Μέτρα για τη σταδιακή ενεργειακή αναβάθμιση των δημόσιων σχολείων καταγράφονται, μεταξύ άλλων, στο προσχέδιο επικαιροποίησης του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα, για το οποίο έχει αρχίσει δημόσια διαβούλευση.

Σύμφωνα με το προσχέδιο, το Υπουργείο Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΑΝ) έχει συνάψει συμφωνία με την ΑΗΚ για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων συμψηφισμού μετρήσεων συνολικής ισχύος 4,9MW και θερμομόνωσης οροφής σε δημόσια σχολικά κτίρια.

Όπως αναφέρεται, το έργο, το οποίο αναμένεται να εφαρμοστεί σε 405 σχολεία και να ολοκληρωθεί εντός του 2023, αναμένεται να συμβάλει στην εξοικονόμηση οικονομικών πόρων του κράτους, στην παραγωγή πρόσθετης ηλεκτρικής ενέργειας και κατά τις ώρες μη λειτουργίας των σχολικών μονάδων, στην αποδοτική και ορθολογιστική παραγωγή και κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, στην επίτευξη των στόχων που έθεσε η Ευρωπαϊκή Ένωση προς τα κράτη μέλη της, όσον αφορά στην παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, στην προστασία του περιβάλλοντος και στη μείωση των εκπομπών ρύπων και θερμοκηπιακών αερίων.

Επίσης, προστίθεται, αναμένεται να βοηθήσει στην εκπλήρωση του εναρμονιστικού και υποδειγματικού ρόλου που πρέπει να έχουν τα δημόσια κτίρια στον τομέα της ενέργειας, καθώς και στην καλλιέργεια ενεργειακής και περιβαλλοντικής συνείδησης των μαθητών/τριών και ειδικότερα στην εξοικείωσή τους με τις τεχνολογίες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.

Πέρα από αυτό, το ΥΠΑΝ, με το πρόγραμμα «Προώθηση ενεργειακής απόδοσης και ανάπτυξη καινοτόμων προσεγγίσεων στα σχολεία» (Promoting Energy efficiency & Developing Innovative Approaches in schools-PEDIA), επιδιώκει τη μετατροπή 25 σχολείων σε Κτήρια Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας.

Το έργο PEDIA, έχει εξασφαλίσει χρηματοδότηση ύψους €500.000 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για Τεχνική Βοήθεια και έχει στόχο τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και των συνθηκών άνεσης 25 δημόσιων σχολικών κτηρίων στην Κύπρο, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο και στην επίτευξη των Εθνικών και Ευρωπαϊκών στόχων της Κύπρου για την ενέργεια και το κλίμα.

Στο πλαίσιο του Προγράμματος, θα εφαρμοστούν ολιστικές λύσεις που αφορούν τη θερμομόνωση οροφών και τοιχοποιίας, την εγκατάσταση παραθύρων υψηλής ενεργειακής απόδοσης, την εφαρμογή συστημάτων σκίασης, φωτοβολταϊκών συστημάτων, αυτοματισμών, αποδοτικών λύσεων δροσισμού και αερισμού, και τη δημιουργία πράσινων οροφών.

Το Πρόγραμμα, διάρκειας πέντε χρόνων (2020 – 2025), «στοχεύει στην αλλαγή μέσα από τη μετάβαση από τις αποσπασματικές προσωρινές και μεμονωμένες λύσεις, σε μακροχρόνιες ολιστικές και μόνιμες προσεγγίσεις, όπου τα ίδια τα σχολεία εκτός από κτήρια μηδενικής ενεργειακής κατανάλωσης, θα καταστούν οργανικό τμήμα των παιδαγωγικών και κοινωνικών λειτουργιών του σχολείου», αναφέρεται στο προσχέδιο.

Σημειώνεται ότι το έργο PEDIA έχει ως στόχο να κινητοποιήσει δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις ύψους τουλάχιστον €7.500.000 και να αναπτύξει μια μακροπρόθεσμη στρατηγική ενεργειακής ανακαίνισης για όλα τα δημόσια σχολικά κτήρια.

Έχουν ήδη προκηρυχθεί διαγωνισμοί για την ενεργειακή αναβάθμιση των πρώτων πέντε σχολείων, που περιλαμβάνουν το Γυμνάσιο Αγίου Δομετίου, το Δημοτικό Σχολείο Αγίων Τριμιθιάς, το Δημοτικό Σχολείο Β’ Ιδαλίου, το Στ’ νηπιαγωγείο Αγλαντζιάς και το νηπιαγωγείο Αγίου Αντωνίου και η έναρξη των εργασιών αναμένεται περί τα τέλη του 2023. Επίσης τον Μάρτιο του 2023 η επιτροπή αξιολόγησης προχώρησε στην επιλογή των επόμενων πέντε σχολείων που θα τύχουν ενεργειακής αναβάθμισης.

Εξάλλου, σύμφωνα με τις οδηγίες που παρέχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, κατά τον σχεδιασμό των πολιτικών τους για την ενέργεια και το κλίμα, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εφαρμόζουν την Αρχή της Ενεργειακής Απόδοσης κατά προτεραιότητα, που σημαίνει ότι θα πρέπει να δίδεται προτεραιότητα σε πολιτικές και μέτρα που μειώνουν την πρωτογενή ή την τελική κατανάλωση ενέργειας και βελτιώνουν την ενεργειακή ασφάλεια, και άλλα μέτρα θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη μόνο αφού οι δράσεις ενεργειακής απόδοσης θεωρούνται ανέφικτες ή πολύ δαπανηρές.

Συνολικά, σύμφωνα με το προσχέδιο, στο θεωρητικό σενάριο που όλα τα κτίρια που ανήκουν και χρησιμοποιούνται από την κεντρική κυβέρνηση θα ανακαινιστούν σε Κτήρια Σχεδόν Μηδενικής Κατανάλωσης Ενέργειας, η ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε 2,2 GWh.