Αστ. 2751, Ιουλία Θωμά. H Κύπρια αστυνομικός που υπηρετεί στο Τμήμα Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της EUROPOL και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στη διερεύνηση της πολύκροτης υπόθεσης δολοφονίας της Μαλτέζας δημοσιογράφου Ντάφνι Γκαλίζια πριν από τέσσερα χρόνια μιλά στο AlphaNews.Live για το νευραλγικό πόστο της, τις δεκάδες υποθέσεις που “έπεσαν” στα χέρια της αλλά και για την επιτυχία της να “ξεκλειδώσει” το κινητό τηλέφωνο ενός εκ των βασικών υπόπτων της δολοφονίας. 

Διαδικασία που της πήρε μόλις ενάμισι μήνα και που έφερε στο “φως” σημαντικά στοιχεία και πληροφορίες για την υπόθεση. Άλλωστε όπως απάντησε τότε στους συνηγόρους υπεράσπισης σε δικαστική αίθουσα της Μάλτας “στη χειρότερη περίπτωση αυτό μπορούσε να πάρει περισσότερο από 30 χρόνια”. Μας λύνει την απορία εάν είναι εύκολη ή δύσκολη υπόθεση το “unlock” κινητών τηλεφώνων και αποκαλύπτει όσα διαδραματίστηκαν στο δικαστήριο της Μάλτας όταν κλήθηκε για μάρτυρας της υπόθεσης της Μαλτέζας δημοσιογράφου που έφερε μέχρι και την παραίτηση του Πρωθυπουργού της Μάλτας. Ο άνθρωπος που της είπε “ευχαριστώ”, η πίεση που ένιωσε από τους δικηγόρους της αντίπερα όχθης και ικανοποίηση όταν έφερε εις πέρας την αποστολή της με επιτυχία. 

Στέλνει μάλιστα το δικό της μήνυμα προς όλους όσοι έθεσαν ως στόχο να ενταχθούν και να υπηρετήσουν στο αστυνομικό Σώμα. 

Διαβάστε αυτούσια τη συνέντευξη της Ιουλίας Θωμά η οποία υπηρετεί στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Επιχειρήσεων της EUROPOL, στη Χάγη, από το Φεβρουάριο του 2019, ως Αποσπασμένος Εθνικός Εμπειρογνώμονας.  

Βρίσκεστε σε ένα νευραλγικό πόστο στην Europol. Μιλήστε μας για το επάγγελμά σας, την απόφασή σας να ενταχθείτε στο αστυνομικό Σώμα αλλά και το πως προέκυψε να είστε ένα από τα μέλη του Δικανικού Εργαστηρίου του Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Europol.

Advertisement

“Προσλήφθηκα στην Αστυνομία Κύπρου αρκετά μεγάλη σε ηλικία μπορώ να πώ. Ήμουν ήδη σπουδασμένη. Η Αστυνομία δεν ήταν στους πρωταρχικούς μου στόχους. Μπήκα για να δοκιμάσω. Στην πορεία όμως αφού μετατέθηκα στο Δικανικό Εργαστήριο του ηλεκτρονικού εγκληματος, άρχισε να γίνεται ενδιαφέρον για μένα. Αυτό, γιατί  με την βοήθεια των υπολογιστών μπορούσα να εξιχνιάσω ένα έγκλημα. Στην Αστυνομία Κύπρου είχα συμμετάσχει σε πανω από 200 επιχειρήσεις που αφορούσαν το τομέα μου. Τώρα το πώς προέκυψε η Europol, είχε προκηρυχθεί η θέση και αποφάσισα να κάνω αίτηση εφόσον πληρούσα όλα τα προσόντα. Είναι η αλήθεια ένιωθα πλήρης και ήθελα να δοκιμάσω κάτι σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Έδωσα εξετάσεις μεταξύ 21 υποψηφίων κρατών μελών και τα είχα πάει πολύ καλά και στην προσωπική συνέντευξη. Έλαβα την πρώτη θέση και με κάλεσαν. Ο Δικανικός αναλυτής/εξεταστής είναι μια δουλειά που βασίζεται στις γνώσεις. Δεν είναι μια δουλειά που μπορείς να την κάνεις γιατί σου έδειξαν πχ πώς να την κάνεις. Χρειάζονται οι σωστές βάσεις. Χρειάζεται εκπαίδευση. Γιατί το έργο μας δεν σταματα στο ξεκλείδωμα ή απλά στην εξαγωγή των δεδομένων. Θα σε ζητήσει το δικαστήριο και θα πρέπει να υποστηρίξεις τα ευρήματα σου. Δεν ζούμε πλέον στις εποχές που η μαρτυρία του εμπειρογνώμονα γινόταν αποδεκτό γεγονός στα δικαστήρια και δεν μαρτυρούσες. Όχι. Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει. Ειδικά σε σοβαρά εγκλήματα. Περνάς από εξονυχιστική αντεξέταση. Ο τομέας του Digital Forensics έχει πάρει διαστάσεις και πού είστε ακόμα. Γεννιούνται συνεχώς εταιρείες σε αυτό το τομέα. Και ο εγκληματίας θα προσλάβει μια τέτοια εταιρεία για να σε αντεξετάσει στο δικαστήριο. Τα πράγματα έγιναν πολύ δύσκολα.

