Πρόσω ολοταχώς για νέες λεωφορειολωρίδες σε κεντρικά οδικά δίκτυα πόλεων το Υπουργείο Μεταφορών, με τη μονάδα Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας να προκηρύσσει προσφορές κατασκευής τους εντός του 2024. 

Ο βραχνάς του κυκλοφοριακού και η μείωση των εκπομπών που αν δεν επέλθει θα μας στοιχίσει δισεκατομμύρια, επισπεύδουν τις δύσκολες λύσεις και εντείνουν τις φωνές επηρεαζομένων. Ο χρόνος και η αξιολόγηση των έργων θα δείξουν αν οι αρμόδιοι είναι στη σωστή κατεύθυνση του… δρόμου!

Όπως πληροφορείται αρμοδίως η εκπομπή Alpha Ενημέρωση:

Στη Λευκωσία οι λεωφορειολωρίδες θα γίνουν στη λεωφόρο Λεμεσού με κατεύθυνση το κέντρο της πόλης και στη λεωφόρο Στροβόλου.

Στα πλάνα, για υλοποίηση σε μεταγενέστερο στάδιο βρίσκονται λεωφορειολωρίδες σε Γρίβα Διγενή, Διγενή Ακρίτα και Καντάρας, από τον κυκλικό κόμβο Κολοκασίδη στην Έγκωμη μέχρι τον κυκλικό κόμβο Bada στο Καϊμακλί.

Στη Λεμεσό στον παραλιακό δρόμο της πόλης και στην Οδό Νίκου Παττίχη που ξεκινά από τον κόμβο Πολεμιδιών και καταλήγει στη διασταύρωση με την Αγίου Ανδρέου.

Και στη Λάρνακα, στη λεωφόρο Μακαρίου, από τον κόμβο του λιμανιού μέχρι την Αστυνομία και στο δρόμο που συνδέει τον κόμβο Ριζοελιάς στην Αραδίππου με τον παραλιακό και ξεκινά ως οδός Ελευθερίας και καταλήγει Γρηγόρη Αυξεντίου.

Πρώτα θα προκηρυχθούν οι λεωφορειολωρίδες της Λάρνακας, ακολούθως της Λεμεσού και προς το τέλος του έτους της Λευκωσίας.

Λεωφορειολωρίδες στη γραμμή του τραμ

Λίαν προσφάτως το Τμήμα Δημοσίων Έργων προχώρησε σε δημόσια διαβούλευση για τις λεωφορειολωρίδες που προωθούνται στη Λευκωσία. Η κατασκευή τους προέκυψε ως εισήγηση από την τεχνοοικονομική μελέτη για το τραμ που διενήργησαν το 2019 ευρωπαίοι εμπειρογνώμονες. Η μελέτη είχε προκρίνει την ανάπτυξη ενός ισχυρού άξονα με γραμμές λεωφορείων. Στόχος να εμπεδωθεί η χρήση των δημόσιων επιβατικών μεταφορών σε επίπεδα που να δικαιολογούν την τεράστια ανάπτυξη των υποδομών τραμ ύψους €350 εκατ.

Ήδη στον εν λόγω διάδρομο που είχε προταθεί από το 2010 υλοποιήθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια οι λεωφορειολωρίδες επί της λεωφόρου Μακαρίου και αυτή από το ΓΣΠ μέχρι την Αθαλάσσης.

Λύσεις…μονόδρομος

Το Τμήμα Δημοσίων Έργων αναγνωρίζει ότι πρόκειται για δύσκολες λύσεις αφού το λεωφορείο παίρνει μία από τις δύο λωρίδες των ιδιωτικών οχημάτων. Θα εξασφαλιστούν όμως βελτιωμένοι χρόνοι διαδρομής για τα λεωφορεία, βελτιωμένες συχνότητες και αξιοπιστία στα δρομολόγια, κι όλα αυτά με την ελπίδα ότι μία μερίδα πολιτών θα αφήσουν το ιδιωτικό τους όχημα και θα μπουν στο λεωφορείο.  

Άλλωστε το κυκλοφοριακό πρόβλημα και οι υποχρεώσεις της χώρας σε σχέση με την ενέργεια και το κλίμα δεν αφήνουν περιθώριο για άλλη αναβολή στην υιοθέτηση δραστικών μέτρων για ενίσχυση των λεωφορείων. Η μη επίτευξη των στόχων για μείωσή των εκπομπών θα οδηγήσει σε πρόστιμα ύψους 1,1 δις ευρώ την δεκαετία 2020-2030, εκ των οποίων το 50%, ήτοι 550 εκατ. ευρώ, θα προέρχονται από τον τομέα των μεταφορών. Ο μόνος τρόπος, λοιπόν, να μειωθούν δραστικά ρύποι και πρόστιμα είναι η μείωση των ΙΧ στους δρόμους και η χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς.

