Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε σήμερα θετική προκαταρκτική αξιολόγηση του αιτήματος της Κύπρου για πληρωμή ποσού ύψους 85 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του μηχανισμού ανάκαμψης και ανθεκτικότητας (ΜΑΑ), του βασικού εργαλείου του NextGenerationEU.

Στις 28 Ιουλίου 2022 η Κύπρος υπέβαλε στην Επιτροπή αίτημα πληρωμής με βάση την επίτευξη των 14 οροσήμων που τέθηκαν στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου για την πρώτη δόση. Τα ορόσημα αυτά καλύπτουν μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, στους τομείς της ενεργειακής απόδοσης και της κυκλικής οικονομίας, καθώς και της καταπολέμησης της διαφθοράς και της διαφάνειας. Καλύπτουν επίσης μέτρα στον χρηματοπιστωτικό τομέα και τη δημόσια διοίκηση, στον τομέα των ψηφιακών δεξιοτήτων, καθώς και στο σύστημα ελέγχων της Κύπρου για την εφαρμογή του ΜΑΑ.

Τα ορόσημα που εκπληρώθηκαν καταδεικνύουν τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί όσον αφορά την υλοποίηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου, καθώς και του ευρύτερου προγράμματος μεταρρυθμίσεών της. Περιλαμβάνουν σημαντικά μέτρα, όπως η μεταρρύθμιση που διασφαλίζει την ανεξαρτησία του Διαχειριστή Συστήματος Μεταφοράς Κύπρου από την κατεστημένη Αρχή Ηλεκτρικής Ενέργειας της Κύπρου, ένα εθνικό σχέδιο δράσης για τις ηλεκτρονικές δεξιότητες και νόμοι σχετικά με τη διαφάνεια στη διαδικασία λήψης των δημόσιων αποφάσεων και σχετικά με την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος. Περιλαμβάνεται επίσης μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στη μείωση του επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Μαζί με το αίτημά τους, οι κυπριακές αρχές διαβίβασαν λεπτομερή και πλήρη στοιχεία που καταδεικνύουν την εκπλήρωση των 14 οροσήμων. Η Επιτροπή αξιολόγησε ενδελεχώς τις πληροφορίες αυτές προτού παρουσιάσει τη θετική προκαταρκτική αξιολόγησή της ως προς το αίτημα πληρωμής.

Το κυπριακό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας περιλαμβάνει ευρύ φάσμα μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων σε 13 θεματικές συνιστώσες. Το ύψος του υπερβαίνει το 1,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 916 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και 200 εκατ. ευρώ σε δάνεια. 157 εκατ. ευρώ είχε ήδη εκταμιευθεί στην Κύπρο ως προχρηματοδότηση στις 9 Σεπτεμβρίου 2021.

Οι πληρωμές στο πλαίσιο του ΜΑΑ βασίζονται στις επιδόσεις και εξαρτώνται από την υλοποίηση από τα κράτη μέλη των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων που προβλέπονται στα οικεία σχέδια ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Επόμενα στάδια

Η Επιτροπή έχει πλέον αποστείλει τη θετική προκαταρκτική αξιολόγησή της σχετικά με την εκπλήρωση από την Κύπρο των οροσήμων που απαιτούνται για την εν λόγω πληρωμή στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή (ΟΔΕ), ζητώντας τη γνώμη της. Η γνώμη της ΟΔΕ, η οποία πρόκειται να εκδοθεί το αργότερο εντός τεσσάρων εβδομάδων, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στην αξιολόγηση της Επιτροπής. Μετά τη γνωμοδότηση της ΟΔΕ, η Επιτροπή θα εκδώσει τελική απόφαση σχετικά με την εκταμίευση της χρηματοδοτικής συνεισφοράς, σύμφωνα με τη διαδικασία εξέτασης, μέσω επιτροπής επιτροπολογίας. Η εκταμίευση προς την Κύπρο θα πραγματοποιηθεί κατόπιν της έκδοσης της απόφασης από την Επιτροπή.

Η Επιτροπή θα αξιολογήσει περαιτέρω αιτήματα πληρωμής από την Κύπρο βάσει της εκπλήρωσης των οροσήμων και στόχων που περιγράφονται στην εκτελεστική απόφαση του Συμβουλίου και αποτυπώνουν την πρόοδο ως προς την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων και των επενδύσεων.

Τα ποσά που εκταμιεύονται στα κράτη μέλη δημοσιεύονται στον πίνακα αποτελεσμάτων για την ανάκαμψη και την ανθεκτικότητα, ο οποίος δείχνει την πρόοδο της εφαρμογής των εθνικών σχεδίων ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Δηλώσεις των μελών της Επιτροπής

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε: «Έχω καλά νέα για την Κύπρο. Έχει σημειώσει επαρκή πρόοδο όσον αφορά την ανάπτυξη του οικείου σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας ώστε να λάβει την πρώτη πληρωμή της από το NextGenerationEU. Μόλις τα κράτη μέλη δώσουν το πράσινο φως, η Κύπρος θα λάβει 85 εκατομμύρια ευρώ ως αποτέλεσμα της καλής και ταχείας προόδου που σημείωσε όσον αφορά την υλοποίηση της πρώτης δέσμης μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων του σχεδίου. Στη δέσμη αυτή περιλαμβάνονται σημαντικά μέτρα για την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση, καθώς και για την ενίσχυση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και την καταπολέμηση της διαφθοράς. Συγχαρητήρια λοιπόν, Κύπρο! Η Επιτροπή στέκεται δίπλα σου ώστε να στεφθεί με επιτυχία το σχέδιό σου στο πλαίσιο του NextGenerationEU.»

Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, εκτελεστικός αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, δήλωσε σχετικά: «Συγχαρητήρια στην Κύπρο για την εκπλήρωση των πρώτων 14 οροσήμων που καθορίζονται στο οικείο σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Πολλά από αυτά θα συμβάλουν στην πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση της Κύπρου, με μεταρρυθμίσεις στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, επενδύσεις για την προώθηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, προώθηση της κυκλικής οικονομίας και ένα εθνικό σχέδιο για την τόνωση των ψηφιακών δεξιοτήτων. Η Κύπρος ενισχύει επίσης την καταπολέμηση της διαφθοράς και βελτιώνει το περιβάλλον για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Μόλις εξεταστεί και εγκριθεί από τα κράτη μέλη η αξιολόγηση της Επιτροπής, η Κύπρος αναμένεται να λάβει 85 εκατ. ευρώ σε επιχορηγήσεις ως συμβολή στην επίτευξη μιας πιο ανθεκτικής οικονομίας με υψηλότερες προοπτικές ανάπτυξης.»

Ο κ. Πάολο Τζεντιλόνι, επίτροπος Οικονομίας, δήλωσε: «Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προς την υλοποίηση του κυπριακού σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας. Η ολοκλήρωση των πρώτων 14 οροσήμων θα ανοίξει τον δρόμο, μόλις ολοκληρωθούν οι σχετικές διαδικασίες, για την εκταμίευση 85 εκατ. ευρώ. Ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι το ισχυρότερο κοινό εργαλείο που έχουμε στη διάθεσή μας, και καλώ τις κυπριακές αρχές να συνεχίσουν την εφαρμογή του με αποφασιστικότητα. Η αξιοποίηση αυτής της ευκαιρίας είναι θεμελιώδους σημασίας, καθώς διαπλέουμε μαζί τις ταραγμένες θάλασσες της εποχής μας και προσπαθούμε να καταστήσουμε τις οικονομίες μας πιο βιώσιμες, ανταγωνιστικές και χωρίς αποκλεισμούς.»