγος ή ο σύζυγος εργάζονται. Έχω καταθέσει σχετική πρόταση νόμου από το Ιούνιο για να διορθωθεί αυτή η στρέβλωση και αναμένω να συζητηθεί σύντομα. Ελπίζω στην θετική ανταπόκριση της Υφυπουργού Κοινωνικής Πρόνοιας και των συναδέλφων. Είμαι βέβαιος πως με διάλογο και συναίνεση μπορεί να βρεθεί λύση. Θα πρέπει επιτέλους να εναρμονίσουμε τις νομοθεσίες μας με τη σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες που και η Κύπρος έχει επικυρώσει».

 

Η θέση του Υφυπουργείου Πρόνοιας

Στόχος του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας είναι όπως τα θέματα ατόμων με αναπηρίες να τυγχάνουν χειρισμού από ξεχωριστή νομοθεσία. Πρόκειται όπως αρμοδίως έχουμε πληροφορηθεί για μια μεγάλη κοινωνική μεταρρύθμιση και για την οποία βρίσκεται σε εξέλιξη κοινωνικός διάλογος έτσι ώστε να δημιουργηθεί μια ενοποιημένη νομοθεσία για τα άτομα με αναπηρία και η οποία δεν θα έρθει για να αποκλείσει υφιστάμενες νομοθεσίες. Σύμφωνα με πληροφόρηση που λάβαμε, η νομοθεσία θα επιχειρήσει να διορθώσει στρεβλώσεις που εντοπίζονται σήμερα αναφορικά με τα άτομα με αναπηρίες. Ανάμεσα σε αυτά, το θέμα των επιδομάτων, της εργασίας και την προσβασιμότητας.

Ο Λειτουργός της Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιδομάτων του Υπουργείου Εργασίας Χρίστος Διομήδους σε παλαιότερε δηλώσεις του στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση, εξήγησε ότι τα κριτήρια περιλαμβάνονται σε σχετικό Νόμο, που δεν είναι πεπαλαιωμένος αλλά του 2014. Ειδικότερα για τα άτομα με αναπηρίες λειτουργούν τα Κέντρα Πιστοποίησης για το πρόβλημα που αντιμετωπίζει, πράγμα που έχει αντικαταστήσει τη διαδικασία του ιατροσυμβουλίου. «Τα άτομα με αναπηρίες έχουν εξαιρέσεις: Το μέγιστο ποσό καταθέσεων είναι €25,000 ενώ από το εισόδημα της ή του συζύγου εξαιρούνται τα πρώτα €512. Οι διαφοροποιήσεις υπάρχουν και είναι έντονες, αλλά εάν ο μισθός είναι πάνω από €512 αφαιρούνται».