Εξάλλου η υλοποίησή των λεωφορειολωρίδων, ειδικά στις περιπτώσεις Λεμεσού και Λάρνακας, καθίσταται υποχρεωτική καθώς έχουν ενταχθεί στο Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας με κονδύλι που ξεπερνά τα €26 εκατ.

Άλλα €65 εκατ. έχουν εξασφαλιστεί από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ για την περίοδο μέχρι το 2027. Θα αξιοποιηθούν για αναβάθμιση στόλων, στάσεων και έξυπνων συστημάτων πληροφόρησης, και για τη δημιουργία σταθμών τύπου park & ride.

Η άλλη όψη του νομίσματος

Κι ενώ το Υπουργείο Μεταφορών έχει τροχοδρομήσει τη διεύρυνση του δικτύου λεωφορειολωρίδων, επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνται επί της Μακαρίου στη Λευκωσία, στο τμήμα της λεωφόρου από το πρώην Hilton μέχρι την Αστυνομία Λυκαβηττού που έχει μονοδρομηθεί, είναι πεπεισμένοι από την καθημερινή τους τριβή πως το έργο αυτό έχει αποτύχει. Υποστηρίζουν καταρχάς ότι οι διαρρυθμίσεις που έγιναν αποτελούν σοβαρή αιτία πρόκλησης σοβαρών τροχαίων ατυχημάτων στα οποία εμπλέκονται λεωφορεία.

Πανίκος Ζαντής, Ιδιοκτήτης βενζινάδικου«Έγιναν πάνω από 100 δυστυχήματα. Το πρώτο διάστημα γίνονταν κάθε εβδομάδα 2 με 3 δυστυχήματα. Τώρα αραίωσαν, αλλά γίνονται. Τουλάχιστον 3-4 δυστυχήματα τον μήνα. Ευτυχώς μέχρι τώρα δεν θρηνήσαμε θύματα, αλλά κάποτε θα θρηνήσουμε και θα έρθουμε να κάνουμε ότι και με το θανατηφόρο στη Λεμεσό. Μετά Χριστού προφήτες, θα έρθουμε να λύσουμε το πρόβλημα που εδώ και δύο χρόνια διατυμπανίζουμε και κανένας δεν δίνει σημασία».

Μαριλένα Ιερομονάχου, Επιχειρηματίας

«Είχαμε δυστύχημα που παραλίγο να μπουν στην καφετέρια, δυστυχήματα που παραλίγο να μπουν σε σπίτι και είχαμε ασθενοφόρα να πηγαινοέρχονται».

Οκτώ ατυχήματα με λεωφορεία

Με βάση τα επίσημα στοιχεία τα τελευταία δύο χρόνια έγιναν 216 χιλιάδες διαδρομές επί της Νότιας Μακαρίου και σημειώθηκαν οκτώ δυστυχήματα στα οποία ενεπλάκησαν λεωφορεία της Cyprus Public Transport με ιδιωτικά οχήματα. Οι λεωφορειολωρίδες χρησιμοποιούνται και από την εταιρεία υπεραστικών Intercity. Στις 120 χιλιάδες διαδρομές τα τελευταία δύο χρόνια σημειώθηκαν τέσσερα ατυχήματα με λεωφορεία. Συνολικά 12. Διαθέσιμα στοιχεία για τα δυστυχήματα μεταξύ ιδιωτικών Ι.Χ. δεν υπάρχουν.

Πού εντοπίζεται το πρόβλημα;Η Μονάδα Κυκλοφοριακών Μελετών η οποία παρακολουθεί επί 24ώρου βάσεως τη λειτουργία του δρόμου από εγκατεστημένες κάμερες, αποδίδει τα δυστυχήματα στην παραβίαση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Οι παρανομίες γίνονται ως επί το πλείστω στη λεωφορειολωρίδα που κινείται σε αντίστροφη τροχιά από τη μονοδρόμηση. Οδηγοί αυτοκινήτων και μοτοσικλετιστές που επιχειρούν να βγουν από κάθετες οδούς ελέγχουν προφανώς μόνο την αριστερή πλευρά του δρόμου και ξεχνιούνται να κοιτάξουν στα δεξιά απ’ όπου τα λεωφορεία κινούνται προς τα πάνω.

Πολλοί άλλοι διασχίζουν καθέτως τη λεωφόρο για να πεταχτούν από τον παράδρομο στην αριστερή λεωφορειολωρίδα για να στρίψουν αριστερά. Τα οχήματα που έρχονται προς τα κάτω από τις δύο λωρίδες αναπτύσσουν ταχύτητες με αποτέλεσμα τις οδικές συγκρούσεις.

Μία εξαιρετικά επικίνδυνη παρανομία, αλλά συνήθης, είναι η έξοδος από πάροδο, η οδήγηση στο αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας και η είσοδος στην οδό Καρπενησίου.

