Η Κύπρος είναι μια από τις ιστορίες επιτυχίας όσον αφορά στις επιστροφές, δήλωσε την Τρίτη η Ευρωπαία Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων, Ίλβα Γιόχανσον, κατά τη διάρκεια διάσκεψης Τύπου στο Στρασβούργο για την παρουσίαση της πρώτης στρατηγικής πολιτικής για την ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Κατά την ενημέρωση, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής, Μαργαρίτης Σχοινάς και η κ. Γιόχανσον εξήγησαν τι προνοεί η στρατηγική αυτή.

Απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ, η κ. Γιόχανσον είπε ότι η Κύπρος είναι «πραγματικά μια από τις ιστορίες επιτυχίας όσον αφορά τις επιστροφές». Σημείωσε ότι όταν είχε επισκεφθεί την Κύπρο πριν από περίπου δύο χρόνια, συζήτησε και αυτό το θέμα, επειδή, όπως είπε, η Κύπρος είχε κακή απόδοση στις επιστροφές, «και αποφασίσαμε να αρχίσουμε να δουλεύουμε μαζί σε αυτό, και η Επιτροπή παρενέβη με την υποστήριξη και τις συμβουλές και την εκπαίδευση ως προς το πως να το κάνουμε αυτό, και τώρα η Κύπρος είναι μια από τις πιο επιτυχημένες όσον αφορά τις επιστροφές».

Φυσικά, πρόσθεσε, «θα μπορούσε να ήταν ακόμα καλύτερα» σημειώνοντας όμως, ότι «είναι αξιοσημείωτο» το ταξίδι που έκανε η Κύπρος μέσα σε δύο χρόνια.

Αυτό σημαίνει ότι είναι κάτι που είναι εφικτό, σημείωσε.

Από την πλευρά του ο κ. Σχοινάς είπε ότι η Επιτροπή παρουσιάζει το στρατηγικό πλαίσιο για την ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων για πέντε έτη, καθώς και σύσταση προς τα κράτη μέλη σχετικά με την αμοιβαία αναγνώριση των αποφάσεων επιστροφής και την επίσπευση των επιστροφών.

Σημείωσε ότι, τα ισχυρά εξωτερικά σύνορα αποτελούν ουσιαστικό μέρος της συνολικής προσέγγισης της ΕΕ για τη μετανάστευση και το άσυλο, «καθώς και τον ακρογωνιαίο λίθο της Ένωσης Ασφάλειας μας».

Με τη σημερινή πρώτη πολυετή ευρωπαϊκή στρατηγική για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων, πρόσθεσε, «διασφαλίζουμε ότι όλες οι δραστηριότητες των κρατών μελών και του Frontex — από την επιτήρηση των συνόρων και την καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης έως τις επιστροφές— διέπονται από το ίδιο σύνολο κοινών αρχών και παράγουν αποτελέσματα επιτόπου». Μαζί με τις συστάσεις για τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της αμοιβαίας αναγνώρισης των αποφάσεων επιστροφής, δημιουργούνται πολύ περισσότερα από ένα επιχειρησιακό πλαίσιο, σημείωσε, «οικοδομούμε βήμα προς βήμα μια κοινή ενωσιακή νοοτροπία για τη διαχείριση της μετανάστευσης»

Η κ. Γιόχανσον, αναφερομένη στις επιστροφές, είπε ότι πέρσι έγιναν μόνο σε ποσοστό 21% των ατόμων που δεν είχαν δικαίωμα παραμονής και τόνισε την ανάγκη τα κράτη μέλη να είναι πιο δραστήρια όσον αφορά την αξιοποίηση των υπηρεσιών που παρέχει ο Frontex για επιστροφές.

«Για να προστατεύσουμε το δικαίωμα στο άσυλο πρέπει να δείξουμε ότι αντιμετωπίζουμε με τον κατάλληλο τρόπο όσους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για φυσική προστασία», είπε, σημειώνοντας ότι από πλευράς της η ΕΕ βελτιώνει τις σχέσεις της με τρίτες χώρες αλλά μπορούν και τα κράτη μέλη να συνεισφέρουν με το να αξιοποιούν τις υπηρεσίες του Frontex. 