Όπως γνωρίζουμε η έρευνά σας στην πολύκροτη υπόθεση δολοφονίας της Μαλτέζας δημοσιογράφου Ντάφνι Γκαλίζια ήταν καθοριστική, καθώς “ξεκλειδώσατε” το κινητό τηλέφωνο ενός εκ των βασικών υπόπτων. Ποιο είναι το “κλειδί” σε τέτοια τεκμήρια;

“Το κλειδί σε τέτοιες περιπτώσεις είναι να μπορείς να έχεις το ακαδημαϊκό υπόβαθρο και κατ’ επέκταση την ικανότητα να αναλύσεις τις πράξεις του υπόπτου. Η συγκέντρωση στοιχείων είναι must σε τέτοιες περιπτώσεις. Από το πιο σχετικό (παλιούς τους κωδικούς, αγαπημένες ποδοσφαιρικές ομάδες, σε κάτι που είναι φανατικός) μέχρι και το πιο άσχετο (τι δουλειά κάνει, αν είναι αριστερόχειρας). Όλα παίζουν ρόλο φτάνει να έχεις την τεχνογνωσία να αξιοποιήσεις όλες αυτές τις πληροφορίες”.  

Εύκολη ή δύσκολη υπόθεση το unlock κινητών σε τέτοιες περιπτώσεις;

“Δύσκολη έως πολύ δύσκολη. Πρώτον χρειάζεται χρόνος για να συλλέξετε πληροφορίες και να τις αξιοποιήσεις. Κάποιες νομοθεσίες αποτελούν εμπόδιο στο έργο μας, όπως η νομοθεσία των προσωπικών δεδομένων. Η κάθε χώρα έχει τις δικές της νομοθεσίες, πράγμα που καθιστά το έργο μας ακόμα δυσκολότερο. Δεύτερον, χρειάζονται οι γνώσεις, εξειδικευμένες τεχνικές καθώς και το εκπαιδευτικό υπόβαθρο”.   

Μπορεί και ένας πολίτης εξίσου εύκολα να πετύχει το “ξεκλείδωμα” ενός κινητού άλλου προσώπου;

“Όχι. Εκτός κι αν πρόκειται για πολίτη ταλέντο”.

Τι μπορούν να αποκαλύψουν τα τηλεπικοινωνιακά δεδομένα σε τέτοιες υποθέσεις;

“Να ξεκαθαρίσω ένα πράγμα εδώ. Από το τηλέφωνο δεν μπορεί να εξαχθούν τηλεφωνικές συνομιλίες παρά μόνο γραπτές. Οι γραπτές συνομιλίες μπορούν να αποκαλύψουν τα πάντα. Ακόμα και τα διαγραμμένα έρχονται στην επιφάνεια, αν είμαστε τυχεροί. Φυσικά πάντοντε εξαρτάται από το είδος της συσκευής. Η κάθε συσκευή είναι μοναδική, ασχέτως αν πρόκειται για το ίδιο μοντέλο κινητού”.

Κληθήκατε ως μάρτυρας της υπόθεσης στο δικαστήριο της Μάλτας. Τι συναντήσατε εκεί και πως θα χαρακτηρίζατε την εμπειρία ως μάρτυρας “κλειδί”;

“Η εμπειρία μου ως μαρτυρας στην Μάλτα ήταν μέχρι στιγμής η πιο δυνατή που έχω ζήσει. Λόγο της σοβαρότητας της υπόθεσης, είχα προστασία από την αστυνομία της Μάλτας. Είχα «Γνώθι σαυτόν», ήξερα που πήγαινα και τι θα συναντήσω. Προετοιμαζόμουν 15 μέρες πρίν. Μέσα στην αίθουσα του δικαστήριου υπήρχαν πολλοί. Τα μάτια μου ήταν 14. Δημοσιογραφοι, 3 δικηγόροι της αντεξέτασης, Αστυνομία που συνόδευε τον ύποπτο, και η οικογένεια του θύματος.  Πάντα είχα κοντά μου αστυνομικό. Όλα τα βλέμματα καρφωμένα πάνω μου λες και ήμουν εγώ η ύποπτη. Διατήρησα όμως την ψυχραιμία μου. Έτυχα εξαντλητικής αντεξέτασης, διάρκειας δυόμιση ωρών, από τους συνηγόρους υπεράσπισης, Οι ερωτήσεις «παγίδες». Τα αγγλικά κάθε χώρας διαφορετικά. Ήμουν πολύ προσεκτική με τις απαντήσεις μου. Μετά το πέρας της μαρτυρίας μου, και αφού κατέβηκα από το ειδώλιο του μάρτυρα, με πλησίασε ο άντρας της θανούσας δημοσιογράφου, τον οποίο δεν γνώριζα, λέγοντάς μου «ευχαριστώ» στα ελληνικά. Ρώτησα τον εισαγγελέα και μου ανάφερε ποιος ήταν, αναφέροντας μου επίσης ότι ο λόγος που κατάφερε να με πλησίασει, ήταν γιατί είναι και αυτός δικηγόρος. Σε γενικές γραμμές, μπορώ να πω ήταν η πιο αγχωτική εμπειρία που έζησα σε δικαστήριο. Ένιωθα την πίεση των δικηγόρων της άλλης πλευράς, των δημοσιογράφων, αλλά και του Ευρωπαικού Οργανισμού όπου εργάζομαι. Είχα πολλούς περιορισμούς και έπρεπε να είμαι πολύ προσεκτική τι έλεγα”.