Πανίκος Ζαντής, Ιδιοκτήτης βενζινάδικου«Γίνονται παρανομίες στην ανάγκη του πολίτη να κερδίσει χρόνο. Με τη διαρρύθμιση αυτή έχει διπλασιαστεί ο χρόνος που θέλει ο πολίτης να πάει στον προορισμό του. Είναι η πάροδος απέναντι, είναι η Καρπενησίου που σε βγάζει στην Κένεντυ για να φύγεις από τη Λευκωσία. Ενώ έμπαινε ο πολίτης στη λωρίδα, έφευγε ευθεία. Πρέπει να κάνει αυτό τον γύρο όλο. Σπάζουν τα νεύρα του κόσμου. Κάνει παρανομία, λάθος, για να κερδίσει χρόνο».

Μαριλένα Ιερομονάχου, Επιχειρηματίας«Το θέμα ασφάλειας εκτός από τους κύριους δρόμους είναι και στις παρόδους όπου έχει γειτονιές, παιδιά, δημοτικό σχολείο για να μπεις στην Καλλιπόλεως η οποία τώρα είναι η επίσημη έξοδος της Λευκωσίας πρέπει να περάσω από το δημοτικό η ώρα μία που σχολνούν. Ο φυσικός δρόμος που σε έβαζε και σε έβγαζε από την πόλη που είναι η Μακαρίου έχει ακυρωθεί. Πρέπει να μπούμε στους λαβυρίνθους για να βγούμε έξω στην πόλη μας».

Μειώθηκε ο τζίρος των καταστημάτων κατά 40%

«Έχουν επηρεαστεί και οι επιχειρήσεις, καταστήματα κλείνουν το ένα μετά το άλλο, εμείς ως βενζινάδικα, τρία βενζινάδικα, χάσαμε 40% του κύκλου εργασιών μας. 40% σημαίνει δεν είμαστε βιώσιμοι», δηλώνει ο ιδιοκτήτης βενζινάδικου Πανίκος Ζαντής.

«Οι επιχειρήσεις μας υποφέρουν λόγω αυτής της μονοδρόμησης», αναφέρει η επιχειρηματίας Μαριλένα Ιερομονάχου.

Η λύση που προτείνουν είναι η κατάργηση της μονοδρόμησης. Να παραμείνουν οι δύο λωρίδες των λεωφορείων, αλλά η μία λωρίδα για τα ΙΧ να αμφιδρομηθεί.

Αξιολόγηση τέλος του 2024

Το Τμήμα Δημοσίων Έργων σκοπεύει τέλος του 2024 να προχωρήσει σε αξιολόγηση του έργου. Οι δείκτες οι οποίοι θα αξιολογηθούν αφορούν την εξυπηρέτηση των λεωφορείων, την οδική ασφάλεια, την πεζή κινητικότητα, τη χρήση σκούτερ, αλλά και περιβαλλοντικές διαστάσεις.

Από τις μετρήσεις της Μονάδας Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας φαίνεται πως ένας στους τέσσερις διακινούμενους στη λεωφόρο Μακαρίου χρησιμοποιούν το λεωφορείο. Κι ενώ σε άλλες περιοχές η διακίνηση με λεωφορείο κυμαίνεται στο 2-4% των διακινήσεων, στη Μακαρίου έχει αυξηθεί στο 25%. Αυξήθηκε επίσης κατά 21% η διακίνηση στην είσοδο της Λευκωσίας χωρίς να προκαλείται κυκλοφοριακή συμφόρηση.  

Όπου διαπιστωθεί ότι οι δείκτες είναι χαμηλοί θα προωθηθούν δράσεις για αύξηση της βιώσιμης κινητικότητας. Όπως μας έχει ξεκαθαρίσει η προϊστάμενη της Μονάδας Εύη Αναγιωτού τα μέτρα που θα ληφθούν δεν πρόκειται να ακυρώνουν το έργο παρά τις φωνές διαμαρτυρίας.

Δείτε το ρεπορτάζ της Μιράντας Λυσάνδρου

Μιλώντας στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση η επιχειρηματίας Μαριλένα Ιερομονάχου επισημαίνει ότι έχει μειωθεί η κίνηση στην Μακαρίου, όχι όμως προς όφελος της οικονομίας και των επιχειρήσεων της περιοχής.

Η Υπεύθυνη Κλάδου Βιώσιμης Κινητικότητας, Τμήμα Δημοσίων Έργων Εύη Αναγιωτού, εξήγησε ότι θα αξιολογηθεί η απόδοση των λεωφορειολωρίδων και πρόσθεσε ότι στην περιοχή της Μακαρίου, με τα έργα, τις ταχύτητες και τη μονοδρόμηση, δίνει επιλογές στη διακίνηση. 

Αναφερόμενη στην λεωφορειολωρίδα στην είσοδο της Λευκωσίας είπε ότι πρόκειται να επεκταθεί και στην έξοδο από την πρωτεύουσα, ενώ μίλησε για τα αποτελέσματα που έφερε λέγοντας ότι μειώθηκε κατά 22 τόνους το διοξείδιο του άνθρακα στην περιοχή της Λευκωσίας