Eνδεικτικά ειπε ότι ο αριθμός των συντονισμένων επιστροφών μέσω Frontex αυξήθηκε σημαντικά πέρυσι, ειδικά όταν πρόκειται για οικειοθελείς επιστροφές, ωστόσο, πέρυσι, δύο κράτη μέλη ευθύνονται για το 90% των επιστροφών που πραγματοποιήθηκαν από τον Frontex και αυτό σημαίνει ότι πολλά από τα κράτη μέλη θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις υπηρεσίες

Είπε ακόμη, ότι, ένας άλλος λόγος που υπάρχει χαμηλό ποσοστό επιστροφής είναι οι δευτερεύουσες μετακινήσεις, που αυξάνονται. Εξήγησε ότι σήμερα υπάρχει η δυνατότητα για ένα άτομο του οποίου η αίτηση ασύλου απορρίφθηκε σε ένα κράτος μέλος, στη συνέχεια εμφανιστεί σε άλλο κράτος μέλος και η διαδικασία ξεκινά ξανά. Με την σύσταση, είπε, θα υπάρχει μια ξεκάθαρη εικόνα για τη δευτερογενή μετακίνηση, καθώς όλα τα άτομα θα είναι εγγεγραμμένα και θα υπάρχει μια καλύτερη κατανόηση του τι συμβαίνει.

«Είναι σημαντικό να έχουμε αμοιβαίες αποφάσεις όσο το δυνατόν γρηγορότερα, ο χρόνος είναι ουσιαστικός για να είμαστε επιτυχείς στις επιστροφές, και ειδικά στις οικειοθελείς επιστροφές», σημείωσε.

Η αμοιβαία αναγνώριση των επιστροφών υπάρχει ήδη σήμερα, αλλά πολύ λίγα κράτη τη χρησιμοποιούν, και η σύσταση σήμερα είναι να αρχίσουν να τη χρησιμοποιούν, είπε. Πρόσθεσε ότι τώρα έχουν πολύ καλύτερες δυνατότητες να το κάνουν, επειδή την περασμένη εβδομάδα τέθηκε σε ισχύ το νέο σύστημα πληροφοριών Σένγκεν και αυτό σημαίνει ότι τα κράτη μέλη καταχωρούν ειδοποίηση για άτομα για τα οποία έχει εκδοθεί απόφαση επιστροφής. Αυτή η σύσταση περιλαμβάνει επίσης εισηγήσεις, μεταξύ άλλων, για τον τρόπο αποφυγής της διαφυγής, περαιτέρω καθοδήγηση σχετικά με την κράτηση και εναλλακτικά μέτρα αντί της κράτησης, ανέφερε.

Σύμφωνα με δελτίο Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι βασικές προτεραιότητες της στρατηγικής έχουν ως βασικές συνιστώσες, μεταξύ άλλων, έλεγχο των συνόρων, που υποστηρίζεται από ευρείας κλίμακας συνεργασία, έρευνα και διάσωση, κοινό ενωσιακό σύστημα επιστροφών, και εντατικοποίηση της συνεργασίας με τρίτες χώρες.

Σημειώνεται ακόμη, ότι, με τη σημερινή σύσταση, «η Επιτροπή παρέχει καθοδήγηση σχετικά με την εφαρμογή της αμοιβαίας αναγνώρισης των αποφάσεων επιστροφής, καλύπτοντας ένα κενό στο κεκτημένο στον τομέα της επιστροφής». Επίσης, επικαιροποιεί τις προηγούμενες κατευθυντήριες γραμμές που παρείχε η Επιτροπή το 2017 σχετικά με τις επιστροφές και στηρίζει τα κράτη μέλη στη διευκόλυνση και την επιτάχυνση των επιστροφών, αναφέρεται, σημειώνοντας ότι, τα δομικά στοιχεία περιλαμβάνουν αμοιβαία αναγνώριση των αποφάσεων επιστροφής, αποτελεσματικότερες επιστροφές και κίνητρα για οικειοθελή επιστροφή.