Σε πόσες υποθέσεις συμμετείχατε και ποια ήταν αυτή που σας συγκλόνισε.

“Συμμετείχα σε διάφορες υποθέσεις. Συνολικά σε 37 υποθέσεις. Συγκλονιστικότατες όμως υποθέσεις συνάντησα στην κυπριακή Αστυνομία. Σίγουρα και πάντοντε μια υπόθεση παιδικής πορνογραφίας πάντα συγκλονίζει. Μπορεί να μην είμαι το άτομο που θα αναλύσει το φωτογραφικό υλικό, αλλά εφόσον κάνω την εξαγωγή των δεδομένων, αναγκαστικά θα περάσουν από τα μάτια μου”.

Ποια θεωρείται την μεγαλύτερη επιτυχία στην καριέρα σας;

“Θεωρώ ακόμα να έρθει (χαμογελώντας). Πέραν του αστείου όμως, επιτυχία θεωρώ, το ότι η μαρτυρία μου στην Μάλτα παρέμεινε ακλόνητη. Ήταν το πιο δύσκολο κομμάτι που έφερα εις πέρας με επιτυχία.  Με την τεχνολογία να γίνεται σήμερα ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια των πολιτών, από την εμπειρία σας στη διερεύνηση ηλεκτρονικών εγκλημάτων, ποιοι είναι οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν και πόσο εύκολα μπορούν να πέσουν στην παγίδα επιτήδειων. Είναι γεγονός ότι η τεχνολογία αναπτύσσεται ραγδαία, με τους επιτήδειους  να το εκμεταλλεύονται. Κίνδυνοι πολλοί. Υπάρχουν τα κακόβουλα λογισμικά που κατεβάζουμε στην συσκευή μας απερίσκεπτα. Από εκεί θεωρώ αρχίζει η υποκλοπή των προσωπικών δεδομένων. Να θυμάστε ότι οι δωρεάν εφαρμογές ζητούν πάντα ανταλλάγματα. Αυτό μπορεί να είναι πρόσβαση στις φωτογραφίες σας, τις επαφές σας, στα cookies του κινητού σας και σε διάφορα άλλα.  Μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μεγάλος κίνδυνος θεωρώ. Πρόσφατα έχω κάνει μια μελέτη για την εφαρμογή ΤΙΚ ΤΟΚ.  Δεν θα θέλατε να ξέρατε τα αποτελέσματα μου και πόσο επικίνδυνη εφαρμογή είναι, για μικρούς και μεγάλους. Θεωρώ όμως, ότι για να την πάθεις, θα πρέπει να θέλεις. Συνήθως αυτοί που την παθαίνουν είναι αυτοί που δεν έχουν καλή σχέση με την τεχνολογία. Χρειαζόμαστε εκπαίδευση και η εκπαίδευση πρέπει να είναι για όλους.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια και ποιο μήνυμα στέλνετε προς τους νέους που θέλουν να ενταχθούν στο δυναμικό της Αστυνομίας.

“Τα μελλοντικά μου σχέδια ακόμα βρίσκονται υπο επεξεργασία. Δεν θα ήθελα να αναφερθώ ακόμα σε αυτό. Σίγουρα όμως θα είναι με γνώμονα να βοηθώ την Κυπριακή Αστυνομία. Βέβαια, η ερώτηση που έχω πάντα, είναι «Πότε θα πάψω να διαβάζω?». Η απάντηση είναι «ποτέ». Το επάγγελμα αυτό έχει να κάνει με τεχνολογία και οφείλεις να την ακολουθείς. Θα συμβούλευα στους νέους που θέλουν να ενταχθούν στο αστυνομικό σώμα, να το πράξουν άφοβα. Η αστυνομία μας βελτιώνεται συνεχώς σε πολλούς τομείς”.